جعبه‌های پنهان اثر یحیی کاشی، الهام صادقیان
رتبه‌ی سوم بخش ویلایـــی، پنجمین دو سالانه‌ی ملی معماری و شهرسازی ایران، 1401

شرح ایده های طراحی و نوآوری های پروژه
پروژه‌ی جعبه‌های پنهان در قسمت جنوبی شهر همدان واقع شده‌است. بافت عمومی منطقه به گونه‌ای است که کاربری‌های مجاور آن را اکثرا ساختمان‌های مسکونی تشکیل می‌دهند. این محدوده در راستای ساخت و سازهای بی‌پروای شهری از یک منطقه با بافت عمومی ویلایی به منطقه‌ای با بافت آپارتمانی و تراکم ارتفاعی حداکثری در حال تبدیل وضعیت است. به همین سبب، پروژه در تقابل بین ساخت‌و‌ساز با ارتفاع حداکثری و خانه‌های تک‌واحدی با ارتفاع کم قرار گرفته است.
در وضعیت اینجا و اکنونی معماری ایران که ساختارهای فضایی یکنواخت، معماری را احاطه کرده است؛ این پروژه به دفتر ما ارجاع داده شد.
بررسی نیازهای سوژه‌ی پروژه با توجه به فرهنگ و سبک زندگی‌اش نشان داد که تمرکز بر تولید فضاهای باز و نیمه‌باز بدون مشرفیت، به دلیل تراکم ارتفاعی متفاوت ساختمان‌های محل یک اولویت اساسی است.
“جعبه‌های پنهان” محصول تاریخ است. تاریخ معماری، رام-پلان، دومینو، پلان جهانی و … را به خود دیده است؛ اما همچنان تولید فضاهای یکنواخت محصول امروزه معماری شده است. با این سوال که چگونه این ساختار فضایی شکسته شود و سنتزی جدید ایجاد کند، این پروژه آغاز شد. مساله‌ی ساختار فضایی، رابطه پر وخالی، رابطه بین سطوح و شکست فضا و… به عنوان مسائل درونی معماری از یک جنبه و مسائل بیرونی معماری همچون اقلیم، محرمیت، نیازهای سوژه پروژه با توجه به فرهنگ و… از جنبه‌ی دیگر مورد توجه قرار گرفت. مهم‌ترین مساله معماری سازماندهی خلاقه‌ی فضاست. در معماری گذشته‌ی ایران مساله‌ی فضاهای خالی همیشه مطرح بوده است. تمرکز بر تولید ایده‌ای برای کمرنگ کردن مرز فضاهای باز، نیمه‌باز و بسته موجب شد تا نگاهی کانسپچوال به معماری و تایپ‌های بومی مسکونی بواسطه خوانش آنها در شهر داشته باشیم و به دنبال آن به گسترش و تزریق این رویکرد که از مطالعه تاریخ بدست آمده است در کالبد پروژه بپردازیم. همچنین از طریق تفکیک ساختارهای حجمی درون پروژه که بخشی از آن بر مبنای جایگذاری منظم جعبه‌های فضایی و صفحات بر روی هم و دیگری بر مبنای جایگذاری ناهمگن جعبه‌های فضایی و شکست صفحات شکل گرفت در پی آن بودیم که ساختار فضایی یکنواخت موجود شکسته شود. جعبه‌های فضایی جزء‌های مستقلی هستند که در کنار یکدیگر به عنوان یک کل منسجم عمل می‌کنند. در حوزه مسائل بیرونی معماری، کنترل محرمیت فضایی و حداقل مشرفیت فضاهای باز، جزء نیازهای اصلی پروژه بود. به علاوه جهت‌گیری پروژه به گونه‌ای بود که دو وجه آن در مقابل نور غرب آزاردهنده‌ای قرار داشت؛ که همواره پروژه را با مشکل عدم تعادل دمایی مواجه می‌کرد و همین موضوع باعث شد که با افزودن یک پوسته به این وجوه و شکست صفحات و جعبه‌های فضایی به دنبال پاسخی برای این مسائل باشیم. در نهایت به‌وسیله این تمرین در این پروژه سعی بر آن شد که بین دوگانگی‌های ساختاری در حوزه‌ی مسائل درونی و بیرونی معماری با نگاهی به تاریخی که پشت سر گذاشته‌ایم، باز‌تعریفی برای یک فضای مسکونی انجام شود.

معماری معاصر ایران: ویلایی

_______________________________________

نام پروژه: جعبه‌های پنهان
عملکرد: تک‌واحدی مسکونی (ویلایی)
دفتر طراحی: دفتر معماری کاصا ( KaSa office)
معماران: یحیی کاشی، الهام صادقیان
همکاران طرح: سعید شیروانی، امیرمهدی شاطریان، عرفان جواهری
طراحی و معماری داخلی: الهام صادقیان، یحیی کاشی
مجری: یحیی کاشی، محمد حاجیلوئی
کارفرما: طیبه آرتیمانی، احمد سمریان
نوع سازه: بتنی پیش تنیده
نوع تاسیسات: دیگ چگالشی، چیلر، فن کوئل
آدرس پروژه: همدان، خیابان سعیدیه جنوبی، کوچه مختاران
مساحت زمین: 248 مترمربع / زیربنا: 740 مترمربع
تاریخ شروع و پایان ساخت: 1398-1401
عکاس پروژه: محمدحسن اتفاق
ایمیل: yahya_kashi@yahoo.com
اینستاگرام: ka.sa.office