پروژهی چند عملکردی خانه کبوتر، اثر دفتر معماری فتورهچیانی
ساختمان سال ایران، 1396
ایدهی طراحی

داستان طراحی این ویلا از روزی شروع شد که بانویی نیکوکار، سفارش ویلایی در منطقهی لواسان را برای دفتر ما مطرح کرد. فضایی که علاوه بر خانهای برای ایشان، پذیرای مجمعها و گردهماییهای خیریه هم باشد. این خیریه از جوانان و نوجوانان نخبهای حمایت میکند که استطاعت مالی برای ادامهی تحصیل ندارند. با توجه به شناختی که از دیرباز از این بانو و شخصیت ویژهی ایشان و خانواده محترمشان داشتیم، تصمیم به ساخت بنایی نمودیم که ترجمان خصوصیات و رفتار ایشان به صورت فرمی قابل درک باشد؛ پس تصمیم به طراحی ساختمانی بیادعا و گشادهرو با دیدی وسیع به اطراف خود گرفتیم. خانهای که در عین بیادعایی و سادگی، در جایجای آن حرفها و قصههای زیادی برای گفتن داشته باشد. از علاقهی ایشان به شعر، موسیقی و هنر و از پیام عشقی که هر روز نثار اطرافیان میکردند، المانهایی برای ما نقش میبست که راه ارتباطی بین ما، ایشان و مهمانهای این خانه را به وجود میآورد: شاخصهایی همچون خط ایرانی، نقاشی و ترکیب این دو، مجسمه و کلمه ی رازآلود عشق که این عرصهها را به هم پیوند میداد و دست آخر شاید کبوتری که پیغام این عشق را به گوش همه میرساند.
به مرور سبد ایدهها و خواستهها برای طراحی آماده میشد و شکل و شمایل ساختمان در ذهنمان نقش میبست و پررنگتر میشد. در ابتدا ساختمان را به دو قسمت مسکونی و عمومی باید تقسیم میکردیم. از اولین چالشهای ما ارتباط فضای خصوصی (مسکونی) با فضای عمومی بود، که در عین یکدست بودن ظاهر ساختمان، در دل خود، فضای عمومی و خصوصی را تفکیک کند. در طراحی فضا و نمای بیرونی سعی شد تا مخاطب درکی واحد از فضا و نمای ساختمان داشته باشد و از پیچیدگیهای عملکردی ساختمان دور بماند و درعینحال در دل این سادگی، فضاهای مسکونی و عمومی به راحتی و به دور از هیجان کنار هم قرار بگیرند و حریم هرکدام به خوبی حفظ شود.
در طراحی سالن تصمیم گرفتیم با بزرگترین گشودگی که امکان ساخت آن میسر بود؛ یعنی یک قاب پیشتنیده به طول 16 متر، فضای سالن را با بیشترین دید و نور به محوطهی سبز وصل کنیم ــ با پنجرههایی متحرک که پس از باز شدن کامل، تصویری بیلک را از فضای بیرون نشان میداد. پس از ایجاد قابهای سفید نما و تفکیک فضاها توسط این قابها، نوبت لوورهای چوبی رسید تا نقش این نما را به هم بدوزد و در هنگام مراسم و بسته بودن لوورها تصویر یکپارچه و یکدستتری را برای مخاطب ترسیم کند و حریم مسکونی نیز کاملاً محفوظ بماند. در قسمت سالن، تمامی ملزومات این بخش، یعنی سرویسهای کافی، آشپزخانهی صنعتی، اتاق تعویض لباس و یک دفتر کار لحاظ شد. قسمت بالای ساختمان را طبق خواست کارفرما به یک واحد بزرگ برای خود ایشان و دو واحد کوچک برای فرزندان تقسیم نمودیم.
تمامی روایتی را که ما از این ساختمان برای مخاطب در نظر داشتیم ــ که از دم درب ورودی شروع میشد و تا به مرحلهی نشستن مهمانان آنان را مشایعت میکرد ــ باید دقیق و از روز اول پیشبینی میکردیم و جای هیچگونه بداههگویی را برای ما در زمان اجرا باز نمیگذاشت. به همین سبب از ابتدا، طراحی را با تمام دوستان و همکاران هنرمند خود (خطاط، نقاش، مجسمهساز و …) شروع کردیم و این روند تا پایان اجرای پروژه ادامه داشت.
