.

.

کامران طباطبایی دیبـــا 

Kamran Diba

The Aga Khan Award for Architecture
Kamran Diba

1315- تولد در 15 اسفندماه در تهران.
1335- فارغ‌التحصیل شدن از دبیرستان البرز و تمدن و عزیمت به آمریکا.
1337- (1958 م) نام‌نویسی در دانشگاه هاوارد (Howard University) در واشینگتن دی.سی، آمریکا.
1338- (1959 م) کار با استاد نقاشی، جک پِرل ماتِر (Jack Pearl Matter).
1339- (1960 م) شرکت در بی‌ینال‌های‌ داخل و خارج از کشور.
1340- (1961 م) نمایشگاه انفرادی در گالری ریالیتی در واشینگتن دی.سی، آمریکا.
1341- (1962 م) آغاز تحصیل در مقطع فوق‌لیسانس در رشته‌ی جامعه‌شناسی در دانشگاه هاوارد.
1342- (1963 م) استخدام در تیم هفت‌نفره‌ی شهرسازی شهر کلمبیا در مریلندِ آمریکا، زیر نظر مورتن هاپنفِلد.
1343- (1964 م) دریافت مدرک کارشناسی معماری از دانشگاه هاوارد.
1344- (1965 م) دریافت مدرک فوق‌لیسانس جامعه‌شناسی و بازگشت به ایران.
1345- تأسیس و مدیریت شرکت خصوصی “مؤسسه‌ی شهرسازی و تهیه طرح‌های اجتماعی”؛ آغاز طراحی پارک و فرهنگسرای شفق (یوسف‌آباد)؛ آغاز طراحی اردوگاه ساحلی کودکان بی‌سرپرست در تنکابن، استان مازندران؛ برپایی اولین نمایشگاه انفرادی خود تحت عنوان “آب‌باز زبردست” در گالری سیحون، تهران؛ تأسیس باشگاه هنرمندان در تهران.
1346- آغاز طراحی خانه‌ی پرویز تناولی؛ آغاز طراحی موزه‌ی هنرهای معاصر تهران (TMOCA)؛ تأسیس باشگاه هنرمندان “رشت 29” در تهران.
1347- آغاز طراحی مجموعه‌ی دانشگاهی شهید چمران (جندی شاپور)، اهواز؛ طراحی موزه‌ی نظامی، تهران؛ طرح بارگاه شاه‌چراغ، شیراز؛ نوسازی محوطه‌ی پیرامون بارگاه حرم شاه‌چراغ، شیراز.
1348- تکمیل خانه‌ی پرویز تناولی و پارک و فرهنگسرای شفق (یوسف‌آباد)، تهران؛ تکمیل اردوگاه ساحلی کودکان بی‌سرپرست در تنکابن؛ آغاز طراحی باغ دلگشا، شیراز؛ تدریس طراحی شهری در دپارتمان معماری دانشگاه تهران.
1349- آغاز طراحی مجموعه‌ی باغ، فرهنگسرا و دفتر مخصوص نیاوران در تهران؛ تأسیس شرکت طراحی داخلی “اینساید”.
1350- ادغام مؤسسه‌ی شهرسازی و تهیه طرح‌های اجتماعی و تأسیس مشارکتی و مدیریت عامل شرکت مهندسین مشاور “داض”.
