کلیسای نور1987-1989

ایباراکی، اوساکا

تادائو آندو

این ساختمان با اعانه‌های اعضای کلیسا ساخته شد. بودجه‌ی آن 25میلیون ین (حدود 218 هزار دلار) بود. آندو در ابتدا بر این گمان بود که این مبلغ برای تکمیل ساختمان کافی نیست و از این رو، نخست به فکر ساخت کلیسای سربازی بود با دیوارهایی که به آسمان دید داشتند. در صورتی که در طول چهار یا پنج سال اعانه‌ی کافی جمع‌آوری می‌شد، این امکان وجود داشت که سقفی برای کلیسا کار بگذارند. ساختن بنا به صورت تدریجی نیز می‌تواند پروژه‌ی جالب توجهی باشد.
ساختمان به لطف و همت اعضای کلیسا و شرکت سازنده به طور کامل ساخته شد. حتی امروزه نیز بناها نه فقط با انگیزه‌های اقتصادی، بلکه گاه از روی عشق و ایمان برپا می‌شوند. این برای آندو تجربه‌ی احساسی انگیزه‌بخشی بود.
ساختمان، جعبه‌شکل و به آن اندازه بزرگ است که سه کره به قطر 19 فوت در آن محاط شوند. جعبه با دیواری با زاویه‌ی 15 درجه بریده می‌شود. دیوار اریبی که کاملاً آزاد است فضای اصلی را به نیایشگاه و هشتی ورودی تقسیم می‌کند. ما از این هشتی از طریق یک بریدگی در دیوار اریب و چرخش 180 درجه، پا به نیایشگاه می‌گذاریم. شکافی به شکل صلیب در دیوار انتهای دیگر نیایشگاه از آفتاب سپیده‌دم غرق در نور می‌شود و صلیبی نورانی پدید می‌آورد. فضای کلیسا یادآور محفظه‌ی درون دوربینهای سوراخ سوزنی قدیمی است: صلیب نورانی چشم را به خود خیره می‌کند.
نور، درون‌مایه‌ی اصلی این بناست، ولی در عین حال، ایجاد تاریکی نیز اهمیت فراوان داشت، زیرا نور فقط در جلوی پس‌زمینه‌ای از تاریکی عمیق، درخشش می‌یابد. در اینجا طبیعت فوق‌العاده فشرده و مختصر در محیط درونی گنجانده شده و به عنصر نور محدود می‌شود. بدین شکل، فضای معماری خلوص پیدا می‌کند.
کف و نیمکتها از تخته‌های چوبی خشنی ساخته شده‌اند که معمولاً در داربستها مورد استفاده قرار می‌گیرند. با آنکه این تصمیم ناشی از محدودیت بودجه بود، ولی از این نظر که درک و آگاهی مستقیمی از بافت ماده به مردم می‌داد، تأثیر مثبتی داشت. آندو نسبت به گرایش رایج امروزی در مورد زدودن ردّ مواد و مصالح در اثر معماری و استفاده از مصالح بی‌هویت و مصنوعی به نام اقتصاد عقلانی، نظر خوشی ندارد. او همواره در بخشهایی از ساختمان که در تماس مستقیم و فیزیکی با انسانها قرار می‌گیرند، از مواد طبیعی استفاده می‌کند و اعتقاد دارد مصالح بنیادین، مانند چوب و سنگ و بتن، در معماری اهمیت بسیار دارند و به ما امکان می‌دهند ساختمان را به طور مستقیم و از طریق جسم و بدنمان درک و حس کنیم.
کلیسا هم دارای عناصر عینی و تصویری است و هم دارای عناصر انتزاعی. یک لکه‌ی نور خطی روی زمین کشیده می‌شود و مصالح طبیعی که بر حواس ما تأثیر می‌گذارند، در تاریکی باقی می‌مانند. روح ما به پرواز درمی‌آید و اوج می‌گیرد. ما از طریق نور به ابتدایی‌ترین شکل ممکن ناگزیریم به پیوند خود با طبیعت اذعان کنیم.
نوبورو کاروکومه، کشیش کلیسا، از این ساختمان بسیار خشنود است: «کلیسای پروتستان، مکان ساده‌ای است و تزئینات اندکی دارد. ولی اگر در این زمینه زیاده‌روی شود، ممکن است کلیسا به یک سالن کنفرانس تبدیل شود. آندو به راستی یک «کلیسا»ی شگفت‌انگیز پدید آورده است. فکر می‌کنم فضایی که او ایجاد کرده، بسیار پربار و غنی است.»
ده سال بعد، یک کلاس تعلیمات دینی به کلیسای نور افزوده شد. این محل، مکانی برای نیایش نیست، بلکه کلاسی است مجهز به تالار گردهمایی، کتابخانه، و آشپزخانه‌ای برای انجام تدارکات مربوط به فعالیتهای مختلف اعضای کلیسا. کلاس تعلیمات دینی و کلیسا از بیرون، فرمهای هماهنگ و یکسانی دارند، ولی سطوح درونی کلاس با چوب زیزفون ژاپنی پوشش یافته‌اند؛ اثاثیه‌ی توکار نیز از تخته‌ی سه‌لایی و پوشش زیزفون ژاپنی ساخته شده‌اند. فضا بسیار ساده، ولی نورانی و درخشنده است.

مدارک فنی