سما مدیرروستا

افتخارات و جوایز قابل طرح برای برای شخص معمار:

• رتبه اول مشترک شانزدهمین دوره‌ی جایزه معماری میرمیران با عنوان معماری عالم مثال، 1401
• دریافت پلاک برنزی برای پروژه‌ی خانه ملک در بخش بنای بوم گرا از سوی هیئت داوران چهارمین دوره‌ی رویداد میزان معماری، 1400
• شرکت در دومین دوره‌ی مسابقه‌ی کوچه، طراحی آپارتمان کار و زندگی، خانه 44، 1401.
• راهیابی پروژه‌ی ویلای شاهان به بخش جایزه معماری World Architecture Award ، 1400.
• ترجمه‌ی کتاب معماری اکولوژیکی: مجموعه‌ی کارهای کن یانگ، عصر کنکاش، 1400.
• ترجمه‌ی کتاب معماری سبز: راهنمای طراحی پایدار، عصر کنکاش، 1399.
• تالیف کتاب باغ ایرانی، انتشارات نسل روش، 1397.
• تالیف کتاب معماری پلکانی، انتشارات نسل روشن، 1395.
• ارائه دو مقاله با عناوین پوشش های نانو برای استفاده در ساختمان ها و تحلیل الگوی آتریوم، دیوار ترومب و گلخانه خورشیدی در نگهداشت انرژی، در دانشگاه آریزونا امریکا، 1395.

خلاصه زندگی نامه معمار: سما مدیرروستا در سال 1366 در کرج به دنیا آمده است. وی پس از فارغ التحصیلی از مقطع کارشناسی در سال 1388، در چندین دفتر معماری مشغول به کار شده و پس از گذشت چند سال و کسب تجربه در زمینه طراحی و اتمام دوره کارشناسی ارشد خود از دانشگاه بین المللی امام خمینی، در سال 1392 دفتر شخصی خود با عنوان SAMA MODIR ARCHITCTURE ATELIER (SMAA)  (آتلیه معماری سما مدیر) را تاسیس نمود و مشغول به کار طراحی و به طور همزمان تدریس در دانشگاه در حوزه معماری شد. او دوره دکتری تخصصی را در دانشگاه تهران مرکز سپری کرده است و تا به امروز بیش از 100 پروژه در نقاط مختلف کشور و خارج از کشور را طراحی و اجرا کرده است.

سما مدیرروستا تاکنون موفق به دریافت چندین جایزه‌ی ملی و بین المللی شده است، از جمله رتبه نخست در شانزدهمین دوره‌ی جایزه معماری میرمیران در سال 1401 را کسب نموده است. به جز فعالیت در زمینه طراحی و اجرای پروژه ها، او فعالیت های پژوهشی زیادی نیز انجام داده است: تالیف کتاب های معماری پلکانی (1395)، کتاب باغ ایرانی (1397)، ترجمه کتاب معماری سبز: راهنمای طراحی پایدار (1399) و ترجمه کتاب معماری اکولوژیکی: مجموعه کارهای کن یانگ (1400). او بیش از 20 مقاله به زبان فارسی و انگلیسی در حوزه معماری را به چاپ رسانده و در کنفرانس های بین المللی از جمله کنفرانس ICSDEC  در دانشگاه آریزونای امریکا شرکت کرده و مقالات خود را ارائه داده است.

1. تولد، تحصیلات ابتدایی، متوسطه و دانشگاهی و علاقه­مندی به معماری و هنرهای دیگر؟

• متولد 1366
• کارشناسی از دانشگاه آزاد اسلامی قزوین
• کارشناسی ارشد از دانشگاه بین المللی امام خمینی
• دکتری تخصصی از دانشگاه تهران مرکز.

2. چطور کار به اینجا رسید؟ مسیر معماری شما تا امروز 

پس از فارغ التحصیلی از مقطع کارشناسی در سال 1388 ، در چندین دفتر معماری مشغول به کار بودم و پس از گذشت چند سال و کسب تجربه در زمینه طراحی، در سال 1392 دفتر شخصی خود را افتتاح کردم و مشغول به کار طراحی و به طور همزمان تدریس در دانشگاه در حوزه معماری شدم.

3. تاثیرگذاری کدام یک از معماران معاصر ایران و همچنین جهان بر روی کار و خط فکری و معماری شما ؟ و چرا

از معماران تاثیرگذار ایرانی به زنده یاد میرمیران می توانم اشاره کنم که همواره پروژه ها و خط فکری ایشان برای من تاثیرگذار بوده است، زیرا او همواره در تلاش برای زنده نگه داشتن الگوها، باورها و فرهنگ جامعه ایران بود. به عنوان مثال ایشان در مجموعه ورزشی رفسنجان، نمایش جدیدی از یخچال های سنتی کرمان را به تصویر کشیدند و پروژه در تلاش برای بازنمایی هویت منطقه ای و اقلیمی با استفاده از شاخصه های ظاهری منطقه بود. در معماری میرمیران ایده طرح همواره نقش تعیین کننده ایفا میکند، نقطه شروع گاه یک الگو است،گاه مضمون، مفهوم، شعر، خاطره، تصویر، خیال، گاه اسطوره و گاه ترکیبی است.

