.
سانـاز افتخــار زاده
Sanaz Eftekharzadeh
تولد، تحصیلات ابتدایی، متوسطه و دانشگاهی و علاقهمندی به معماری و هنرهای دیگر؟
1354، دبیرستان نمونه مردمی ایران، رتبه 88 کنکور 1372، کارشناس ارشد معماری دانشگاه شهید بهشتی، علاقه به هندسه و نقاشی و آفرینش من را به معماری سوق داد.
چطور کار به اینجا رسید؟ مسیر معماری شما تا امروز
ازجایی که ورودیهای سال 1372 به دلیل حذف آزمون طراحی از کنکور معماری همه فارغ التحصیلان و نخبگان رشته ریاضی بودند و کمتر گرایشهای هنری داشتند تقریبا همه دوره ما با نحوه تدریس و ارائههای سلیقهای استادان در درس معماری دچار چالش شدیم چراکه در معماری به دنبال راههای ریاضی و منطقی میگشتیم. به همین دلیل من از سال 1375 طی آشنایی با پژوهشکده سیستمهای آشوبناک تحت مدیریت دکتر کارولوکس که در پژوهشگاه دانشهای بنیادی فعالیت میکرد به این گرایش جذب شدم. مسیله مطرح و بسیار نوینی که در این پژوهشکده مورد بحث و تحقیق گروهی از دانشمندان و استادان دانشگاه بود بررسی تئوری آشوب و مشخصا دست آوردهای آن در علوم شناختی و مراتب ادراک و شناخت ذهن بود. بدین ترتیب زمینهای برای من فراهم شد تا معماری را از دیدگاه نوینی مورد بررسی قرار دهم و ابژه معماری را به عنوان فضایی که باید در خدمت انسان و آدمیت خلق شود بازتعریف کنم. این پژوهش با استقبال ریاست دانشکده به عنوان نخستین رساله تحقیقاتی در مقطع کارشناسی ارشد مورد تایید قرار گرفت و با راهنمایی آقای دکتر محمود رازجویان ریاست گروه دکترا و آقای دکتر عباس عرفانیان امیدوار از دانشمندان پژوهشکده سیستمهای آشوبناک به تئوری جدیدی در معماری با عنوان معماری انسان مدار ختم شد.
چرا معماری مهم است؟
معماری ظرف زندگی انسان است. معماری انسان مدار می تواند سطح آرامش روانی، انرژی حیاتی، ادراک، شناخت، آگاهی و شادمانی افراد را افزایش دهد و معماری ناآگاهانه مثل یک مادر سمی میتواند زندگیها را نابود کند.
تاثیرگذاری کدام یک از معماران معاصر ایران و همچنین جهان بر روی کار و خط فکری و معماری شما؟ و چرا
این توفیق را داشتم که شروع کار حرفهای من در خدمت استاد فقید جناب آقای مهندس فرهاد احمدی بود که تسلط جامعی بر معماری ایران داشتند و نخستین کسی بودند که مبحث معماری پایدار را به صورت کاملا حرفهای و کاربردی در ایران مطرح کردند. پروژههای خارج از ایران از قبیل سفارت ایران در کره، سفارت ایران در استکهلم و خانه سفیر در کره و همچنین مسابقه ساختمان مرکزی نفت همراه با مشاوران بتل مک کارتی که شروع تجربه معماری پایدار و استفاده از تجارب آن مشاور بود فرصتهای بسیار مغتنمی برای آموختن و طراحی در سطح بینالمللی بود که کمتر موقعیتی در ایران برای آن فراهم است. بعدا در سال 93 به پیشنهاد و همراهی جناب آقای مهندس فرهاد احمدی و دوستان دیگر موسسه بناشهر پایدار ایرانیان را برای معرفی و توسعه رویکرد پایداری در معماری بنیانگذاری کردیم.
