توالت‌ها در فرهنگ ژاپن، نمادی از مهمان‌نوازی هستند. به عنوان بخشی از خط طراحی مبتکرانه‌ی «توالت توکیو»، سو فوجیموتو طراحی یک سرویس بهداشتی عمومی جدید را در خیابان نیشیساندو (Nishisando) یکی از مراکز خرید ژاپن به پایان رساند. سو فوجیموتو، (متولد 4 اوت 1971، هوکایدو (Hokkaido)، ژاپن)، معمار ژاپنی سازه‌های مسکونی نوآورانه و پروژه‌های سازمانی است که رویکردی تازه به رابطه‌ی بین فضای معماری و بدن انسان دارد. او دوران کودکی خود در مناطق جنگلی گذارند که همین امر منجر به علاقه‌ی او به طبیعت شد. اغلب طرح‌های او به فضاهای طبیعی مانند جنگل‌ها و غارها استناد دارد. غار به عنوان فضایی بکر که در آن عملکرد بر اساس رفتار انسان تعیین می‌شود، الهام‌بخش طرح‌های ساختارشکنانه‌ی فوجیموتو بود. او این نوع فلسفه‌ی طراحی را «آینده‌ی بدوی» نامید.

این توالت به شکل یک روشویی غول پیکر است و طرح خمیده‌ی آن در میان ساختمان‌های بزرگ این محله‌ی شلوغ خودنمایی می‌کند. تیم طراحی به دنبال ایجاد شاهرگی بودند که همه به آن دسترسی داشته باشند و بتواند میزبان افراد در سنین مختلف باشد و بخشی از زندگی افراد شود. فوجیموتو درباره‌ی چالش‌ها و استدلال‌های پشت این مفهوم اینگونه می‌گوید: «در مرحله‌ی کانسپت، زمان زیادی را صرف توسعه‌ی ایده‌های مختلف در مورد چگونگی شکل دادن به ماهیت عمومی توالت کردیم. این روند آسان نبود. پس از بررسی اشکال و اندازه‌های مختلف، ساختاری را انتخاب کردیم که یادآور یک کشتی بزرگ است. ساخت این توالت بر اساس طراحی که انجام داده بودیم چالش برانگیز بود، بنابراین هم تیم ما و هم دایوا هاوس (Daiwa House)، که مسئول ساخت پروژه بودند در محل مستقر بودیم تا نظارت کافی را داشته باشیم. پس از آنکه فرم موردنظر به دست آمد، روی جزئیات و تنظیمات دقیق تمرکز کردیم و به کیفیت بالایی که قابل مشاهده بود رسیدیم.»

دیوار خمیده‌ی رو به خیابان در واقع یک روشویی بزرگ است و مجموعه‌ای از شیرآلات روی آن کار شده که هم از داخل و هم از خارج ساختار توالت قابل استفاده هستند. این طرح از عابران دعوت می‌کند تا توقف کنند و با نوشیدن آب و شستن دست‌ها با سایر بازدیدکنندگان تعامل داشته باشند. شکل ارگانیک آن افراد با سنین مختلف و ساکنان ایالت‌های گوناگون را ترغیب می‌کند تا از این منطقه بازدید کنند. کودکان خردسال به پایین‌ترین نقطه‌ی منحنی دسترسی دارند و همچنین افراد دارای معلولیت که از صندلی چرخدار استفاده می‌کنند می‌توانند از طریق ورودیه‌های باز وارد شوند.

طرح باز با خطوط ملایم دید آرامش‌بخشی به بیننده می‌دهد و فضا را بزرگ‌تر از آنچه که هست نشان می‌دهد. فضای سبز اطراف در همجواری با رنگ سفید توالت است. رنگ روشن باعث بهبود دید و دسترسی سازه در سراسر شهر مه‌آلود می‌شود. سو فوجیموتو می‌گوید: «هدف از سفید کردن آن نشان دادن پاکیزگی است. اگر کثیف شد، باید آن را تمیز کنید. حفظ رنگ سفید نشان می‌دهد که تمیز نگهداری شده است. درخت کوچکی که از قسمت خمیده‌ی سازه بیرون می‌آید، یادآور وجه اشتراک همه‌ی موجودات زنده در نیاز داشتن به آب است.

با الهام از ایده‌ی فواره، معمار تلاش کرد تا تفسیری بازیگوش و در عین حال کاربردی را در قلب منطقه‌ای پرتردد ایجاد کند. این رویکرد نمادین سعی بر این دارد تا افراد غریبه را دور هم جمع کند، مانند فواره‌ای که بازدیدکنندگان را به خود جذب می‌کند. علیرغم شکل کاسه‌ای خود که به بازدیدکنندگان خوشامد می‌گوید، حریم خصوصی و امنیت آنها را نیز حفظ می‌کند. دو درگاه قوسی کوچک در هر انتها بازدیدکنندگان را راهنمایی می‌کند که چگونه از امکانت استفاده کنند. فوجیموتو می‌گوید: «این یک روش جدید از خلق فضای عمومی است که در آن مردم در اطراف آب جمع می‌شوند.»

The TOKYO TOILET by Sou Fujimoto

As part of ‘The Tokyo Toilet’ initiative, Sou Fujimoto has completed the design of a new restroom on the shopping street of Nishisando, Japan. Taking shape as a giant washbasin amid the busy neighborhood, its curvaceous silhouette stands out discreetly against the large buildings on the backdrop. The design team sought to form a ‘vessel open for everyone’ with a recessed center that can host people of all ages,‘ becoming part of our lives’.

designboom attended the inauguration of Fujimoto’s project, navigated through its curvilinear body, and saw the meticulous design of the small yet spacious area. The renowned Japanese architect was also there and shared with us the challenges and reasoning behind the concept.

‘In the concept phase, we spent a lot of time developing various ideas on how to shape the public nature of the toilet. This process wasn’t easy. After testing different shapes and sizes, we opted for a structure reminiscent of a large water vessel. It was challenging to achieve the shape exactly as designed during construction, so our team and Daiwa House, who did the construction, were on site, supervising the progress. After we reached the desired form, we focused on details and fine adjustments, achieving the visible high quality,’ Fujimoto said to designboom.

Sharing One Vessel with Everyone

The street-facing wall bents at a low height, accommodating a series of washbasins that can be used from inside and outside the Tokyo Toilet structure. This inviting gesture engages passers-by to a pleasing stopover, drinking water, washing their hands, and interacting with other visitors. Its organic shape enables people of different ages and states to visit the area easily. Young children can reach the lowest point of the curve, as well as people in wheelchairs can operate the hollowed spots.

The open-air scheme with soft lines calms the eye, giving the impression of a more spacious site. This layout brings in pops of the green surroundings, which come in a gentle juxtaposition with its clear white paint. The bright color improves the structure’s visibility and accessibility throughout the hazy city. ‘The intention of making it white expresses cleanliness; if it gets dirty, you must clean it. The fact that the white color is maintained indicates that maintenance has been carried out,’ explained Sou Fujimoto (see more here). Emerging from its bent form, a small tree reminds us of the need for water that connects all living beings and, thus, our respect for them.

Inspired by the idea of a fountain, the architect tried to create a playful yet functional interpretation in the heart of the busy district. This symbolic approach tries to bring strangers together like a fountain attracts visitors. Despite its welcoming bowl shape, the structure doesn’t compromise guests’ privacy and security. Two small arched portals on each end guide visitors to the facilities. ‘It’s a new way of public space where people gather around water,’ he added.