تکمیل مرکز سلامت عقل لو رووُ
معمار: فرانک اُ. گه­ری
گردآوری و ترجمه: حمید خُداپناهی

Completion of Lou Ruvo Center for Brain Health
Achitecture: Frank O.Gehry

زنده نگه‌داشتن حافظه (Keep Memory Alive aka KMA) توسّط لری رووُ (Larry Ruvo) ــ که این مرکز را به یاد پدرش که قربانی بیماری آلزایمر بود «لو رووُ» نامید ــ و همسرش کَمیل، و همچنین بابی بالدْوین (Bobby Baldwin) از شرکت CEO ــ که وی نیز پدرش را به علّت بیماری آلزایمر از دست داده ــ و همسرِ بالدْوین، دانا، پایه‌گذاری شد. این مرکز مهمترین اُرگان خیریّه در لاس وگاس است که در مبارزه‌ی ملّی علیه بیماری آلزایمر نقش مهمّی را ایفاء می‌کند. این مرکز از بدوِ شروع کار خود بیش از 20 میلیون دلار جهت رسیدن به هدف خود جمع‌آوری کرد ــ تحقّق مرکز سلامت عقلِ لو رووُ. هدف از طرّاحی این مرکز برنامه‌ای بوده است جهت تبدیل آن به یکی از مراکز اصلی تحقیقات پیشرفته و جمع‌آوریِ اطّلاعات علمی برای درمان آلزایمر، پارکینسون، بیماری هانتینگْتن، اِی‌اِل‌اِس (بیماری لو گِریگ) و نیز تمرکز بر پیشگیری، تشخیصِ به‌موقع و آموزش.
فرانگ گه‌ری روزی قول داده بود که هرگز در لاس وگاس کاری نسازد، چراکه در اینجا معماری جدّی، جای خود را به سیلی از ساختمانهای چشم‌پرکن داده است که به طرز فجیعی تنها مطابق با دستورالعملـهای تجاری ساخته شده‌‌اند. امّا لری رووُ کسی نبود که بتوان به او پاسخ «منفی» داد. او از هنگام مرگ پدرش از حامیان تحقیق در مورد بیماری آلزایمر بوده. بعد از متّحد شدن با یک موسّسه‌ی درمانی بزرگ، او ساختمانی در ذهن داشت که نوعی جاذبه‌ی «مغناطیسی» داشته باشد. او توانست گه‌ری را قانع کند که این پروژه‌ی باارزشی است و به او اطمینان داد که آزادی لازم برای به خرج دادن خلاقیّت در طرّاحی یک مرکز تحقیق ــ که به یک فضای برگزاری رویدادها مرتبط است ــ را خواهد داشت. این فضای رویدادها، نقش مهمّی در ایجاد درآمد برای حمایت مالی از پروژه را نیز ایفاء می‌کند. این فضا که به «مرکز فعّالیّت حیاتی» (Life Activity Center) معروف است، با فُرمهای تندیس‌گونه‌ی نامنظمّی احاطه شده ‌است، که صفحات فولاد ضدّ زنگِ صیقلی، با پنجره‌هایی که به‌شکل سوراخهایی در آن ایجاد شده، و گشودگیهای نورگیر درون سقف، آن را پوشانده است. یک اسکلت حمّال متشکّل از تیرکهای فولادی اکسپوزه قسمت عمومی را به بلوکهای گچ‌اندود سفیدرنگِ اتاقهای درمانی، لابراتوارها، و سوئیتِ دفتر در طبقه‌ی چهارم، که روی هم به‌شکل توده‌ای قرار گرفته‌اند، مربوط می‌سازد. همه‌ی این فضاها با پنجره‌های سه‌طرفه‌ی بسیار بزرگ روشن شده‌اند. بخش پذیرش و یک کتابخانه‌ی کوچک به سمت یک بادگیر (breezeway) گشوده می‌شوند، و در دیوار داخلی از پانلهایی به رنگهای آبیِ متمایل به سبز (Aqua)، لیمویی و قرمز به‌عنوان نقطه‌ی مقابل پالتهای نقره‌ای و سفیدِ مجموعه استفاده شده است.