روند طراحی شما از ایده تا اجرا و ارتباط با کارفرما و ایدهها و خواستههای وی چگونه است؟
در رویکرد معماری انسان مدار اول و آخر کار انسانی است که در فضای معماری خواهد زیست. اطلاع از درخواستهای او و چگونگی تجلی درست آنها به گونه ای که نهایتا باعث ارتقاء زیستی و شناختی او شود هدف غایی من در طراحی است. جلسات مشاوره بر اساس رویکرد روانشناسی تحلیل رفتار متقابل شکل میگیرد و ضمن گردآوری تمام خواستههای کارفرما سوالاتی مطرح میشود تا کنه رویکردها، مشکلات و درخواستهای حقیقی سرکوب شده نیز مشخص شود و برای آنها راهکار ارائه شود. در انجام طراحی یک پروسه کاملا علمی بر اساس تئوری معماری انسان مدار حاکم است و به هیچ وجه نظر و سلیقه شخصی من جایی ندارد. پس از چند جلسه مشاوره و ارائه پیشنهاد برای سبک فرمی پروژه که ترجیحا بر اساس معماری بومی و رویکردهای معماری پایدار میباشد و جمع بندی نظرات کارفرما به طور متوسط سه گزینه به عنوان کانسپت ارائه می شود و بعد از جمع بندی دوباره یک یا دو گزینه برای طراحی تکمیل میشوند . مهمترین چیزی که از مهندس فرهاد احمدی فرا گرفتم این است که شخص معمار باید در تمام مراحل همراهی با کارفرما، ایده پردازی، نقشه کشی، پرزانته، طراحی دقیق جزییات، 3D و نقشه های اجرایی در حال طراحی و خلق فضا در ابعاد باشد.
در کدامیک از پروژه های خودتان توانستهاید به ایده ها و معماری خودتان برسید؟
پروژه برج باغ جم، پروژه گردشگری سرزمین مهر واله
راهکارهای ارتقای معماری ایران، مسئله آموزش عالی و کاربردی و عملی در حین تحصیل و همچنین حضور دانشجویان در دفاتر کار معماری؟
به معماری باید به صورت تخصصی نگریست: یک کار ماندگار که قرار است سالها زندگیهایی را در خود شکل دهد و سالها در مقیاس شهری بر یک ملت تاثیر بگذارد. چنین اثری نمیتواند صرف سلیقه و خلاقیتهای فردی، بدون حفظ تسلسل فرهنگی و توجه به سطح روانی و ادراکی – شناختی مخاطبان و شاخصههای اقلیمی و محیطی تولید شود. اگر اینچنین که پیش میرود معماری تنها در قالب فرم پردازی یا تولید ملک سودآور در قالب ضوابط شهرداری و اولویت تامین پارکینگ بر تامین کیفیت زیستی تولید شود معماری با تهی شدن از زبان و معنا تاثیرات بسیار مخربی بر انسان و انسانیت خواهد گذاشت و با ورود هوش مصنوعی به عرصه طراحی جایگاه معماران به شدت تهدید خواهد شد.
چگونگی هر چه بیشتر ارتباط معماری و مردم، ( معماری و طراحی داخلی )
یادآوری معماریهای با کیفیت انسانی، فرهنگ سازی و حفظ تسلسل فرهنگی، آموزش اصول توسعه پایدار و احترام به طبیعت، احیای معماری های بومی، صرفه جویی در مصرف انرژی و مهمتر از همه اصلاح اقتصادی مملکت که سرمایه را از عرصه ساخت و ساز خارج کند و به سمت تولید ببرد کمک می کند که مردم با گرایش به حرمت انسانی خود و درخواست اعتلای کیفیت زیستی خانه را از ملک بودن تشخیص دهند و زندگی را جایگزین هراس از آینده کنند.
