مرکز محلّی علوم تندرستی ثاندِر بِی (TBRHSC) ثاندِر بِی، تورنتو، کانادا
گروه معماران لید دیزاین (تای فارو و سالتِر فارو)، 2005
Thunder Bay Regional Health Science Center (TBRHSC)
بیمارستان ثاندر بِی، نورمهای مقبول در طراحی مراکز درمانی را زیر سؤال برد و با ایجاد تسهیلات سبز، به این واقعیّتِ بهشدت احساسمحور که واقعاً در بیمارستانها چه میگذرد، پاسخ داد. TBRHSC تأییدیست بر باور در حالِ رشدِ ارزش طراحی بر جسم، ذهن و روح. بارزترین و قویترین ویژگی، شگردیست که بافت ساختمان را شکل داده و ارجاع ملموس و بارزی که ساختمان به محیط پیرامونش دارد. لازم به ذکر است که این اولین بیمارستان در کاناداست که مجاز به استفاده از چوب به عنوان متريال اصلی سازهی خود شد، اولین مرکز تسهیلات سرطانیست که کلینیکهای سیّار را کاملاً با روند درمانی سرطان ادغام نمود و همچنین اولین مرکز سرطان در این کشور است که نور مستقیم را از طریق سه نورگیر سقفی، به اتاقهای پرتودرمانی راه داده تا به شادی روحیهی پرستاران و بیماران کمک کند. فضای شاعرانهی داخلی در سه طبقه، لبریز از نور طبیعی و در خدمت تغذیهی جنبهی روحانی و روانی انسان است. محلّ اجتماع شیشهای با خمیدگیای که در خطّ سِیر آفتاب پیدا کرده، مجال بیشتری برای دریافت نور بهدست آورده و با کافهتریایی که دارد، حکم یک سیرکولاسیون مرکزی و فضایی برای جمع شدن را پیدا کرده است.
این بنا که همچون گذری از میان بیشه و بر چوب استوار است، ریشه در فرهنگ و تاریخ منطقه دارد. جذابیّت نیرومندی در وجود این طرح رخنه کرده که بیماران، پرسنل و ملاقاتکنندگان را به سمت خود میکشاند تا افکار خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند و دربارهی موضوعات و تشویشهای احساسی خود، صحبت کنند.
میتوان مشاهده کرد محلّ اجتماع که به عنوان جایی برای تعامل و القای ذهنیت امید و شفا است، با عبور از استانداردها و احتیاجات رایج و بنیادیِ سیرکولاسیون، نقشی تازه و گسترده در بیمارستان دارد و با اینکه تنها یک و نیم درصد فضای کالبدی بیمارستان را اِشغال کرده، جوابگوی عملکردهای برنامهریزیشدهی روزانهای برای 95 درصد کاربران میباشد. طرح نمای بیرونی شامل فرمهای هندسی خطی و شکسته است. پسماند آبها پیش از ریخته شدن در رودخانهای که در نزدیکی ساختمان است، تا حدّی تصفیه میشوند. این زیستگاه آبی، بستر مناسبی برای گونههای زیستیِ آبهای سرد است. نیز این مکان، اولین سایت در کاناداست که در سیستم خود از شتابدهندهی ONCOR شرکت زیمنس برای مهار سلولهای سرطانی استفاده میکند و اولین مرکزی است که به اسکنر دوکارهی CT مجهّز است. انیستیتوی نوساز تحقیقات سرطان، قدم بزرگی در گسترش طیف تحقیقات و دستاوردهای پزشکی در زمینهی این بیماری برداشته و موجب پیشرفت و بهبود روابط همکاری بین بخش مراقبتهای سرطانی محلی با دانشگاه لِیکهِد و دانشکدهی پزشکی اونتاریوی شمالی شده است. واضح است که دسترسی آسان و سریع به تستهای تشخیص و پرسنل یاریرسان و سرعت و کیفیت بالای پروسه، کمک بزرگی به بیماران سرطانی، در گذر از مرحلهی بیماری میکند.
