بوتیک هتل زاک، اثر سمانه نژادعلی، زهرا حسن زاده
رتبهی دوم بخش هتل چهارمین دوسالانه معماری و شهرسازی ایران

شهری با بامهای طلایی
شهر ییلاقی خرو یکی از مناطق گردشگری خراسان رضوی است که در منطقهی سرسبز نیشابور واقع است. منطقهی زیبای خرو را سرزمین کوچهباغهای افسانهای، درههای سرسبز و رودهای پربار نیز مینامند. این شهر ییلاقی که در کوهپایههای بینالود واقع است، از آبشارها و ارتفاعات سرسبزی نیز برخوردار است که «رودمیان» از جمله معروفترین آنهاست. این شهر از باغات زیاد و متنوعی برخوردار است، باغات آلوی آن به دلیل وسعت و کیفیت محصولی که دارد سبب شده که لقب پایتخت آلوی ایران را از آن خود کند. دیگر لقبهای معروفی که به این شهر نسبت دادهاند عبارتند از: پایتخت طلایی، نگین ییلاقات کشور.
با گذر از راههای پر پیچ و خم کوهستانی میتوان به ییلاقات جنوبی بینالود مانند زشک و دهبار دست یافت. بنابراین سفر به خرو تجارب گردشگری زیادی چون طبیعتگردی، کوهپیمایی، اماکن تاریخی و غیره را به ارمغان دارد. در بافت تاریخی شهر خرو نیز میتوان آثار تاریخی ایران را مشاهده کرد به طوریکه معماری صد سال پیش ایران در این بخش قابل رؤیت است. این شهر که به ماسولهی خراسان نیز شهرت دارد به صورت پلکانی بنا شده است.
بوتیک هتل زاک در کوچهی عمارت در قلب بافت تاریخی شهر «خرو علیا» واقع شده است. بنای این خانه دارای قدمتی بیش از 60 سال میباشد که در دورهی پهلوی توسط استادکاران و معماران بومی طراحی و اجرا گردیده است. انتخاب سایت به لحاظ مکانیابی مسیر گردشگری و دسترسی به اماکن تاریخی و گردشگری شهر خرو بود و همچنین چشماندازی بینظیر به بافت تاریخی شهر که بسیار حائز اهمیت میباشد. رویکرد اصلی در مرمت و بازطراحی این خانه، انتقال امانت گذشتگان این شهر به آیندگان است. در این چارچوب سعی بر آن شده است که استفادهی حداکثری از روشهای سنتی در مرمت اتفاق بیافتد و به ساختار اصیل و ارزشمند بنا پایبند بمانیم. اولین چالش روبرو، سازهی چوبی وضع موجود بود. این سازه که مطابق با اقلیم منطقه میباشد و دچار آسیبهای جدی گردیده، توسط استادکاران بومی و مهندسین سازه مرمت و تقویت شد. تقویت سازه و اضافه نمودن ستونهای چوبی با شمعهای بتنی و همچنین تعویض پایههای آسیبدیده اولین گام جهت خودایستا کردن کالبد بنا بود تا خانه هر چه استوارتر از قبل نمایان گردد.
در وهلهی دوم در طرح مرمت، توجه ویژه به حفظ و تقویت منظر بافت تاریخی شهر در تجربهی مهمانان هتل بود، در این راستا ایوانی در طبقهی اول خانه با چشماندازی فوقالعاده طراحی گردید با نام «ایوان چشمانداز» که با حوض آبشارگونهای که به سمت طبقهی پایین ریزش دارد. تداعیگر «آبشار رودمیان» میباشد که فضایی بسیار دلنشین و خاطرهانگیز را پدید آورده است. حائز اهمیت میباشد که در طراحی و نامگذاری تمامی فضاهای هتل سعی در باززندهسازی بافت تاریخی و گردشگری منطقه شده است که میتوان به نامگذاری اطاقها با عنوان روستاهای اطراف منطقه اشاره نمود. از آنجا که عوامل طبیعت دارای نوعی تقدس در باورهای ملی میباشند، ظهور آنها در بناها بسیار حائز اهمیت میباشد. در حیاط بنا درختی با قدمت 60 ساله و ترکیبی از 5 گونهی متفاوت سیب وجود دارد که طراحی حیاط مرکزی و شاخصسازی درخت در کنار حرکت آب، بهرهمندی یکسان فضاها از این عنصر نمادین حیات و زندگی را میسر میسازد.
متناسبسازی فضاهای خانه جهت انطباق کاربری بوتیک هتل با حفظ هندسهی کامل و با ارزش خانه نیز گام بعدی طرح مرمت بود. به دلیل کوچک بودن مساحت عرصه و بنای خانه، دسترسی به اطاقها از حیاط مرکزی بوده است. اضافه نمودن فضای شربتخانه، اطاق و همچنین تغییرات در ایجاد حس محرمیت در ورود به فضای خصوصی اطاقها در دستور کار قرار گرفت. فضاهای عمومی و متنوعی با عملکرد مکمل جهت ایجاد کیفیت فضایی پیشبینی گردید و در نهایت فضای نگهداری علوفه و دام در خانه به مطبخ و کافه از جمله تغییرات در طراحی پروژه بود تا مهمانان بتوانند پس از پیادهرویهای طولانی در بافت تاریخی، دمی بیاسایند و تجربهای منحصر به فرد در ذهن خود ثبت کنند.
