سرزمین سبز صدرا، اثر مهرداد ایروانیان

«سرزمین سبز» یک مجموعه‌‌ی چندمنظوره با مساحت ۴۶۱۷۸۷ متر‌مربع،‌ واقع در شهر جدید صدرا است. شهر صدرا در سال‌های دهه‌ی هفتاد برنامه‌ریزی شده و در هجده کیلومتری شمال غرب شیراز واقع شده است. تاکنون مجموعه‌ی «سرزمین سبز» نقش مهمی در تقویت جاذبه‌های گردشگری این شهر جدید ایفا کرده است. این مجموعه با هدف کالبدبخشی به تم نمایشگاهی طراحی شده که امکاناتی نظیر رستوران گالری، کافه گالری، مرکز تفریحی، ورزشی و تجارتی دارد.
فرایند طراحی با رویکرد صراحت بیان شکل گرفته که این ایده قابل تعمیم به وجوه مختلف پروژه از جمله مصالح و کارکرد است. بنابراین در مجموعه‌ی سرزمین سبز، به هر فعالیت یک بدنه‌ی واحد اختصاص داده شده و مجموعه‌ی این احجام در کنار هم یک کل واحد را خلق می‌کند. «تطبیق» و «اختلاط» مهم‌ترین موضوعاتی هستند که در مقیاس‌های مختلف از وضعیت این مجموعه در ذهن متبادر می‌شود. قرارگیری بناها در بستر، چیدمان آنها در جوار یکدیگر و جای‌گیری کل مجموعه در بستر طبیعی شهر صدرا مصادیق این گزاره‌ هستند.
مجموعه از چند بنای مجزا تشکیل شده است: رستوران گالری، کافه گالری، مجموعه‌ی‌ِ اقامتی، هتل، مرکز فرهنگی-نمایشگاهی، ساختمان اداری، مجموعه‌ی ورزشی و سالن‌های مراسم و گردهمایی. طراحی «سرزمین سبز» از سال ۱۳۸۴ آغاز شده و عملیات ساخت آن از سال ۱۳۸۶ بر اساس اولویت‌بندی زمانی کلید خورد. تاکنون پنج بنای مجموعه ساخته شده و از دو بنا بهره‌برداری شده است.
بخش جنوب شرقی سایت به فعالیت‌های گردهمایی اختصاص داده شده و سالن‌های مراسم در این قسمت قرار گرفته‌اند. مرکز فرهنگی- نمایشگاهی نیز که همزمان با مرکز گردهمایی در سال ۱۳۹۲ افتتاح شده، در بخش جنوبی قرار دارد. در مرکز سایت کافه-گالری و در مجاورت آن نمایشگاه واقع شده است. ارتباط میان این دو قسمت با تعبیه‌ی یک پل تقویت شده است. لکه‌های اقامتی مجموعه در بخش غربی-شمالی و تسهیلات ورزشی و اداری در بخش جنوب غربی مکان‌یابی شده‌اند که در آینده تکمیل خواهند شد.
ساختمان الف – کافه گالری: در بلندترین نقطه‌ی سایت واقع شده، و در سه طبقه طراحی گردیده که طبقه‌ی همکف به کافه و طبقه‌ی اول به گالری اختصاص دارد. مساحت کل 740 متر‌مربع و سطح همکف 292 متر‌مربع است. در طبقه‌ی زیرزمین که در یک سمت با همکف مسطح است (به دلیل شیب) یک رستوران به مساحت 170 متر‌مربع وجود دارد. کافه گالری به طرق مختلف به ساختمان نمایشگاه (ب) وصل می‌شود. پل ارتباطی از روی سقف نمایشگاه (ب)، رامپ، پله و پل متحرک دیگری از سکوی جانبی ساختمان به آن متصل می‌گردد. قطعات نما متحرک هستند و با چرخش می‌توانند شکل ساختمان را متغیر کنند. ساختار متحرک دنباله‌ی کانسپت، سلسله ساختمان‌هایی است که از سال 2002 به اشکال مختلف بروز پیدا کرده‌اند (خانه شماره 3، خانه ک، خانه د، رستوران دیوال)، بدنه‌ی ساختمان فلزی است و یکپارچگی آهنی کروژان را دارد. با وصف استفاده از اشکال خالص برای جدا نگهداری قطعات از یکدیگر؛ چه سازمان فضایی که سطوح عملکردی متفاوت را دور از یکدیگر نگه می‌دارد و تعمیم آن به حد برونی ساختمان این موتیف در تمامی وجوه تکرار می‌گردد، مگر اتصال عمودی که پلکان است و پیوند دهنده‌ی خارج از متن جداسازی‌ها است، در این حال شاهد بروز تاهای متعدد برای انتقال یک مرحله به مرحله‌ی دیگر هستیم. ساختمان کمترین گوناگونی مصالح را دارد و با محدود مصالحی سطوح پایانی را ارائه می‌دهد. واقع شدن ساختمان بر بلندا، موضوع منظر را به میان می‌آورد و رابطه‌ی درون با منظر که در جهات مختلف به دلیل وسعت و نوع آن عکس العمل‌هایی را برای ارتباط مطرح می‌نماید. دسته‌بندی بازشوها برای پارینه‌های منظره. قطعات جدا در همه جا یعنی جداسازی منظره، عملکرد، احجام. بیرون نیز از درون تقسیم می‌شود منظره به قطعات دلخواه در می‌آید.

کتاب سال معماری معاصر ایران، 1398
____________________________
عملکرد: فرهنگی، هنری، مذهبی، ورزشی

__________________________________________            

نام پروژه ـ عملکرد: سرزمین سبز صدرا، عمومی ـ کافه گالری
شرکت ـ دفتر طراحی: مهرداد ایروانیان و همکاران
معمار اصلی: مهرداد ایروانیان
همکاران طراحی: محمد حسین بهمن‌پور، افروز طباطبایی، شیما شرف‌زاده، زهرا نعمت‌اللهی،
رضا فریور، اسماعیل شبانی
مهندس ناظر: ساسان شاپوری‌نیا، سعید اقبال‌پور
مدیر اجرایی پروژه: داریوش رحیمی
نوع تأسیسات ـ نوع سازه: مرکزی، اسکلت فلزی
آدرس پروژه: شیراز، شهر جدید صدرا
مساحت کل ـ زیربنا: ۴۶۱۷۸۷ متر مربع، 740 متر‌‌مربع
کارفرما: داریوش رحیمی
تاریخ شروع و پایان ساخت: 1394  -  1392
عکاسی پروژه: سوزان ایروانیان، کیوان قرایی‌نژاد
وب سایت: www.mehrdadiravanian.org
ایمیل: info@mehrdadiravanian.com، mehrdad.iravanian@gmail.com