از معماران تاثیرگذار خارجی می توانم به استیون هال اشاره کنم که همواره با ایده های خاص در پروژه های خود و ارائه کانسپت های متنوع طرح های ماندگای را به جا گذاشته است. به عنوان مثال در طراحی دانشکده گروه فلسفه برای نمایش مفهوم یادگیری، از نمایش نور به عنوان استعاره استفاده کرده است. او با ایجاد تخلخل در جداره های پلکان اصلی، سایه روشن های متنوع و متغیری را در فضا ایجاد کرده است و با نصب یک لایه منشور بر روی پنجره ها، نور خورشید را در فضای داخلی به صورت طیف رنگین کمان به نمایش گذاشته است.

4. روند طراحی شما از ایده تا اجرا و ارتباط با کارفرما و ایده ها و خواسته های وی چگونه است؟

پس از مطالعاتی که در زمینه فرآیند طراحی داشتم  و همچنین  تز دکتری خود با عنوان “شناخت شناسی شناخت در فرآیند طراحی معماری” باور دارم فرآیند طراحی شامل چهار مرحله اصلی شناخت، یافتن ایده یا پرسش، یافتن کانسپت یا پاسخ و در نهایت طرح نهایی است. این فرآیند به صورت چرخه ای بوده و در هر مرحله ممکن است به عقب برگشته تا با اصلاح یا تغییر به طرح نهایی مطلوب دست پیدا کنیم.

در فرآیند طراحی خود، در مرحله شناخت همواره سعی کرده ام نیازهای کارفرما، نیازهای کاربر فضا، محدودیت ها و چالش های پروژه، سایت و همسایگی ها را بشناسم، در مرحله یافتن پرسش اصلی و ایده با توجه به دغدغه ها و جهان بینی خود به دانش های پیشین کسب شده در حوزه ادبیات، فلسفه، شعر و موسیقی و فرهنگ توجه نشان داده ام و در مرحله کانسپت در تلاش بوده ام تا روشی را برای بیان ایده خود به صورت فیزیکی بیابم که دامنه بسیار وسیعی دارد. همچنین معماری ایرانی برای من همواره جذاب بوده و سعی در نمایش برخی از الگوهای معماری ایرانی به شیوه ای نوین در کارهایم دارم.

5. در کدامیک از پروژه های خودتان توانسته‌­اید به ایده ها و معماری خودتان برسید؟

در روند پیشبرد یک طرح تا رسیدن به اجرای نهایی، عوامل مداخله گر زیادی وجود دارد از جمله ضعف های اجرایی، ضوابط فرادست، سلیقه کارفرما و عدم نظارت بر اجرا توسط معمار. در پروژه هایی که طراحی را انجام داده ولی در حین پیشبرد پروژه، در پروژه حضور نداشته و نظارت نکرده ام، معمولا نتیجه آنچنان رضایت بخش نبوده است، اما در پروژه  ای مثل ویلای شاهان با همکاری کارفرما و تیم اجرایی و عدم وجود ضوابط محدودکننده، توانستیم ایده های اولیه را در پروژه پیاده سازی و اجرا کنیم.

6. راهکارهای ارتقای معماری ایران، مسئله آموزش عالی و کاربردی و عملی در حین تحصیل و همچنین حضور دانشجویان در دفاتر کار معماری؟  

معماری به عنوان رشته ای چندپارامتری، با موضوعات بسیاری به طور مستقیم و غیرمستقیم در ارتباط است. در ایران در حوزه آموزش، بسیاری از مسائل مرتبط با معماری، به صورت تخصصی به دانشجویان دوره کارشناسی یا کارشناسی ارشد آموزش داده نمی شود. درس هایی مثل جامعه شناسی، روانشناسی و فلسفه که می تواند نوع نگاه فرد به پیرامون خود را تغییر دهد، تنها به طور مختصر در دوره دکتری بیان می شود، در صورتی که دانستن این مسائل در سال های اولیه تحصیل می تواند در امر طراحی تاثیرگذاری زیادی داشته باشد. درباره حضور دانشجویان در دفاتر معماری معتقد هستم، از دوران کارشناسی و همزمان با تحصیل لزوم کسب تجربه به صورت عملی برای دانشجویان وجود دارد، به خصوص حضور در کارگاه ها امر بسیار مهمی می باشد، به عنوان مثال آشنایی با مصالح، مبحثی نیست که تنها با خواندن کتاب بتوان آن را درک نمود، بلکه باید متریال ها را از نزدیک لمس کرد و حسی که آن مصالح می تواند به مخاطب القا کند را فهمید، باید به کارگاه رفت و روند ساخت را مشاهده کرد و آموخت.