قابهای آجری با طراحی افسانههای قدیمی شهر جهت به تصویر کشیدن گذشته تا کنون داستانها، به سبک نگارگری مکتب هرات برگرفته از آثار کمالالدین بهزاد در جای جای هتل به چشم میخورد. از جملهی این داستانها…
«آیین فالگوش ایستادن»
مردم خرو همه ساله آخرین سهشنبه شب سال را با آیین عجیب فال گوش ایستادن سپری میکنند!
اگر در این شب در کوچه پس کوچههای خرو قدم بزنی جابجا آدمهایی را میبینی که پشت در خانهها فال گوش ایستادهاند و با دقت به حرفها و نجواهای اهل خانه گوش میکنند. آنها از دیرباز برای هر کلمه بار معنایی و انرژیهایی فراتر از ظاهرشان قائل بودهاند. از لابلای جملات و عباراتی که میشنوند معناهایی استخراج میکنند که با کنار هم گذاشتن آنها به باوری کلی از زندگی و سرنوشتشان در سال پیش میرسند.
«آهای مغولها خرو نه!»
مغولان که توس را فتح کردند راهی نیشابور شدند اما در بین راه در جادهی خرو به زشک بومیان دلیر خرو که از برجهای بلندشان آنها را رصد میکردند با برنامهریزی قبلی با نیزه و شمشیر به استقبالشان رفتند و جانانه از زادگاهشان دفاع کردند. مغولها که از فتح خرو ناامید شدند عقبنشینی کرده، راه سیاهشان را سمت نیشابور ادامه دادند.
این آثار که گزیدهای در بالا آمده است در هفت قاب متفاوت روایات را به تصویر کشیده و شرح میدهند.
کتاب سال معماری معاصر ایران، 1399
____________________________
عملکرد: اقامتی
_______________________________________
نام پروژه عملکرد: بوتیک هتل زاک-بوتیک هتل
دفتر طراحی: آتلیهی معماری گروه گردشگری
خلاق زاک
معماران اصلی: سمانه نژادعلی، زهرا حسن زاده
همکاران طرح: احمد یاقوتی
گروه اجرایی: جواد بیرمی، حمید ضیائی، حمیدرضا حجازی، اکرم شریف زاده
گروه برنامهریزی: رضا ابراهیم نیا، مجید مسلمی، مرتضی شهابی، علی اصغر نورانی
آدرس پروژه: خرو علیا، کوچهی عمارت
مساحت-زیربنا: 250 مترمربع-450 مترمربع
تاریخ شروع و پایان مرمت و ساخت:
مهرماه 1398-خردادماه 1399
کارفرما: گروه گردشگری خلاق زاک
عکاس: رضا فهیمی
سایت: www.Zaktourism.com
اینستاگرام: zaktourism@
S.NEZHADALI@
Zak Boutique Hotel, Samaneh Nezhadali, Zahra Hasanzade

Project Name: Zak Hotel Boutique / Performance: Hotel Boutique
Company: Zak Creative Tourism Group Architecture Studio
Lead Architect: Samaneh Nezhadali / Design Team: Zahra Hasanzade, Ahmad Yaghoti
Executive Group: Javad Berami, Hamid Ziaee, Hamid Hejazi, Akram Sharifzade
Planning Group: Reza EbraHimnia, Majid Moslemi, Morteza Shahabi, Ali Norani
Location: Emarat Alley, Kharv Oliya \ Client: Zak Creative
Total Area and Total Construction Area: 250 Sq.m-450 Sq.m \ Date: October 2019-June 2020
Photographer: reza fahimi Website: www.Zaktourism.com \ E-mail: Zaktourism.toos@gmail.com
Zak Boutique Hotel is located on Emarat Alley in the heart of the historical context of the city of Kharv Oliya. The building of this house has more than 60 years old and it was designed and executed in the Pahlavi period by local masters and architects. The choice of site was in terms of location in the tourist route and access to the historical sites of Kharv, as well as a unique view of the historical context of the city, which is very important. The main approach in the renovation and redesign of this house is to transfer the trust of the past of this city to the future. In this framework, we have tried to make maximum use of traditional methods in restoration and adhere to the original and valuable structure of the building. The first challenge was the existing wooden structure, which is in accordance with the climate of the region and had suffered serious damage. Strengthening the structure and adding wooden columns with concrete piles as well as replacing the damaged foundations was the first step to self-standing the body of the building to make the house appear as stable as possible. In the second stage in the restoration plan, special attention was paid to preserving and strengthening the view of the historical context of the city in the experience of hotel guests. In this regard, a porch on the first floor of the house was designed with a wonderful view. With the fall of water from the porch to the central courtyard, it is reminiscent of “Rudmian Waterfall”, having created a pleasant and memorable view. It bears importance that in designing and naming all the hotel spaces, an attempt has been made to revive the historical and tourism context of the region, that can be referred to as naming the rooms as villages around the region. For the reason that the elements of nature have a kind of sanctity in national beliefs, their appearance in buildings bears high importance. In the courtyard of the building, there is a 60-year-old tree and a combination of 5 different species of apples, which, by designing the central courtyard and marking the tree along with the movement of water, enables the spaces to enjoy this symbolic element of life. Adapting the spaces of the house to adapt the use of the Hotel Boutique, while maintaining the complete and valuable geometry of the house, was also the next step of the restoration plan. Due to the small area of the arena and the house, access to the rooms was from the central courtyard.