طرح برنده ی جایزه ی اول مسابقه ی شار
شرکت ارش بعد چهارم (کد 4100)
پانتهآ اسلامی، علیرضا شرافتی، الناز صبوری

گروه طراحی: پانتهآ اسلامی، علیرضا شرافتی، الناز صبوری، محسن شریفی، زهرا آجرلو، شبنم آزموده
در طراحی مجتمع مسکونی فوق در ابتدا تلاش شد تا مشاهدات طراح جهت درک صحیح وضعیت موجود تدوین شود و سپس بر اساس مشاهدات موجود، هدف طراحی مشخص و در پایان، استراتژیهای لازم برای نیل به هدف تعیین شدند.
شرح این پروسه بدین قرار است:
1. مشاهدات
1-1. طبیعت سایت (انبوه درختان موجود در داخل و خارج سایت+قنات)
2-1. عرض کم کوچه نسبت به برِ زمین
3-1. رواج ساخت آپارتمانهای لوکس وسیع به جای خانههای حیاطدار (از بین رفتن ارتباط انسان و طبیعت)
2. اهداف
1-2. بازتعریف سبک زندگی با احیای مزایای خانههای مستقل و حیاط دار
2-2. حداکثر استفاده از مزایای مجتمع مسکونی جمعی
3-2. تقلیل معایب سبک آپارتمان نشینی
3. استراتژیها
جهت تحقق این اهداف، بر اساس مشاهداتی که ذکر شد استراتژیهای زیر در دستور کار قرار گرفت:
1-3. کنترل قرارگیری سطح اشغال در جهت حفظ درختان موجود
2-3. ارتباط بصری بافت اطراف با فضای باغ داخل سایت از طریق ایجاد فضاهای خالی در حجم پروژه
3-3. امتداد فضای سبز اطراف پروژه به داخل واحدها
تبدیل بالکنهای رایج در آپارتمانها به حیاط از طریق دو برابر کردن ارتفاع بالکن و ارتباط فضایی بین بالکن بدون مخدوش شدن فضای خصوصی
4-3. ایجاد احجام پر و خالی در جهت درک حجمی ناظر پیاده
با توجه به عرض کم کوچه و برِ طولانی ساختمان سعی شده تا با متخلخل کردن، حجم وسیع ساختمان به لحاظ بصری تلطیف شود.
5-3. با توجه به شیب شمال-جنوب سایت میتوان فضای باغ موجود را با فضاهای مشترک ترکیب کرد.
6-3. استمرار حرکت آب با استفاده از قنات موجود در داخل مجموعه
7-3. حداکثر استفاده از نور شمال و جنوب
8-3. تخصیص حیاط و تراس به تمامی واحدها
نظرات هیئت داوران مسابقه ی شار دربارهی طرح 4100:
نیکبخت دربارهی این طرح که به مرحلهی دوم داوری راه یافت، گفت: «جریان هوا در دل پروژه ایجاد نشده است. 70 متر بدون هیچ خلل و فرجی که جریان هوا ایجاد کند، نمیدانم چطور ممکن است. درست است که ظاهر طرح هم به این امر کمک کرده اما درحقیقت یک دیوار به ارتفاع 12 متر و به طول 80 متر در کوچه داریم. البته از لحاظ نماسازی برخورد خوبی است و به نسبت، نمای موفقی هم هست.»
شافعی: «اما این طرح، همهی درختها را حفظ کرده است. البته نور شرق را برای یکی از واحدها بهکلی بسته و نور غرب را هم برای واحدهای شرقی بسته اما ضلع شرقی کمی خلل و فرج دارد. اینکه طراح آنالیز دقیقی از سایت دارد و درختان و نهر را تنظیم کرده، به این معنیست که برخوردش یک برخورد علمی و درست بوده است. البته این حجم و تنوعی که ایجاد کرده و حتا این فاسادها (نماها) که نمیدانم از چوب است یا جنس دیگر، چندان مورد علاقهی من نیست اما اگر طرح خوب باشد، با هر چیزی آن را بسازند، خوب درمیآید. این مشبکها و تراسها هم خوب هستند. نکتهی دیگری هم که این طراح رعایت کرده، شبکهبندی ستون است و در پلانها نیز پیداست که طراح کمی به لوکس بودن پروژه اهمیت داده است. در مورد درختهای موجود در بالکنها هم اگر گلدانها پرتابل باشند قابل قبول است اما اگر درختچه باشد، نصب و نگهداری آنها بسیار مسألهساز میشود.»
دانشمیر: «من فکر میکنم این طرح یک کاراکتر مثبت دارد. درست است که یک تکه است اما بهدلیل ترکیب حجمی و عقب و جلو شدن سطوح، هم حجم سبُک شده و هم یکپارچگی را جبران کرده است. به نظر من شکاف در حجم ساختمان و طاقی که بالای درختان ایجاد شده، خیلی خوب بیرون و درون را به هم وصل کرده است، ضمن اینکه شاید این یکی از معدود پروژههایی باشد که شما میتوانید از طبقهی لابی، مستقیم به حیاط بروید و این مسیر باز است. به نظر من این خیلی با ارزش و جالب است.»
نیکبخت: «یک طرف، وجه بصری است که به نظر میآید بهتر است صلب و یکدست نباشد، طرف دیگر هم حس تأثیرگذاری ساختمان روی خیابان است که جریان باد را محدود میکند و سدی ایجاد میکند که نور از آن رد نمیشود. این از نظر بصری خیلی موفق با سطح مواجه شده و پروژه با اینکه خلل و فرجی ندارد، اصلاً حس دلتنگی ایجاد نمیکند. اما از نظر عملکردی نمیدانیم که این سد آفتاب و هوا در کوچهی بالایی مشکل ایجاد میکند یا نه. برای من هم این سؤال است که آیا دیواری با 70 متر طول و 12 طبقه ارتفاع که هیچ منفذی ندارد، مسئلهساز نیست؟ البته طرح زیباست و شکل و شمایل خوبی هم ایجاد کرده اما به طور کلی برخی از طراحان یک باره یک حجم سخت و صلب بزرگ را بدون هیچ منفذی در این کوچه ی باریک گذاشتهاند و این اصلاً جالب نیست.»
بذر افکن: «چیزی که در بررسیها به ذهن ما آمد، این بود که نمای رو به خیابان این طرح با نمای دیگرش کاملاً متفاوت است. طراح در یکی از نماها توانسته مشکل مقیاس را حل کند اما در دیگری گرفتار کثرت شده است.»
امیری: «فرم نمای جنوبی، سبب شده واحدها از بیرون مانند سلولهای کوچک به نظر بیایند؛ در حالی که هریک از واحدها 400 متر مساحت دارد. »
دانشمیر: «البته این تفاوت نما حلشدنی است و اینکه ورودیها را باز کرده، خیلی عالیست.»
مدارک فنی