ایستگاه 11 متروی تبریز، اثر حسن سلطانپور
رتبه‌ی سوم مشترک چهارمین دوسالانه معماری و شهرسازی ایران
میدان ساعت به عنوان یک میدان تاریخی و فرهنگی در شهر تبریز ثبت شده است با بررسی سرگذشت میدان خواهیم دید که ساختار و یکپارچگی آن در طول زمان خدشه‌دار شده به گونه‌ایی که در یک دوره‌ی زمانی مجسمه‌ی باقر خان از وسط میدان حذف و در دوره‌ای دیگر ساختمان نسبتا تاریخی دوران پهلوی که در طول زمان بخشی از هویت میدان را تشکیل داده بوده‌اند، از استخوان‌بندی میدان حذف شده‌اند. حال می‌خواهیم به جای ساختمان تخریب شده‌ی دوران پهلوی یک ایستگاه مترو به همراه محوطه‌سازی اطراف آن را طراحی کنیم، گرچه می‌دانیم، که تغییر یکباره‌ی این نوستالژی‌ها موجبات بحران هویتی در شهر و ناکارآمدی بافت‌های تاریخی را فراهم خواهد کرد.
جهت پاسخ به این امر می‌دانیم که میزان ادراک انسان از محیط بستگی به حافظه‌ی تاریخی وی از آن محیط مورد نظر دارد و اگر آن محیط را حذف و یا تقلیل دهیم آن حافظه دچار اختلال شده و احساس بیگانگی در فضا را ایجاد می‌نماید. می‌خواهیم با بازسازی کلیت یک چیز به جای اجزای آن در راستای تداعی و حفظ گشتالت و یکپارچگی محیطی به بازگرداندن حس مکان و احیای خاطرات مشترک جمعی کمک کنیم. برای این امر بخشی از عناصر کلیدی در هویت‌بخشی میدان را با در نظر گرفتن شرایط جدید سایت ( که در زیر به دو مورد آن اشاره شده) به آن باز می‌گردانیم.
1 : آمار نشان می‌دهد که رشد بناهای ساخته شده در شهر تبریز در سال‌های اخیر از رشد جمعیت آن بیشتر بوده و این امر موجب کاهش فضاهای سبز در شهر معروف به باغشهر تبریز شده است. در نتیجه ترجیح می‌دهیم حال که بنای موجود در میدان حذف شده است به جای آن تا جاییکه امکان دارد، فضای سبز را جایگزین کمبودهای شهر کنیم ( اگر چه با حفظ عناصر لازم در حفظ گشتالت محیطی میدان ). در نتیجه فضای شهری به درون جداره‌ها رسوخ خواهد کرد و حاشیه‌ی میدان را به دو حیاط مرکزی میان ساختمان خواهد دوخت.
2 : همچنین ساختمان شهرداری در حاشیه‌ی سایت در حال مرمت بوده و قرار است به مرکز رویدادهای اجتماعی، فرهنگی و تالار شهر تغییر کاربری دهد. که در حال حاضر این مجموعه یک حیاط پشت به سوی میدان دارد که در آینده می‌توان از فضای خالی به دست آمده در سایت مترو به عنوان حیاط دوم مجموعه تالار شهر ولی رو به خیابان و میدان ساعت بهره برد و از آن به عنوان مکانی برای نمایش‌ها و پرفورمنس‌های خیابانی استفاده کرد. فضای جدید شهری می‌تواند به رونق مجموعه تالار شهر شهرداری در آینده کمک نماید.
با این دو فرض می‌خواهیم با بازآفرینی هویت خدشه‌دار میدان و استفاده از فرصت‌های ساختمان قدیمی تخریب شده به باز تعریف طرح جدید بپردازیم.
معماری معاصر ایران: حمل و نقل
_______________________________________
نام پروژه-عملکرد: ایستگاه 11 متروی تبریز (ایستگاه ساعت)
طراح اصلی: حسن سلطانپور
همکاران طراحی: مهدی رسولی، فریبا گودرزی
کارفرمای پروژه: سازمان قطارهای شهری شهر تبریز
آدرس پروژه: ایران، تبریز، میدان ساعت
سال طراحی: 1395
مساحت: 12000 مترمربع
مدارک فنی
مطالب مرتبط
