معرفی آثار انسان دوستانهی، پویا خزائلی پارسا

1-1. پروژه ی سازه ی گل آلود (Mud Structure)
سال 1391
کرمانشاه، دانشگاه رازی
این پروژه حاصل یک ورکشاپ 25 روزه با همکاری معماران و دانشجویان دانشکدهی معماری دانشگاه رازی کرمانشاه بوده است. این طرح بر اساس اصول پایداری و با تمرکز بر سازههای ارزان قیمت طراحی شده است و در واقع نسل جدیدی است از بناهایی همچون سازهی بامبو (1388) که در شمال ایران توسط معمار طراحی شده بود. اینگونه معماری برای مناطق محروم در نظر گرفته شده است. سازه از شاخههای درختانی ساخته شده است که شهرداری کرمانشاه به بهانهی عمران و آبادی و ساخت تأسیسات حملونقل شهری قطع کرده بود. هر کدام از این واحدها 700 یورو هزینه دربر دارد. در قالب این طرح دانشجویان با متدهای ساخت سازههای پایدار آشنا شدند و یک نمونه از آن را برای خود بهعنوان غرفهی دانشجویی در محوطهی دانشگاه رازی ساختهاند. تیم طراحی و اجرای این پروژه پس از این موفقیت به فستیوال Grains Disere 2012 دعوت شدند.
2-1. گنبد خشتی (Adobe Dome-Afghan Refugee Housing)
سال 1391
کرمان، بردسیر، کمپ پناهجویان افغان
این پروژه با همکاری کنسول پناهجویان نروژی (Norwegian Refugee Council) و بنیاد معماری برای بشریت- دفتر تهران (Architecture for Humanity-Tehran) انجام شده است. اتباع افغان در این کمپ با وسایل ابتدایی، خانههایی برای خود ساختهاند که در برابر زلزله آسیبپذیر است، آب باران به آنها نفوذ میکند و به علت عدم درج پنجره در بنا (به علت عقاید دینی فرهنگی افغانها) از نور و تهویهی مناسبی برخوردار نیستند. در طرح جدید، دیاگرامهای طراحی بومی اصلاح شد و استفاده از تکنیکهای مشابه ساختوساز افغانها در دستور کار قرار گرفت. طرح جدید سازه، محوطهای بهاضافهی گنبدی خشتی است با مساحت 100 مترمربع (10 × 10) که مجموعاً با 6000 آجر خشتی ساخته شده است. این بنا از سازههای ایرانی موجود در اطراف بردسیر الهام گرفته شده و در آن، فضایی هم برای نگهداری احشام تعبیه شده است. بنای مذکور خود را برای چرخهی بقا و زندگی مهیا کرده است زیرا در برابر فرسایش مقاوم است، حیاطی داخلی دارد و تهویه و نور طبیعی میگیرد. سازه به علت فرم خود و تیرهای چوبی که در سه جهت روی آن کار شده، در برابر زلزله مقاوم است. معمار میگوید: «هدف، رسیدن به پایداری اجتماعی بود که مستلزم مطالعه در مورد نحوهی زندگی آنها (اتباع افغان) بود. ما ارتباطات آنها را بررسی کردیم و تفسیر امنیت و حریم را در ذهن آنها مطالعه کردیم؛ اینکه کدام مصالح را میپسندند، کدام تکنیک ساختمانسازی را میدانند و چقدر میتوانند خرج بکنند نیز بررسی شد.» لازم به ذکر است برای این پروژه یک کانسپت دیگر نیز مطرح بود که مربعی 10 × 10 و نزدیکتر به دیاگرام آثار کنونی بود و برای تعبیهی نور و تهویه، حیاطی درونگرا در آن لحاظ شده بود. ارتفاع بلند دیوار حیاط، کنترل شده بود تا مسئلهی دید حل شود و یک پی به شکل کلاف آجری، تمام دیوارها را به هم متصل میکرد. سکویی نیز در بیرون خانه برای نشستن و فضا هایی برای نگهداری دام و طیور طراحی شده بود. لازم به ذکر است علیرغم تفاوت دو گزینهی پیشنهادی، هر دو، در 10 روز با هزینهی 1500 دلار ساخته میشوند.
3-1. سرپناه دامی هریس
سال 1391
روستای هریس از توابع ورزقان؛ پس از زلزله ی آذربایجان
پس از زلزلهی 21 مرداد 1391 در آذربایجان، 410 روستا تخریب و 60 روستا به طور کل محو گردیدند. هموطنان عزیزمان در این اوضاع بدون سرپناه بودند و احشامی که تنها سرمایهی آنها بود نیز در معرض خطر قرار داشتند. از آنجا که تأمین سرپناه برای مردم تحت اختیار نیروهای دولتی بود، معمار به همراه دانشجویان خود، در طی فراخوانی، اقدام به ساخت سرپناه برای احشام کردند و با توجه به الزامات منطقه، موارد زیر را در طراحی در اولویت قرار دادند:
1. استفاده از مصالح باقیمانده از آوار بناهای تخریبشده
2. به کاربردن تکنیکهای بومی
3. سادگی طرح، به نحوی که توسط اهالی قابل ساخت باشد.
