سدریک گیبنز
خانهی دولورس دل ریو ۱۹۳۱
سانتا مونيكا كاليفرنيا
CEDRIC GIBBONS / DOLORES DEL RIO HOUSE 1931 Santa Monica, California
این خانه را سدریک گیبنز مدیر هنری کمپانی مترو گلدوین- مه یر از سال ۱۹۲۴ تا ۱۹۵۶ برای خوشایند همسرش دولورس دل ریو بازیگر هالیوود طراحی کرده و ساخته است. او از خانواده ای از معماران برخاسته و قبل از آنکه در سال ۱۹۱۸ به لوس آنجلس نقل مکان کند نزد پدرش کارآموزی کرده بود گیبنز در لوس آنجلس درگیر صنعت فیلمسازی شد. او خیلی کم دست به کار معماری و ساخت خانه میشد و بیشتر اوقات درگیر کار خود در عرصهی سینما بود، اما همین نمونه های اندک توانستند جایگاه او را در عرصهی معماری مدرن آمریکایی تثبیت کنند. گیبنز خود را معماری پیشرو میدانست. در نمایشگاهی که به نمایش آثار نویترا و شیندلر اختصاص یافته بود او را نیز در شمار معماران مدرن آمریکا گنجاندند و همین کافی است تا جایگاه او را در عرصهی معماری تثبیت شده بدانیم. چنانکه دونالد آلبرشت نیز متذکر شده است:
گیبنز امکاناتی برای تبلیغات در اختیار داشت که معماران دیگر از آن بی بهره بودند با این حال او خود را مقلد برادران بزرگش نمیدانست بلکه خود را همتا و همپایشان برمی شمرد و به عنوان کسی که معماری مدرن را در آمریکا گسترش داده است… او دیوارهای شیشهای، طراحی منعطف و عدم تقارنی سبک بینالمللی را در قالبهای کوبیستی زیبایی شناسی ده شتایل (de (stijl) به کار میگرفت…
با اینکه آلبرشت به خصلت چندرگهی خانهی دل ریو اشاره کرده است هیچ عنصر نئوپلاستیکی نمیتوان در فرم این خانه پیدا کرد طراحی این، خانه صرف نظر از حال و هوای مدرنی که دارد بیشتر به جنبش آردکو وابسته است تا زیبایی شناسی ده ستایل (de stijl).
جلوی خانه که رو به سمت شرق ساخته شده و تقریبا بدون پنجره است با پشت آن کاملا تضاد دارد. از پشت خانه که به سمت غرب بنا شده نمایی از سانتا مونیکا و نخلستانهای اقیانوس آرام به چشم میآید اینجا منطقهای است که قبلاً جمعیت کمی در آن ساکن بودند و به تازگی پرجمعیت شده اوج است. داخل خانه لوکس و بسیار مجلل ساخته شده که کارهای نویترا و در عین حال آثار راب مالت ستیونز و آیلین گری را به یاد میآورد لیآوت از جهتی نامعمول به حساب میآید، زیرا پنجرهی اصلی طبقه همکف که رو به سمت تراس باز میشود دارای یک پلکان است که به اتاق نشیمن طبقهی بالا منتهی میشود.
در این فضا دو اتاق خواب هم تعبیه شدهاند – یکی برای دل ریو و دیگری برای مهمانان اتاق خواب خود گیبنز در طبقه همکف واقع است و با نردبان و یک پلکان مخفی مستقیما به سمت سوییت دل ریو راه دارد این خصیصه های نامعمول که یادآور نردبان جمع شوی مادام دالزاس در خانهی شیشهای پاریس هستند، اکنون دیگر وجود ندارند و از این خانه جمع آوری شده اند.
آمد و شد در پاگرد پلهها و در مدخل درهای ورودی یادآور موتیف زیگزاگی کارهای معماری کارلو سکارپا در پنجاه سال بعد است مواد و مصالح نامعمول از سردر ورودی تا تراتسوی سبز کمرنگی که پله های اصلی را پوشانده به کار رفته اند؛ علاوه بر این، پوشش سیاه لینولئومی کف، استفادهی گسترده از فولاد نیکل پوش، و آب گرم داده شده؛ پالت خیره کنندهای که حاصل کاربرد باکلیت ویترولیت و تراتسوی سیاه و صفحات مسی است همگی در شمار خصیصههای نامعمول مصالح این خانه به شمار میآیند. به این فهرست میباید استفاده ی وسیع گیبنز از آینه را افزود که فضای داخلی خانه را به طرز بسیار چشمگیری مضاعف میسازد درست بالای شومینه یک آینه قرار دارد که نوار باریکی از ساحل اقیانوس آرام را به داخل خانه آورده است.
دیوارهایی که از پایین تا بالا از آینه پوشانده شدهاند در حمام و اتاق خصوصی دل ریو هم تکرار میشوند. در اینجا یک کنج آینهای هست که گوشه اتاق را نورانی میکند. در هر دو مورد آینهها حسی از توهم فضایی را ایجاد کردهاند. این گسست رایتی در اتاقهای جعبهای به سمت نمای غربی هم کشیده میشود و در آنجا پنجرههای افقی فلزی به دور گوشههای دیوار میپیچند و داخل خانه را با نورشان آکنده میسازند.
احساس کلی تجمل و زرق و برقی که در این خانه هست با نورپردازی غیرمستقیم تشدید میشود و نورهای سقفی هم به نحوی تعبیه شدهاند که نورشان از خلال شیشه های مات به فضای داخلی می تابد گیبنز از اطوار نمایشی خاصی مثل پانلهای نورانی در پله های منتهی به پلکان اصلی هم استفاده کرده است. او در عین حال دیوارهای صحنهای و پایهی مجسمهها را برای افزودن به گیرایی صحنه های داخلی به کار گرفته است. این تأکیدهای کوبیستی در نقاط استراتژیکی از داخل خانه صورت گرفتهاند که در معرض رفت و آمد بیشتر و مهمتر قرار دارند مثلاً در ورودی اتاق خصوصی دل ،ریو و در جاهای دیگری که آثار کوچک هنری روی پایههایشان قرار گرفته اند.