ساختمان نمازخانه قطعه شهدای آرامستان باغ رضوان اصفهان، اثر حامد فتوت
رتبهی نخست بخش آموزشی، فرهنگی، ورزشی و مذهبی در اولین جایزهی ملی آجر در معماری معاصر ایران
اثر راه یافته به مرحله ی داوری چهارمین جایزه ساختمان سال ایران

مبانی نظری پروژه بدون محدودیت در تعداد کلمات عوامل گوناگونی را میتوان در شکلگيری ايدهی طرح اين بنا مؤثر دانست. از هندسه آزاد زمين پروژه گرفته تا پرسپکتيوها، ديد و مناظر پيرامونی و نيز عوامل اقليمی و استفاده بهينه از انرژی، که همگی به عنوان ويژگیهای فيزيکی زمين، مد نظر بودهاند.
از سوی ديگر ايجاد بنايی نمادين و در عين حال ساده و نيز توجه به ويژگیهای خاصی نظير جهت قبله، ايجاد فضايی روحانی در عين آرامش و … از ديگر عوامل تأثيرگذار بر ايده، شکل و فرم اين بنا بوده است.
به طور کلی میتوان ايدهی اصلی طرح را دو بيضی تو در تو، که دارای فرم هندسی کامل و نرم هستند، دانست. اين فرمها علاوه بر ايجاد سلسله مراتب فضايی، توانستهاند نوعی سلسله مراتب عملکردی را نيز تعريف نمايند. با توجه به کاربری بنا، کشيدگی فرم در جهت قبله است؛ همچنين از طريق شکافهای ايجاد شده در ابتدا و انتهای حجم و کشيدن خطی نور به داخل فضا، اين جهت گيری برای مخاطب قابل لمستر شده است. استفاده از دو صفحهی نمادين نيز به منظور ارائهی رويکردی نو به مناره، به اين امر کمک بيشتری کرده است.
بيضیها در دولايه، يکی بيرونی و ديگری درونی است؛ که هر دوی اين لايهها به نوعی به مناظر اطراف باز شدهاند. لايه بيرونی يک پوسته آجری متخلخل است، که پيرامون نگين درونی را فرا گرفته است و علاوه بر ايجاد سايه روشنی متغير با تابش آفتاب در ساعتهای مختلف در آن، سبب ايجاد فضايی روحانی شده است. نقش ديگر پوسته با توجه به مصالح به کار رفته در آن، عايق صوت و حرارت است.
با گذر از لايه بيرونی به رواق پيرامونی مجموعه و سپس به لايه درونی يا نگين اصلی بنا میرسيم، که عمدتا از جنس شيشه است. بر فراز اين لايه، يک گنبد آبی خفته به چشم میخورد، که از داخل، اوج در فضا را القا میکند. شکاف نور در جهت قبله، تا اين لايه نيز امتداد پيدا کرده است و از داخل نيز در زير گنبد ادامه دارد.
در نهايت میتوان گفت، در اين طرح سعی شده است تا با استفاده از هندسه و پنج عنصر سادهی معماری و نيز با استفاده از اصول زوالناپذير معماری ايرانی، شفافيت و سياليت، استفاده از نور در خلق فضاهای روحانی و …، تک بنايی نمادين و کارا، که يادآور آرامش و سکون است، خلق گردد.
مشخصات و ويژگیهای نمای بنا
معماری:
1) فرم متخلخل پوستهی بيرونی سبب ايجاد فضايی سايه روشن در نگين درونی شده است و در عين حال ديد استفادهکنندگان به بيرون را تأمين میکند.
2) دريچههای چوبی لولا محور که قابهای ديد بازتری را برای مخاطب به بيرون باز میکند.
3) رواق پيرامونی بنا، حد فاصل پوستهی آجری و شيشهای، امکان حرکت پيرامون بنا را تسهيل و تعريف میکند.
4) مصالح به کار رفته در نمای بنا علاوه بر ايجاد هماهنگی ميان کاربری بنا و فرم آن، سبب ايجاد پوستهای همساز با اقليم و همخوان با محيط پيرامون بنا شده است.
5) شکاف موجود در جلو و پشت نمای بنا، که در درون فضا نيز ادامه يافته است، با هدايت نور روز و شب به سمت داخل، بدون نياز به هيچ نشانهای سمت قبله را مشخص میکند.
فنی:
1) نمای بيرونی شامل يک پوستهی آجری از جنس آجر نسوز با ضريب انتقال حرارت پايين و نمای درونی شامل يک پوستهی شيشهای دو جداره (بيشتر سطح آن) است.
2) پوستهی آجری به صورت يک جدارهی Thermal Break عمل نموده و ميزان قابل توجهی از گرمای هوا، به خصوص در فصول گرم، را کنترل میکند.
3) گشودگیهای موجود در پوستهی متخلخل بيرون، سبب ايجاد کوران هوا در فضای درون میشود. رنگ روشن پوسته نيز سبب منعکس شدن اشعهی حرارتی خورشيد میشود.
4) رواق پشت پوستهی آجری نيز همچون يک عايق حرارتی عمل میکند.
پوستههای موجود در نما و نيز رواق بين دو پوسته سبب شده است که در فصول گرم، دمای فضای درونی بنا در حدود 10 درجهی سانتيگراد از فضای بيرونی خنکتر باشد؛ که اين خود تأثير بسزايی در صرفهجويی انرژی در اين بنا است.
معماری معاصر ایران : فرهنگی، هنری، مذهبی، ورزشی
__________________________________________________
نام پروژه: ساختمان نمازخانه قطعه شهدای آرامستان باغ رضوان اصفهان
عملکرد: مذهبی-فرهنگی
معمار اصلی: حامد فتوت
کارفرما: سازمان آرامستان های شهرداری اصفهان
همکاران طراحی: آزاده صدری، سمانه مشکل گشا
تهیه نقشه های فاز 2: حامد فتوت، آزاده صدری
آدرس پروژه: اصفهان،کيلومتر 12 جاده اصفهان – نايين، آرامستان باغ رضوان اصفهان
مساحت/زیربنا: 350 مترمربع
جزئیات طبقات و کاربری آنها: يک طبقه، جهت اجرای مراسم مذهبی، فرهنگی و گردهمايی های منطقه 5 شهرداری اصفهان
طراحی و دکوراسیون داخلی: حامد فتوت
مشاوران و اجرای نورپردازی: حامد فتوت
اجرای پروژه: شركت پيمانكاري ساخت آزما
طراحی سازه: دکتر محسن ابوطالبی اصفهانی- سيد علي نقوي
اجرای سازه: شركت پيمانكاري ساخت آزما
نوع سازه: اسکلت فلزی
طراحی تأسیسات: مسعود زمانی زاده
نوع تأسیسات: داکت اسپليت و تهويه مطبوع
سرپرست کارگاه: آقای مهندس کاظميان
نظارت پروژه: حامد فتوت
تاریخ طراحی: زمستان 1389
تاریخ شروع ساخت: بهار 1390
تاریخ پایان ساخت: زمستان 1390
عکاسی پروژه: تحسین بلدی
مشاور گرافیک: پیمان طوطیان
جوایز کسب شده توسط پروژه:
1) رتبه اول طراحی نما مجله معماری و ساختمان دوره دوم در سال 1390
2) طرح برگزیده در بخش ساختمان های عمومی اولین دوسالانه مجله هنر و معماری در سال 1393
مدارک فنی