1351- آغاز طراحی استراحت‌گاه ساحلی کارکنان شرکت نفت (NIOC) در محمودآباد؛ تکمیل باغ دلگشا، شیراز؛ تکمیل خوابگاه اساتید و ناهارخوری و آغاز طراحی سالن ورزشی و دبیرخانه‌ی مجموعه‌ی دانشگاهی شهید چمران (جندی شاپور)، اهواز؛ آغاز طراحی پروژه‌هایی در اصفهان؛ تشکیل “کمیته‌ی حمایت و نوسازی خانه‌های تاریخی اصفهان” به‌عنوان کارشناس و تنها عضو غیردولتی در این کمیته، زیر نظر استاندار وقت.
1352- طراحی مجموعه‌ی اداری-تجاری اصفهان؛ طرح مجتمع توریستی آستارا؛ طرح جامع شهرهای کرمان، بندر بوشهر، شوشتر و دزفول؛ طرح جامع شهرک شوشتر نو؛ تکمیل مسجد دانشگاه شهید چمران (جندی شاپور).
1353- تأسیس دفتر محلی شرکت داض در بوشهر؛ آغاز طراحی بخش اداری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان؛ آغاز طراحی شهرک شوشتر نو و ساخت مسجد محله (نیمه‌تمام) و میدان؛ طرح جامع شهر برازجان؛ شرکت در سمینارهای مدیریت گچسر.
1354- سفر به آمریکا به‌عنوان معمار منتقد مهمان در بخش فوق‌لیسانس دپارتمان معماری دانشگاه کرنل. طراحی مرکز خرید گلستان (فرحزاد سابق)، تهران؛ طراحی دانشکده‌ی علوم انسانی دانشگاه اصفهان و هتل کنتینانتال، اصفهان؛ تکمیل میدان محله‌در شوشتر نو.
1355- تکمیل و پذیرش پست مدیریت موزه‌ی هنرهای معاصر تهران؛ تکمیل سالن ورزشی سرپوشیده و بخش اداری دانشگاه شهید چمران (جندی شاپور)؛ تکمیل مدرسه‌ی شوشتر نو؛ طراحی متل هایت و رستوران غذاهای دریایی در چالوس، نمک‌آبرود.
1356- افتتاح موزه‌ی هنرهای معاصر تهران در 27 مهرماه؛ آغاز طراحی نمازخانه و محوطه‌ی موزه‌ی فرش در پارک لاله، تهران؛ طراحی مسجد جامع شهرک شوشتر نو؛ منحل شدن شرکت داض.
1357- استعفا و کناره­گیری از سمَت مدیریت موزه‌ی هنرهای معاصر تهران. تکمیل طراحی نمازخانه و محوطه‌ی موزه‌ی فرش در پارک لاله، تهران؛ تکمیل مجموعه‌ی باغ، فرهنگسرا و دفتر مخصوص نیاوران، تهران؛ تکمیل مجموعه‌ی دانشگاهی شهید چمران (جندی شاپور) در اهواز (به غیر از ساختمان زورخانه)؛ تکمیل فاز اول شهرک شوشتر نو؛ سفر به لندن برای استراحت.