7- چگونگی هر چه بیشتر ارتباط معماری و مردم ، ( معماری و طراحی داخلی )

پیشنهاد و راه‌کارهای آگاهی‌­بخشی، جریان‌­سازی و تاثیر­گذاری هر چه بیشتر روی مردم عزیز کشور، کارفرمایان، سرمایه­‌گذاران، دفاتر معماری و همچنین مسئولین مربوطه در معماری ، شهرسازی ، ظراحی داخلی و همچنین در مورد حفظ و مرمت و احیا بناهای تاریخی و معاصر ایران  و حرکت های اساسی در این حوزه‌ی بسیار مهم؟  

فرهنگ و تاریخ اجزای جدایی ناپذیر یک جامعه می باشند. معماری که هنر سازماندهی فضایی برای زندگی انسان است، در نمایش فرهنگ و تاریخ همواره نقش اساسی و مهمی را ایفا کرده است. با برگزاری سمینارهایی با حضور سازندگان، معماران، مجریان و ورود عموم مردم و نمایش طرح های با ارزش تاریخی معماری ایران و توضیح درباره این طرح ها، می توان مردم را با این هنر، هر چه بیشتر آشنا کرد. همچنین با بازنشر آثار شاخص معماری در مجلات، کتب معماری، وبسایت ها و فضای مجازی می توان در ارتقا آگاهی عمومی، نقش به سزایی داشت.

8– نظر شما  و حرکت دفترتان در مورد پیشبرد  پروژه ها به سمت پایداری واقعی، زمینه گرا و معماری انسان دوستانه  در این سرزمین بزرگ به چه نحویست؟  آیا تاکنون پروژه های موفق در این زمینه داشته اید لطفا  با ذکر و تکنیک های استفاده شده؟  و همچنین درمورد استفاده از متریال­‌های مختلف در پروژه ها بخصوص  آجر این متریال  سنتی  چه  در معماری و چه در طراحی داخلی را  بیان بفرمایید.

در حال حاضر در معماری ایران شاهد چندگانگی در سبک های طراحی، تنوع بسیار زیاد متریال در ساختمان ها و عدم هماهنگی بافت در یک کوچه یا محله می باشیم که این امر باعث آشفتگی شهرها شده است. در معماری گذشته ایران هر شهر ویژگی های اقلیمی و مصالح خود را داشته، به عنوان مثال شهر یزد با بادگیرهای سر به فلک کشیده و بافت زیبای آجری در دل کویر خودنمایی می کرده است. شناخت معماری سنتی و انسان دوستانه گذشته در ایران، خود می تواند در پیشبرد طرح راهگشا باشد و باعث هماهنگی هرچه بیشتر طرح با منطقه و شهر شود. در پروژه سوخانه در چابهار در طراحی حجم و نمای پروژه سعی کردیم با الهام از الگوهای معماری سنتی چابهار، طراحی را به پیش بریم. طاق‌هایی که در معماری بومی به دلایل اقلیمی استفاده می‌شدند، در این بنا همچون سایبانی در ورودی خودنمایی می‌کند. ذات درونگرا را كه پررنگ‌ترین خصلت فرهنگی و معماری قوم بلوچ است، در قالب فضاهای رو به حياط مركزی و پوسته‌هایی ملهم از كپرهای منطقه پررنگ كرديم. نی ها به ما امكان كنترل و جهت‌دهی نور و امکان حفظ محرميت از بيرون به درون با حفظ ديد از درون به بيرون را داد و اینگونه این عنصر بوم‌آورد شاخص در نما، پل ارتباطی سوژه و ابژه شد.

9- جایگاه طراحی و معماری داخلی کشور را چطور می دانید و نظرتان در مورد ارتقا هرچه بیشتر این رشته چیست؟

معماری داخلی، رشته ای است که بیشتر با خلوت انسان، فضای زندگی او و فضای کار افراد در ارتباط است. از بعد روانشناسی تمام عناصر در فضاهای داخلی، رنگ ها، بافت ها و نور و سایه ها می توانند بر روان انسان و در نتیجه کیفیت کار و زندگی او تاثیر گذار باشند. خوشبختانه امروزه بیشتر از قبل اهمیت طراحی داخلی برای مردم نمایان شده است. در بسیاری از دانشگاه های دنیا طراحی داخلی به عنوان رشته ای مهم قلمداد می شود،  اما به نظر می رسد جایگاه این رشته در دانشگاه های ایران کم اهمیت و کمرنگ می باشد. با آموزش متخصصین طراحی داخلی و استخدام این افراد در دفاتر معماری می توان به کیفیت  معماری داخلی معاصر ایران کمک نمود.

10 در کدامیک از پروژه های خودتان توانسته‌­اید به ایده ها و معماری خودتان برسید؟

سوال تکراری است. در سوال 5 پاسخ داده شد.

11- و سخن آخر

امید است شاهد ایرانی آباد و آثاری جاوید در معماری معاصر ایران باشیم، چرا که معماری می تواند با مخاطبان خود ارتباط برقرار کرده، سخن بگوید و بیانگر ارزش های جامعه و فرهنگ مردم آن سرزمین باشد.