عمارت فیل، اثر علی صفویان

بافت شهرها و خانه‌های قدیمی معرف نوع تفکر و خرد جمعی انسان‌های هر عصری است که تلفیقی از مبانی هنر، تجربه، احساسات، فراز و نشیب‌های مختلف فرهنگی، فضای حاکم در شکل معیشت و زندگانیِ مردمان آن دوران را به معرض نمایش می‌گذارد. بدین سبب دور ماندن و فراموش شدن این آثار گران که ثمره‌ی تجربه‌ی سال‌ها آزمون و خطاست، می‌تواند انسان معاصر را از این دستاورد ارزشمند بی‌بهره سازد. تجربه‌ای که به نگاه متفکران این عرصه، بقای آن اساس ماندگاری هر فرهنگ و تمدنی است.

بنای مورد نظر واقع در شهر شیراز است و یادگاری است از دوره قاجاریه که در سال 1382 به ثبت آثار ملی رسیده است. مرمت این خانه از سال 1395 آغاز و مدت دو سال به طول انجامید که هم اکنون با کارکردی نوآورانه به فضای جدید بوتیک هتل (عمارت فیل) تغییر کاربری داده است. باززنده سازی این بنای قدیمی ثبت شده، به منظور وفاداری به هنر و قرار گرفتن در مسیر تداوم و خلق فضاهای از یاد رفته و نیز با هدف به نمایش گذاشتن تاریخ پیشینیان و ثبت و ادامه‌ی آن برای آیندگان می‌باشد.

روند شکل‌گیری و‌ تاثیرگذار طرح

گام نهادن در مسیر تاریخ و خلق فضای جدید شکوهمند به منظور انطباق با طرح اصلی، سازماندهی فضایی و نیز برطرف کردن خرابی‌های ناشی از سالخوردگی و فراموشی بنا و در نهایت رسیدن به وحدتی کلی و منظبط با توجه به نیازهای روز و عملکرد فضاهای نو، از چالش‌های اصلی اجرا و احیای این پروژه بوده است.

روند اجرای پروژه پس از شناخت اثر، تجزیه و تحلیل پلان‌های آن (سلسله مراتب‌ها) به منظور رسیدن به خط و مشی طراحی، جهت انطباق و سازگاری با فعالیت‌ها، تعاریف جدید و نیز حفظ هویت ذاتی بنا (محرمیت) مورد نظر بوده است. اصول و قواعد تناسبات و تزئینات معماری در سرتاسر بنا حفظ، و در طول دوره‌ی عملیات ساخت سعی بر این شده است که ماهیت اصلی بنا با توجه به کاربری جدید و برطرف ساختن عیوب، آسیب نبیند.

همچنین به لحاظ خلق شخصیتی مستقل از نگاه کالبدی برای مکان و دمیدن روح عرفانی در کنار ارزش‌های کارکردی و مادی عرصه‌ها، عناصری چون آب، نور، تزئینات و تهویه‌های طبیعی که در تمامی ادوار معماری ایرانی نگاهی ویژه به آن شده است، مورد بررسی و شناسایی قرار گرفته و تلاش بر این شده تا در کنار تعاریف عارفانه و شاعرانه از فضا به صورت موازی، مبانی کارکردی نیز مورد اهمیت قرار گیرد. تجزیه، تحلیل و بازی نور در فضا در این پروژه جدای از بحث روشنایی بخشیدن، به اِلمانی ویژه تبدیل شده است و در نهایت توجه به دوام و عناصر سازه‌ای و مرمت آن با مصالح بومی همخوان به همراه جدیدترین متدهای مرمت روز و راهکارهای خلاقانه جهت تجربه‌ی حس مکانی متفاوت و روش‌های اصولی و استحکام بخشی بنا در دستور کار قرار گرفت.

نام پروژه: عمارت فیل
عملکرد:بوتیک- هتل
معماران اصلی: علی صفویان
همکاران طراحی: مهدی ده‌یادگاری
طراحی و دکوراسیون داخلی: علی صفویان
نوع سازه: بنایی
آدرس پروژه: فارس، شیراز، خیابان زند، بازارچه فیل، عمارت فیل
مساحت زمین: 456 متر‌مربع
زیربنا: 773 متر‌مربع
کارفرما: علی دهقان
تاریخ شروع / تاریخ پایان ساخت: 1395-1397
عکاس پروژه: پرهام تقی‌اف
وبسایت: alisafavian.com
ایمیل: a_safavian@yahoo.com