پل دره گذر مییو
معماری از فاسـتر و شُـرکا
ترجمهی حمید خُداپناهی
Millau Viaduct
Architectural Design by Foster+Partners
Millau, France, 1993-2004

معمولاً امرِ ساخت پُل را بیشتر به حوزهی فعّالیّتِ مهندسین مربوط میدانند تا معماران. امّا معماریِ شالودهی یک بنا تأثیرِ بسزایی روی محیط دارد، و پُلِ درّهگذرِ مییو، که با همکاریِ فشرده و نزدیکی با مهندسین سازه ساخته شده، نشان میدهد که معماری چگونه میتواند نقشی حیاتی در طرّاحی پُل ایفاء کند. این پُل، به لحاظ شیفتگیاش نسبت به ارتباطات موجود میان کارکرد، تکنولوژی و زیباییشناسی، بهوسیلهی یک فُرمِ سازهای زیبا و جذّاب، به پُلِ میلِنیوم روی رودِ تمز تأسّی کرده است.
پُل درّهگذرِ مییو، واقع در جنوب فرانسه، شبکهی بزرگراههای فرانسه و اسپانیا را به یکدیگر متّصل میکند، و راه مستقیمی از پاریس به بارسلونا میگشاید. پُلْ از فراز رود تارْن (Tarn)، که در درّهی باریک و زیبایی بین دو فلاتِ مرتفع جاریست، عبور میکند. جالب اینکه، قرائتهای بدیلِ توپوگرافیْ از دو احتمال در رویکرد سازهای حکایت داشتند: قرائت اوّل تأکید بر عبور از رودخانه، و قرائت دیگر دست و پنجه نرم کردن با چالشِ احداث پُلی 46/2 کیلومتری از سکّوی یک فلات تا سکّوی فلاتِ دیگر آنهم به مقرونبهصرفهترین شکل ممکن. هرچند به لحاظِ تاریخیْ جغرافیای ِچشمانداز را همین رودخانه تولید کرده، امّا رود در این نقطه بسیار باریک است، ولذا قرائت دوّم مناسبترین راه حل سازهای به نظر میرسید.
پلِ مییو سازهایست با کابلهای مهار و تیرک، سازهای بسیار ظریف و شفّاف، و با عرض بهینهی دهانهی بین ستونها. طولِ هر یک از قسمتهای پُل 342 متر است و ارتفاع ستونها بین 74 متر تا 245 متر (معادل ارتفاع برج ایفل) در نوسان است، و تیرکها 90 متر دیگر از عرشهی پُل ارتفاع میگیرند. هر ستون برای تحمّل انقباض و انبساط عرشهی بتنیْ به دو ستون نازکتر و قابلِ انعطافتر در زیرِ سطحِ اتومبیلروی پُل تقسیم میشود، که قابِ A روی عرشهی پُل را تشکیل میدهند. فُرمِ دوکیشکلِ ستونها در زیرِ سطحِ پُلْ هم بارِ سازهی آنها را نشان میدهد و هم میزان رؤیتپذیریِ آنها در نما را به حدّاقل میرساند. این پل نه تنها سیلوئتی فوقالعادّه زیبا دارد، امّا از آن جالبتر این است که کمترین میزان تداخل را در چشمانداز اعمال میکند. شبهنگام، با روشن شدن چراغهای پُلِ مییو، نواری نورانی شکل میگیرد که طول سرتاسر درّه را طی کرده است.