بعد از دو دهه استفاده از نماهای فولادی، گه‌ری هنوز راههایی را پیدا می‌کند تا این نماها متفاوت و تازه به نظر برسند. پوسته‌ی فولاد ضدّ زنگ تندیس‌گونه‌ی گه‌ری، که اوّلین بار آن را برای موزه‌ی هُنر وایسْمَن در مینیاپولیس استفاده کرد، در طولِ دو دهه‌ی گذشته طوری تکوین پیدا کرده تا به «امضایی» که مدام در حال تغییر، و درعین حال به‌سرعت قابل تشخیص است، تبدیل شود. بیشتر کار درمانی در اتاقهایی به شکل جعبه‌های گچ‌اندود انجام می‌شود. متریالهای مختلف، فضاهای مختلف را از یکدیگر متمایز کرده‌اند، که در جاهایی بی‌شباهت به دو نیمکره‌ی مغر نیستند.
این ساختمان یکی از موارد معدودی است که می‌توان کنترل کامل معمار را در پروژه مشاهده کرد: گه‌ری در فضاهای داخلی به سلیقه‌ی خود از مبلمان و نورپردازی سود جسته، و آثار هنری را انتخاب کرده است. نگین مجموعه امّا طرّاحی داخلی «مرکز فعّالیّت حیاتی» است، که حقیقتاً منحصربه‌فرد و اصیل است، و به لحاظ فُرم و تأثیر با همه‌ی کارهای قبلی فرانک گه‌ری متفاوت است؛ این قسمت یادآور یک فضای بازِ مسحورکننده در وسط جنگل است، که شاخ و برگهای سفید سر به فلک کشیده‌ای با 199 گشودگی برای پذیرش نور روز در آن تعبیه شده که قسمتی از بارِ آن را تنه‌های چهار ضلعی و شاخه‌های زاویه‌دار حمل می‌کنند. دو درخت استیلیزه درون دیوار شیشه‌ایِ ورودی قرار داده شده‌اند، که سازه‌ی پیچیده‌ی روی حیاط مرکزی را منعکس کرده و آن را قاب می‌گیرند. فضاهای داخلی در مجموع به اندازه‌ی نماها پُرجلوه و پُرمعنی هستند ــ چیزی که معمولاً در آثار گه‌ری دیده نمی‌شود.
در حالی که طرّاحی گه‌ری عکس‌العملهای متفاوتی را در بینندگان برمی‌انگیزد، یک پاسخ مشترک بین همه‌ی افرادْ تمنّای ورود به درون ساختمان و کشف بیشتر آن است. هدف گه‌ری خلق مکانی به‌یادماندنی بوده است. او می‌گوید: «شعار و ایده‌ی اصلی در اینجا زنده نگاه‌داشتن حافظه است. سعی دارم ساختمانی بسازم که مردم با علاقه از آن دیدن کنند، آن را به خاطر بسپارند، در موردش حرف بزنند، از بودن در آن لذّت ببرند، و در نهایت بخواهند که به این مرکز در درمان برخی از بیماریهای حادّ عصبی کمک کنند.» گه‌ری از خود مایه‌ی زیادی در طرّاحی این بنا گذاشته است، و به یک ارتباط شخصی را با ساختمان اذعان می‌کند. همسر و سه باجناق دکتر میلتن ؤِکسْلِر، روان‌کاو و دوست قدیمی گه‌ری، به بیماری هانتینگتن مبتلا شدند. این بیماری بسیار خطرناک اکنون در این مرکز تحت کنترل و مداوا قرار می‌گیرد. برای حدود 35 سال، این معمار عضو هیئت مدیره‌ی بنیاد بیماریهای وراثتی بوده است. این بنیاد برای تحقیق روی بیماری هانتینگتن تأسیس شده؛ به همین دلیل پروژه‌ی KMA در قلب فرانک گه‌ری جای خاصّی را اشغال کرده است.
طرّاحی گه‌ری، مرکز کانونی پروژه‌ی شهرسازی و توسعه‌ی علمی و هنری در سیمفونی پارک (Symphony Park) به مساحت 25 هکتار، در مرکز شهر لاس وگاس، ایالت نِوادا است، و بی‌شک اثری‌ست به یاد ماندنی از معماری استادکار و باتجربه.
Sources:
1. http://www.archpaper.com/e-board_rev.asp?News_ID=4571
2. http://www.dezeen.com/
3. http://en.wikipedia.org/wiki/Lou_Ruvo_Center_for_Brain_Health

معماری معاصر جهان: درمانی

_______________________________________

تکمیل مرکز سلامت عقل لو رووُ
شروع ساخت: 9، فوریه 2007
افتتاح برای پذیرش بیمار: 13، ژوئیه‌ 2009
تکمیل: 21، مه 2010