نظر شما و حرکت دفترتان در مورد پیشبرد پروژه ها به سمت پایداری واقعی، زمینه گرا و معماری انسان دوستانه در این سرزمین بزرگ به چه نحویست؟ آیا تاکنون پروژه های موفق در این زمینه داشتهاید لطفا با ذکر و تکنیک های استفاده شده؟ و همچنین درمورد استفاده از متریالهای مختلف در پروژه ها بخصوص آجر این متریال سنتی چه در معماری و چه در طراحی داخلی را بیان بفرمایید.
در کتاب ” از آشوب ادراک تا شناخت معماری / نظریه ای نوین برای آفرینش انسان مدار بر اساس قوانین آشوب ” تمام مراحل و جزییات چگونگی نیل به سوی یک معماری انسان مدار تشریح شده است.
جایگاه طراحی و معماری داخلی کشور را چطور می دانید و نظرتان در مورد ارتقا هرچه بیشتر این رشته
به دلیل توسعه بی حساب آموزشگاه ها و دانشگاههای معماری و طراحی بدون استادان متخصص، ورود اقشار مختلف به حرفه معماری داخلی بدون کمترین شناخت نسبت به شاخصه های زیستی و روانی، عدم وجود کپی رایت در ایران، عدم حمایت صحیح از معماران و طراحان داخلی توسط دولت و نهادهای ذیربط عرصه ساخت و ساز، تبدیل معماری به ملک و محل دلالی وسرمایه گذاری به دلیل بحران اقتصادی کشور به طور کلی طراحی در هر زمینه دچار ضعف می باشد و بجای داشتن رویکرد اصولی و علمی، انسان محور و پایدار کاملا در حیطه سلیقه شخصی فعالیت میشود.
Architect Of The Year, 2017
ساناز افتخارزاده / معمار و تئوریسین معماری
- کارشناسی ارشد معماری دانشگاه شهید بهشتی با نمره عالی
- تئوریسین نظریه ای نوین برای آفرینش معماری انسان محور بر اساس قوانین علوم شناختی تئوری آشوب
- آرشیتکت و مدیر گروه معماری سوشیانت
- داور جایزه بین المللی A-Design ایتالیا (1398)
- داور جایزه ملی طراحی خردسرای فردوسی مشهد 1399
- مدیر عامل مؤسسه مطالعاتی بناشهر پایدار ایرانیان ( مطالعه و برگزاری سمینارهای مرتبط با معماری و شهرسازی پایدار و سبز ) از سال 1393
- معمار منتخب سال 1396 ایران به انتخاب موسسه هنر و معماری
- برنده جایزه دوسالانه کتاب دکتر مزینی 1394
- نامزد جایزه کتاب سال 1393 برای کتاب ” از آشوب ادراک تا شناخت معماری / نظریه ای نوین برای آفرینش معماری انسان محور بر اساس قوانین آشوب “
- مدیرعامل شرکت مهندسین مشاور مهرازان شهریاد 1388-1392
- پژوهشگر برتر سال 1388 به انتخاب وزارتخانه راه و شهرسازی
- دستیار طراحی مهندس فرهاد احمدی 85-1378
- عضو کمیسیون طراحی شهری ، معماری و محیط زیست شهرداری منطقه 22 تهران – 1387 تا 1389
- واضع و دبير دو دوره جايزه های معماری داخلی ايران در سال های 1387 و 1388 – برگزار کننده : فصل نامه معماری و ساختمان
- واضع و دبير جايزه طراحی نما با مصالح طبيعی – به هدف حمايت از انديشه و طراحی ايرانی و مصالح داخلی – 1388 برگزار کننده : فصل نامه معماری و ساختمان
- عضو انجمن مفاخر معماری ایران
- عضو آکادمی بین المللی نویسندگان و منتقدان هنر و معماری
- دارای مقالات و سمینارهای متعدد ملی و بین المللی در ایران ، ایتالیا ، ژاپن ، کویت ، امارات متحده
- نقاش و عکاس با حضور در نمایشگاه های متعدد نقاشی و عکس ایران ، ایتالیا و آمریکا
- کنشگر میراث فرهنگی و معنوی