4. اقتصادی بودن طرح در جهت مصرف بهینهی کمکهای مالی
5. سرعت در ساخت، به دلیل نزدیکی فصل سرما و لزوم ساخت سریع سرپناه
در همین چهارچوب دو نمونه ساخته شد که نمونهی نخست در باغی نزدیک هریس به اجرا در آمد. این طرح دارای صفاتی همچون سازهای سبک، اتصالات ساده، نیاز به برش اندک و قابلیت پیشساختهسازی بود.طرح دوم علاوه بر صفات بالا، مصالح کمتری مصرف میکرد، تکمصالح بود، از گرمای زمین بهره میبرد، در برابر نیروهای افقی و عمودی مقاومتر بود و قابلیت اجرا توسط افراد عادی، غیر متخصص و بومی را داشت.
4-1. سازهی تاشو برای شرایط بحرانی پس از حادثه
سال 1391
این پروژه تحت نظارت معمار در دفتر رای استودیو توسط همکاران وی (الناز رحیمی، زینب یاسی، پریسا بهرامی) طراحی شده است. این طرح، ویژهی ساعات و روزهای اولیه ی پس از حادثه میباشد که سرعت عمل و آسان بودن نصب و راهاندازی آن ضروری است. پروژه از یکسری قابهای مشابه، به اضافهی چند صفحهی تاشوی کرکرهای تشکیل شده و قابها ظرف یکساعت به هم متصل میشوند، سپس پنلها داخل فریمها جای میگیرند. این سرپناه طوری طراحی گردیده که میتوان بهسرعت تکثیر یا در ابعاد بزرگتر اجرا کرد. کلیهی قطعات ساخت این بنا در آرشیوهای لولهایشکل به طول 5/1 الی 2 متر قرار میگیرند و به همین دلیل امکان برچیدن و استفادهی مجدد از این بنا در مکانهای دیگر نیز وجود دارد.
5-1. سازهی قابل توسعه و جابه جایی برای پناهندگان سوریه ای
(Self-Built Transitional & Deployable Structures for Syrian Refugees)
سال 1394
طرح RE:BUILD؛ برند ه ی جایزه ی ویژه ی معماری (AR (Emerging Architecture Award از سوی مجله ی Architecture Review؛ پروژه ی پناهندگان سوری، اردن (به داوری آقایان دیوید آجایه، اُدیل دِک و پیتر کوک)
اردن، پارک ملکه راینا در امان و اردوگاه پناهجویان سوریهای در الزعتری
ایدهی اصلی ساخت این بنا بر اساس تحقیقات و مطالعات علمی و همکاریهای بینالمللی شکل گرفته است. این بنا نیز ساده، موقتی، با قابلیت جابهجایی، قابلیت توسعه در واحدهای مدولار و دارای کیفیت بالا میباشد. کلیدواژهی درک این بنا “ساختن بنا با آنچه که زیر پاهای ماست” میباشد که در این طرح بهسادگی محقق شد. بنا در واقع پنلهای دیواری است که با شبکه و داربست مونتاژ شده و به هم وصل میشوند. سپس داخل آنها با شن و سنگریزههای محلی (که از زیر پا اصطلاحاً جمع میشود) پر میشود. اینها نقش پرکننده دارند و عایق میباشند. همچنین استفاده از سنگ، دارای بار فرهنگی هم هست زیرا معماری سوریه اساساً معماری ای سنگی است، پس بنا با روحیات مردم سوریه غریب نیست. پنلهای سقفی از خاک کشاورزی (خاک قابل کشت) پر میشوند که سقف بنا را تبدیل به مزرعه میکنند و میتوانند از آنها برداشت کنند. این بنا برای هر فعالیتی که در طول روز نیاز به سرپناه داشته باشد، مناسب است و تأمینکنندهی امنیت و کیفیت مطلوبی میباشد. انواع کاربریهای مسکونی، درمانی و غیره در این بنا میتواند انجام شود اما برای آوارگان سوری، دو نمونه از این مدرسه با ابعاد یکسان (یکی در پارک ملکه راینا در امان، پایتخت اردن و یکی در اردوگاه پناهندگان سوری در الزعتری) ساخته شد. انتخاب کارکرد آموزشی برای این پروژه به دلایل زیر بود:
1. مجموعاً در جهان 1.300.000 نفر پناهجوی زیر 18 سال وجود دارد.
2. کودکان سوریِ حاضر در کمپ الزعتری سه سال است که به مدرسه نرفتهاند.
3. دو سوم کودکان حاضر در کمپ، هیچگونه تحصیلاتی ندارند و عملاً بیسواد هستند.
یکی از نقاط برجسته ی این طرح، این است که توسط خود پناهجویان ساخته میشود. آنها خیلی ساده و آسان این بناها را میسازند و بار دیگر در ساخت آینده خود سهمی خواهند داشت.