1358- انتقال مالکیت و مدیریت شرکت داض و نیز خانه‌ی کامران دیبا به بنیاد مستضعفان و عدم امکان بازگشت او به وطن.
1359- (1980 م) تکمیل استراحتگاه ساحلی کارکنان شرکت نفت (NIOC) در محمودآباد و تکمیل فاز اول شهرک شوشتر نو در خوزستان، در غیاب دیبا؛ شرکت در اولین سمینار جایزه‌ی بین‌المللی آقاخان در جاکارتا، اندونزی. فعالیت در زمینه‌ی خرید و بازسازی آپارتمان‌ها در خارج از کشور.
1360- (1981 م) چاپ کتاب ساختمان‌ها و پروژه‌های کامران دیبا از انتشارات گرد هاتیه در اشتوتگارتِ آلمان. سفر به آمریکا به منظور یافتن فرصت شغلی.
1361- (1982 م) تأسیس شرکت .North Arlington Development Inc (تا سال 1369؛ همان 1990 م)؛ مشارکت با مؤسسه‌ی .Half Inc به ریاست بدرالدین پلاسید؛ مشارکت در نمایشگاه “مدرنیته یک پروژه‌ی ناتمام” در فستیوال اوتون، پاریس.
1362- (1983 م) خرید ساختمان مدرسه‌ی جان مارشال (تعطیل‌شده به منظور آپارتمان‌سازی)؛ آغاز طراحی خانه‌هال ویلایی مانتیسلو در فایرفاکس، آمریکا.
1363- (1384 م) تشکیل شرکت آرکادیا (Arcadia) و فعالیت ساخت‌وساز در ایالت ویرجینیا، آمریکا.
1365- (1986 م) دریافت دیپلم افتخاری از بنیاد آقاخان برای طراحی شهرک شوشتر نو؛ طراحی شهری برای پارک رویال و پارک ایتون؛ تکمیل پروژه‌ی مانتیسلو در فایرفاکس.
1366- (1987 م) فعالیت ساخت‌وساز (خرید و نوسازی) در مریلند آمریکا. فروش دارایی‌ها و پروژه‌های نیمه‌تمام و مهاجرت به پاریس؛ تأسیس شرکت در لندن و فعالیت‌های ساخت‌وساز (خرید و نوسازی).
1367- (1988 م) خرید محل اقامت شخصی فعلی در پاریس و بازسازی آن.
1368- (1989 م) انتخات منطقه‌ی مالاگا در اسپانیا و سواحل شمالی مدیترانه به‌عنوان محل مناسبی برای استقرار دفتر کار و اقامت.
1369- (1990 م) تأسیس شرکت‌های متعدد برای فعالیت در زمینه‌ی ساخت‌وساز.
1370- (1991 م) درخواست عضویت در جامعه‌ی معماران اسپانیا (با نام اصلی Collegio de Architectos).
1372- (1993 م) رکود بازار ساخت‌وساز و توقف پروژه‌ها.
1373- (1994 م) اقامت دائم در اسپانیا از تاریخ اول مارس.
1374- ( 1995 م) تأسیس دفتر معماری و آغاز طراحی ویلا اسپارتینا در مالاگا، اسپانیا.
1375- (1996 م) برپایی دومین نمایشگاه از آثار تجسمی خود در نگارخانه‌ی زند در تهران؛ طراحی استخر و آتلیه‌ی نقاشی در سوتو دِگرانده در اسپانیا.
1376- (1997 م) پذیرش درخواست عضویت کامران دیبا در جامعه‌ی معماران اسپانیا از طرف مقامات دولتی.
1377- (1998 م) دعوت به نمایش شهرک شوشتر نو در موزه‌ی هنرهای معاصر لس آنجلس (LAMCA) و نیز در آلمان و ژاپن.
1378- (1999 م) تکمیل ویلا اسپارتینا در مالاگا؛ طراحی هتلی کوهستانی برای کلوپ ماربیا در مالاگا (محقق‌نشده).
1379- (2000 م) آغاز طراحی ویلا سیمون در اسپانیا؛ افتتاح نمایشگاه خاتمه‌ی قرن (At the End of the Century) در موزه‌ی LAMCA در لس آنجلس.
1380- (2001 م) انتشار کتاب باغی میان دو خیابان،چهار هزار و یک روز زندگی کامران دیبا در گفتگو با رضا دانشور در پاریس.
1381- (2002 م) طراحی باشگاه سوارکاران در استان مالاگا؛ آغاز طراحی ویلای کاستا دل سل، اسپانیا.
1382- (2003 م) مجتمع تجاری-مسکونی ایسلا چیکا در هولوآ، اسپانیا؛ طراحی مجموعه‌ی آتی سنتر در تهران (برنده‌ی سوم مسابقه).
1383- (2004 م) برپایی نمایشگاه “باغ‌های شرقی” در گالری دولتی ایفا در اشتوتگارت آلمان؛ تکمیل ویلا سیمون در اسپانیا.
1385- (2006 م) تکمیل ویلای کاستا دل سل، اسپانیا.
1386- (2007 م) برپایی سومین نمایشگاه از آثار تجسمی خود در گالری “آو” در تهران؛ مشارکت در نمایشگاه گروهی در گالری لیتیسیا کرِیمِر.
1387- (2008 م) تکمیل ویلا، استخر و باغ کاستا دل سل؛ برپایی نمایشگاه انفرادی در گالری XVA، دبی.
1388- (2009 م) تنظیم نمایشگاه به‌عنوان کیوریتور در گالری آلمین ریش، پاریس؛ اولین نمایش آثار خود به نام “صفحه‌ی نخست” در نمایشگاهی گروهی در موزه‌ی چلسی، نیویورک.
1389- (2010 م) برپایی چهارمین نمایشگاه انفرادی تحت عنوان “پروژه‌ی تهران” در گالری ماه، تهران.
1391- (2012 م) برپایی نمایشگاه انفرادی تحت عنوان “خبر خوب، خبر بد، بی‌خبر” در گالری اعتماد، دبی؛ دعوت به سه سخنرانی در دانشگاه‌ها و موزه‌های پراگ، جمهوری چک.
1392- (2013 م) نمایش تابلوی “آب‌باز زبردست” در گالری گرِی، دانشگاه نیویورک.
1393- (2014 م) شرکت در نمایشگاه گروهی در بازل، سوییس.