مدیر ارشد ثاندر بِی دریافت که اگر بخواهد تنها یک تغییر را برای بهبود اوضاع موجود انجام دهد، آن تغییر، احداث بنایی خواهد بود که تعریف مراقبت و پرستاری از بیماران سرطانی را در کلّ ناحیهی شمالغربی اونتاریو و فراتر از آن عوض کند؛ در نتیجهی تعهّدات خستگیناپذیر و پیگیریهای او، حال، سَدینگتون مسئولیت هدایت سازمانی را دارد که گویا از نو متولد شده است. وی میگوید: «کسانی که به این مرکز مراجعه میکنند، شگفتی و رضایت خود را ابراز میدارند و پرسنل، هر روز صبح ورود به این مکان و کار کردن در اینجا را تجربهی لذتبخشی میدانند که موجب اعتلای روح و روانشان میگردد».
آنچه که برای معمار اهمیت داشت، ساخت بنایی برای مراقبت و تشخیص بود که در تمام کانادا بینظیر باشد و تجربهی بودن در آن، همیشه در ذهن افرادی که با آن درگیر میشوند، باقی بماند. عینیت بخشیدن به این ایدهآل، نیازمند این بود که طرح، یک پاسخ هوشمندانه و جوابگوی نیازهای جسمی، احساسی و روحانی افراد باشد. تیرکهایی که مانند تنهی بلند و تنومند درختان برش خوردهاند، از بودن در جنگلی امن و آرام اطمینان میدهند. حضور نور خورشید در فضا، در کنار سایر متريالهای طبیعی، بُعدی فرازمینی به طرح داده است. با لحاظ نمودن تمام معیارهای ذهنی و قراردادهای توافقی، اجرا به صورت باکسی فلزی و سرد، متناقض و مضحک به نظر میرسید و کلیّت قضیه را پوچ جلوه میداد. وجود سطوح وسیع فلزی حتا در لابی هم، سدّی در مقابل حسّ دلگرمی و امیدی بود که انتظار میرفت برقرار شود. همنشینی در کنار المانهای ریز طبیعی همچون جریان آب رونده، ماهیها و برگهای سبز شاخهها که یادآور لذتهای کوچک اما با اهمیت هستند، در درمان بیتأثیر نیست. کنجهای ساکت و خلوتتر، با شومینهی گرمی تکمیل شدهاند و جز تداعی طبیعت و خانه، چه چیز دیگری میتواند تا این حد تسکیندهنده باشد. بیرون از این ساختمان، اولین پارکی دیده میشود که برای افرادی که سرطان را به سلامت پشت سر گذاشتهاند، احداث شده که این نیز القای امید بهبودیست. سیستم اطفای حریق در این ساختمان، از مدلهای رایج پیروی نکرده؛ تجهیزات تشخیص دود و اطفای آتش، در زیر هریک از تیرکهای درختمانند تعبیه شده و با روشی طبیعتدوست و حافظ لایهی اوزون، شعلههایاحتمالی را مهار مینماید.
دو سـال پـس از اتـمـام کـار سـاخـت TBRHSC، ایـن مـرکـز بـه عـنـوان بـهترین طرح بینالمللی در نـهمین سالانهی جوایز ساخت مراکز درمانی بهتر (Building Better Healthcare Awards: BBHA) که در کشور انگلستان برگزار میشود، معرفی شد. در آنجا، از طرح به عنوان پروژهای متمایز و شاخص یاد شد که برپایهی تفکراتی نو بنا شده و بر تجارب ساخت مراکز درمانی در آینده تأثیر خواهد گذاشت.
تسهیلات موجود و امکانات تعبیهشده در مرکز TBRHSC که با هزینهی 180 میلیون دلار کانادا احداث شد، در سطح بینالمللی توجهات را به خود جلب نمود. کارفرمای پروژه، بخش مراقبتهای سرطانی بیمارستان محلی ثاندر بِی، واقع در اونتاریوی کانادا بود.
مدارک فنی