مزایای پروژه
• یکی از نوآوریهای پروژه، ساخت و اجرای پنجرهی سالن اجتماعات بود. به دلیل بزرگ بودن قاب پنجرهی سالن و طولانی شدن آنها به طول 16 متر با امکان جمع و بسته شدن، باید تمامی رفتار سازهی پیشتنیده پیش بینی می شد تا در فصل گرما و سرما فشار اضافه ای به پنجره ها وارد نگردد و پنجره ها قابل باز و بسته شدن باشند؛ زیرا هر فشار سازه ای غیرقابل پیش بینی در داخل این قاب ها باعث شکستگی پنجره ها می شد و از این رو، روند محاسبهی سازه و هماهنگی با شرکت تولید کننده و اجرا کننده، این کار را سخت و طولانی می کرد ــ خصوصاً اینکه نمونه ای در داخل کشور اجرا نشده بود تا راه را برای ما هموار کند.
• از دیگر مزایای پروژه، ساخت و تولید آثار تجسمی و هنری توسط گروه معماری و با همکاری دوستان هنرمندمان بود که نقش زبان گویای پروژه را ایفا می نمود ــ آثاری که سعی شد تا با همنشینی آنها و فضای ساختمان، نقش یک خانواده تصویر شود.
• طراحی و ساخت لایتینگ های لابی، دیواره ها و سقف سالن اجتماعات از دیگر نقاط قوت این پروژه بود.
• طراحی و ساخت لوورهای چوبی که تا 480 سانتیمتر ارتفاع دارند و بدون احتیاج به روغنکاری به راحتی قابل باز و بسته شدن هستند.
کتاب سال معماری معاصر ایران، 1397
____________________________
عملکرد : ویلایی، مسکونی، فرهنگی
_________________________________________
طراحی معماری:مجید فتوره چیانی و حمید فتوره چیانی
کارفرما: خانم پروین تاج آراسته کرمانی
همکار طراحی: روحاله کشمیری
محل اجرا: لواسان، بلوار امام خمینی، خیابان اتحاد، گل های پنجم
مساحت زمین: 1200 مترمربع
زیربنا: 1700 مترمربع (شامل دو طبقه 250 متری، یک پیلوت به مساحت 600 مترمربع و زیرزمین، تأسیسات و نگهبانی به مساحت 600 مترمربع)
طراحی سازه: وحید قراخانی نیا (شرکت باستان پل)
اجرای سازهی بتنی: گروه مهندسین تندیس آرا
طراحی تأسیسات: امیر سادات اخوی
هوشمندسازی: شرکت فنی مهندسی هوشمند بنیان
اجرا: دفتر معماری فتوره چیانی
سرپرست اجرا: حمیدرضا یزدانی
اجرای دکوراسیون چوبی: حمیدرضا سلطاندوست
خط نقاشی: شاهین اسکندری
مشاوران نور: شرکت فاد و شرکت خانه ی نور
تأسیسات: استفاده از چیلر جذبی جهت کلیه فضاها و هواساز جهت سالن اجتماعات
سازه: سـازهی بـتنـی بـا سقـفهای ترکیبی پیشتنیده و کرومیت
تاریخ شروع: بهار 1393
تاریخ اتمام: تابستان 1396
عکاس: پرهام تقی اُف
جوایز: ساختمان سال 1396 ایران
تقدیر شده جایزه معمار در بخش مسکونی ویلایی، مجله معمار ۱۳۹۶
ایمیل: Info@fatourechiani.com
وبسایت: www.fatourechiani.com
مدارک فنی
بازدید هیئت داوران ساختمان سال ایران 1396 و هنر معماری بنیان گذار و برگزار کننده و همراهان گرامی.
دکتر سیاوش تیموری، دکتر سیروس باور، دکتر شیوا آراسته، دکتر کوروش حاجی زاده، مهندس سهراب رفعت
شهریار خانی زاد، رکسانا خانی زاد، الهه مایانی، وانایر میرزایی، علیرضا عظیمی و همراهان گرامی: امیر حسین حاجی زاده، علیرضا کریمی کلور، سجاد سلیمان زاده و فرزاد سپهر
بازدید بیش از پنجاه تن از معماران شاخص و تراز اول ایران معاصر از پروژه خانه کبوتر