مرمت، بازسازی و احیاء ساختمان تاریخی بانک تجارت (شعبه مرکزی- میدان توپخانه)
مهندسان مشاور عمارت خورشید

کاربری قبلی: شعبه مرکزی بانک تجارت (ریالی و ارزی)، ریاست شعب منطقه 2 تهران و مرکز آموزش و امتحانات
کاربری فعلی: شعبه مرکزی بانک تجارت (ریالی و ارزی)، موزه تاریخ بانک و محل همایش‌ها و نشست‌های اقتصادی

معرفی پروژه:
ساختمان تاریخی بانک تجارت (بانک بازرگانی)، نخستین بانک طراحی شده در ایران است که طی سال‌های 1308- 1306 ه.ش پس از تخریب ساختمان بانک بازرگانی که خانه شخصی قهرمان میرزا امین‌لشگر بود، با بهره‌گیری از الگوی بانک‌های اروپایی احداث گردید. بنای اولیه، باسیلیکایی دو طبقه بود که طبقه همکف آن به فضای میانی (پیشخوان اصلی) و راهروهای اداری در طرفین و طبقه زیرزمین به خزانه بانک اختصاص داشت. معمار انگلیسی با وجود پیروی از الگوی اروپایی با توجه به معماری ایرانی، عناصر و موتیف‌های ایرانی را به بنا اضافه نمود که مهمترین آنها سردر بنا توسط استاد حسین لرزاده طراحی و اجرا گردید. در طی دوران بهره‌برداری و با افزوده شدن عملکردهای جدید، شکل عمومی بنای اولیه دستخوش تغییر شده و طی چهار دوره ساخت و ساز جدید (در دوره پهلوی)، فضاهایی به آن افزوده شد؛ بگونه‌ای که از مهمترین الحاقات آن می‌توان به سالن ارزی بانک در بخش شرقی اشاره نمود که احتمالا از کارهای هوشنگ سیحون می باشد. ساختار التقاطی بنا که ترکیبی از الگویی وارداتی و تزئیناتی عمدتا ایرانی است، در کنار دیگر بناهای تاریخی محوطه و نیز همجواری‌های ارزشمند موجود در میدان توپخانه (اعم از ساختمان مخابرات، شهربانی سابق، موزه صنعتی و …) ، بر اهمیت این مجموعه افزوده است.
وجود آسیب‌های متعدد در بنا از جمله آسیب‌های سازه‌ای (ترک‌های ناشی از نشست زمین، ناشاغولی دیوارهای باربر، شکست تیرهای خرپا و…)، ناهنجاری‌های معماری شامل الحاقات نامتجانس و فاقد ارزش، تخریب و حذف جزئیات اجرایی اصیل اولیه و ناخوانایی تزئینات منحصربفرد و … و نیز آسیب‌های تاسیساتی مجموعه، موجب گردید تا بهره‌برداران آن نسبت به انجام مرمت و باززنده‌سازی بنا اقدام نمایند. از همین رو، با طی روند قانونی، مشاور پروژه تعیین گردیده و اقدامات شناخت، آسیب‌شناسی و طراحی مرمت توسط مهندسان مشاور عمارت خورشید در سال 1389 شد. با توجه به ساختار تاریخی و اصیل بنا و همچنین آسیب‌های بالقوه و بالفعل موجود در آن، مداخلات پیشنهادی در پروژه، بصورت محدود، کنترل شده و صرفا با هدف خواناسازی ارزش‌های فضایی و منحصرا محدود به پاکسازی الحاقات بی‌ارزش، تثبیت خاک بستر و فنداسیون و استحکام‌بخشی سازه (در کلیه ترازهای بنا)، الحاق تاسیسات مکانیکی، الکتریکی و الکترونیکی مرکزی بوده است. از سوی دیگر، عملکرد آتی این مجموعه با حفظ عملکرد بانک در طبقه همکف به عنوان شعبه ارزی و ریالی که به عنوان عملکرد تاریخی این بنا جزو ارزش‌های آن بشمار می‌رفت، در طبقه زیرزمین بخش خزانه تبدیل به موزه بانک و در طبقات دیگر به صورت مجموعه فرهنگی و نمایشگاهی احیا گردید.