بوستان بام-ستان اثر صدیقه اسکندرپور، مهسا سعیدی‌زاده، پریسا شرافتی
رتبه‌ی نخست (مشترک) بخش شهرســـازی، پنجمین دو سالانه‌ی ملی معماری و شهرسازی ایران، 1401

کانسپت طراحی در این پروژه احیای منظر از دست رفته‌ی زندگی بر بام است. فرمی آشنا بهره گرفته از پشتوانه‌های تاریخی که زمانی زندگی بر آن جریان داشته و رفته رفته مورد تخریب و بی‌مهری قرار گرفته و به دست فراموشی سپرده شده است. که به شکلی معاصر در این فضای شهری محله‌ای مورد استفاده قرار گرفته است. سایت پروژه فضایی رها شده به متراژ 1800 در میان بافت محله‌ی قصرالدشت شیراز است. فضایی که علارغم عدم برخورداری از کیفیت‌های مطلوب، مورد استفاده‌ی کهنسالان و کودکان محله قرار می‌گرفت. هویت سبز محله، درختان موجود در سایت و محدودیت‌های ضوابط شهرداری ما را بر آن داشت تا متراژ 1500 متربع را به فضای سبز اختصاص دهیم و قسمتی با متراژ تنها 300 مترمربع را در پیچ و خم درختان به عنوان فضایی چند منظوره برای بازی کودکان و همنشینی کهنسالان طراحی کنیم. فرم سیال این بوستان بر اساس احترام به درختان موجود به وجود آمده است به گونه‌ای که معماری فضا به سمت احترام به طبیعت پیش می‌رود. خطوط نرم و آرام از میان درختان راه خود را پیدا می‌کنند و در ترکیب با نشیمن‌های منحنی متناسب با خطوط طراحی فضایی دلچسب در سایه سار درختان برای حضور و تعامل فراهم می‌آورند. گنبدهای نرم در اندازه‌ها و ارتفاع‌های متفاوت در مرکزی‌ترین قسمت فضا قرار گرفته تا هنگام بازی کودکان دید ناظر به آن باشد و هیاهوی بچه‌ها آرامش فضاهای کوچک‌تر عقب نشسته در دل درختان را بر‌هم نزند. آجر قرمز به عنوان متریال بومی و متناسب با هویت این محله به صورت به شکل دوایر پیوسته در فضا امتداد یافته تا کف و گنبدها را یکپارچه کند. یکی از حلقه‌های پیوسته میانی فضا با آجر لعاب دار سبز تیره اجرا شده است به نحویکه چشم را در فضا حرکت می‌دهد تا تنوع و انسجام را در کل فضا رغم زند. در تکمیل حلقه‌ی میانی، آخرین حلقه و مرز واسط کفسازی و پوشش گیاهی نیز با آجر لعاب‌دار سبز اجرا شده است تا خط اتصالی میان این دو باشد. فرم آشنای منظر بام در فضای میانی محله قدیم قصرالدشت بازطراحی شده است تا مکانی برای بازی کودکان و دور هم نشینی سالخوردگان این محله قدیمی باشد. فرم خاطره‌انگیزی که هیجان فراز و فرود را تداعی می‌کند و در جهت ارتقای کیفیت‌های محیطی این فضاهای شهری قدم برداشته است. بامستان با تارپودی از خشت و گل و رنگ و لعاب در جست و جوی خیالی دور و آشنا است. معمار با طرح‌اندازی در خشت و گل با روایت جدیدی از بام‌های ایرانی، انسان امروز را به سال‌های کودکی خود می‌برد و خاطرات بر دل نشسته از جنس خنده‌های کودکانه را زنده می‌کند، او را از این عالم گویی جدا کرده و یادآور شیوه‌ای از معماری است که از دیرباز همراه انسان بوده است و او را به درنگ وا می‌دارد و از سیرت به معنا می‌رساند.

معماری معاصر ایران: شهرسازی

_______________________________________

نام پروژه: بوستان بام-ستان
عملکرد: پارک
معمار: صدیقه اسکندرپور
تیم طراحی: مهسا سعیدی‌زاده، پریسا شرافتی
مجری: شهسوار
کارفرما: شهرداری شیراز
نورپردازی: چراغ های پایه بلند
آدرس پروژه: شیراز-خیابان قصردشت-کوچه ۱ میرزای شیرازی
مساحت زمین: ۱۳۵۰مترمربع
تاریخ شروع و پایان ساخت: ۱۳۹۹
عکاس پروژه: صدیقه اسکندرپور
ایمیل: avaesk12@gmail.com
اینستاگرام: sedighe_eskandarpour – Mahsa_saeidi_archi_landscape – Parisa_sherafati