منبع: خانی‌زاد، شهریار. احسانی مؤید، فرزانه. کامران دیبا و معماری انسان دوستانه. تهران: نشر هنر معماری قرن، بهار ۱۳۹۳. ص.306.

Kamran Diba

The pioneers of the modernity of Iranian architecture

It is rare for an architect with a professional career of slightly over a decade to have a tremendous impact on the art and architecture of a country. Kamran Diba was definitely one of the exceptions: a modern, historicist, and avant-garde Iranian architect with 12 years of professional activities in Iran. He managed to promote the level of Iranian architecture, art, thought, and life. Yes, his work not only influenced art and architecture, but also the thought and lives of Iranians. He not only thought about architecture, but tried to make both art and architecture serve the public and raise the level of people’s awareness and life. He always used to say “People see, people learn, and people enjoy”. Born on March 6, 1937, he was from a well-known family of the Tabatabai clan in Tehran. After graduating from high school, he went to the US to study architecture at Howard University in Washington D. C. and in 1964 he received his bachelor’s degree. After that, he studied sociology between 1964 and 1965 and received his master’s degree. He also worked on a new urban development project in Colombia. He returned to Iran immediately after completing his postgraduate studies in sociology from the US. Diba’s love for his homeland is deep.
Important works designed and built by Kamran Diba in Iran include Parviz Tanavoli’s House (1969), Shafaq Park and Cultural Center (Yousefabad, 1969), Coastal Resort of Oil Company Employees in Mahmoudabad (1980), Comprehensive plan of cities such as Kerman, Bushehr Port , Shushtar, and Dezful (1973), Design and construction of Shushtar New Town (1974-1980) – for which he received an honorary diploma of Aga Khan, Tehran Museum of Contemporary Art (1976), a prayer hall next to the Carpet Museum in Tehran (Laleh Park), Niavaran cultural center and garden, the Shahid Chamran University Complex in Ahvaz (formerly known as Jundishapur, 1978). He was not interested in building private properties, and in his own words, his goal was “popular architecture”; that is to say, a kind of urban architecture for public consumption away from the private ownership. It was the friendship with Tanavoli that led Diba to break this commitment and design a residential building worth pondering. Diba had the collaboration of his artist friend, Parviz Tanavoli, in Shafaq and Niavaran projects. At Diba’s request, Tanavoli made six statues of ordinary people, doing ordinary things and Diba placed them on the campus of the two cultural centers. His idea was very simple: “Combining art and architecture with everyday life.”
Kamran Diba’s residence in the US during his studies, and his travels to Paris (his parents’ residence), paved the way for his closeness to post-war art in the West. His personal interest in art also led him to observe and study modern Western art consistently. Diba’s paintings in later years illustrate the impact of those observations on him. This great interest and influence led to his deepest desire to have modern museums in Iran on par with the best museums in the West. Eventually he designed the Museum of Contemporary Art in Tehran and became the director of the museum. In an admirable and unprecedented move, Diba started to collect invaluable works of art for the museum that includes many of the most distinguished contemporary works by both Iranian and international artists. The collection is now among the most valuable art collections in the world worth billions of dollars. Thanks to rising oil prices and the increase of petrodollars, he was able to purchase an expensive collection of 20th century modern art, including a large number of paintings, volumetric works and photographs for the museum, which were put into exhibition for the public for the second time 25 years later (and the first time after the Islamic revolution) by director Alireza Samiazar in 2002. These works received an unparalleled response and attention from people and art lovers.
In the last years before the revolution, Diba had responsibilities regarding part of the arts and architectural activities throughout the country such as the preservation of traditional architectural works and the preservation of the old cities’ landscape. He made great efforts to prevent the destruction of a part of Yazd city (for opening streets and boulevards) or the area around the shrine in Mashhad, and participated in the government commission for the preservation of old residential houses in Isfahan. He also went to various meetings to achieve these goals, although they had nothing to do with his official duties and they were time consuming.
It has always been Kamran Diba’s profession to live in the two worlds of architecture and painting and to establish cultural and artistic institutions to raise the level of national taste and knowledge. In addition to being an architect, he is also a great painter. Kamran Diba’s paintings can be traced back to the late 1950s. After exploring different styles, he found his interest in New York school, known as Action Painting or Abstract Expressionism. The exhibition of Diba’s works in Iran began with participation in biennials. His first exhibition entitled “Aab-baz-e Zebardast” was held in 1966 at Seyhoun’s Gallery. The content of the exhibition was presented as an installation and an audiovisual work. It was painted on a large box, and paintings on canvas were mounted on the walls. On the box, real-scale human figures were painted and on the platforms or volumetric works, there were a large number of valves, fittings, colorful water supplies, and similar industrial equipment. The exhibition had an ironic meaning, representing the fall of art from a sublime position to the level of advanced industrial production.
Kamran Diba emigrated from Iran in 1978 and has been living and working abroad since then. His works are still at the service of society and people and architects learn from him and follow his example. Diba’s personality and vision have made him a prominent figure whose absence is deeply felt in the country. In the hope that one day Iran will once again embrace and welcome him back.