خانه­‌ی نامرئی
دامِنیک سْتیوِنز باورهای اخلاقی خود را در طرح
یک خانه‌­­­ی جمع‌­وجور، در موقعیتی دور از دید در مرغزاری رؤیایی در ایرلند، استتار کرده است.

شاید با اندکی تسامح بتوان گفت دامِنیک سْتیونز جایگاهی منحصر به فرد در میان معماران ایرلندی دارد. وی در سال 1965 در لندن متولّد شد، در University College در دابلین به تحصیل پرداخت و زیر نظر دوئت معماری گرافْتون ــ ایوان فَرِل و شِلی مک­نامارا ــ آموزش دید. سپس سْتیونز، هم‌داستان با سنّت ایرلند، به برلین نقل مکان کرد و تا سال 1995 در آنجا ماند؛ در سال 1999 محل سکونت خود را از برلین به کْلون، روستایی با حدود 327 سکنه در استان لیتریم واقع در شمال ایرلند، تغییر داد. او اکنون، علاوه بر فعّالیت­‌های دیگری که دارد، در استودیوی تک‌­نفره‌­ی خود (کانتینرِ کامیونی که قبلاً یخچال­ بوده، و روی تپه‌­ای­­ که خانه‌­اش روی آن واقع شده، پارک است) به عنوان معمار مشغول به کار می‌­باشد.
البتّه، موقعیّت سْتیونز جنبه‌­های ایدئولوژیک به­‌خصوصی را نیز نشان می­‌دهد ــ او در هر سال بیش از یک یا دو پروژه قبول نمی­‌کند، و کارهای نجّاری هر پروژه را در همان محل سایت پروژه شخصاً انجام می­‌دهد؛ فعّالیت معماری و کشاورزی را به یک نسبت دوست دارد (به عنوان کشاورز به پرورش بز، و مرغ و ماکیان می­‌پردازد و نوعی پنیر بسیار عالی نیز تولید می‌­کند)، و یک روز در میان، وقت خود را صرف مراقبت از فرزندانش می‌­کند. خانه‌­اش اثر معماری­‌ای است که از مواد تقریباً خام ساخته شده: پانل­‌های تخته سه‌­لا، الوارهای چوبی، و صفحات شیشه‌­ای. این نوع خانه، دائماً در دست ساخت و بازسازی است، و با توجّه به مقتضیاتْ تغییر و بهبود می­‌یابد. خانه‌­­ی سْتیونز در در طول یک تابستان با کمک همسرش، گروهی از دانشجویان یو.سی.دی. [UCD: University College Dublin] و اهالی روستا ساخته شد.
اینکه او در خودْ مهارت، اعتماد به نفس و انگیزه‌­ی ساخت خانه­‌ی شخصی­‌اش را، آن هم با چنین شکل و شمایلی، می­‌دید، ممکن است به نظر یک طرز تلقّی «خودپسندانه» بیاید، و حتّا باعث القای این حس شود که او به قصد جلب توجه رسانه‌­ها این طرز تلقّی را اتخاذ کرده. اما این برداشت ما احتمالاً دلیل دیگری دارد: این ما هستیم که دیگر توانایی دیدن امور، چنانکه هستند، را از دست داده‌­ایم. طراحی یک خانه­‌ی تک­­‌خانواری، به زعمِ سْتیونز، نباید تنها منحصر به اقلیتی مرفّه باشد؛ باید از منابع موجود آگاه بود؛ وقتی قیمت زمین بسیار پایین است، طبیعتاً دست معمار برای دست یازیدن به تجربه‌ای شخصی و بلاواسطه بازتر می­‌شود. سْتیونز در دفاع از ایده‌­اش می­‌گوید: «امروزْ خانه جزو ابژه‌­های ناشناخته­‌ای است که برای تعمیرش باید افراد خُبره را خبر کرد. اگر در عوض، بچه‌های ما در خانه­‌ای بزرگ می‌­شدند که دائماً در حال ساخت بود، هنر ساختن را می­‌آموختند و نیز یاد می­‌گرفتند که خانه­‌های خود را چگونه بسازند.»
آرمانشهر، استادکاری، و جستجوی وجودی که در مکان­‌ها و زمان­‌هـــای متفاوتی گسترده شده است؛ این مضــامین، به انضمام انتخاب­‌های شخصی، دیدگاه معمارانه­‌ای را که سْتیونز در خلال تحقیقات نظری­اش کشف نمود، مشخص می­‌کنند. وی در سال 2006 در پروژه­‌ی تجربی پاویونِ ایرلند در دوسالانه‌­ی معماریِ ونیز شرکت کرد و جستاری از او تحت عنوان rural نیز به‌­زودی انتشار خواهد یافت. مشتریانش البته باید خود را برای روبه­‌رو شدن با مسلکی جدید آماده کنند، یا حداقل آماده­‌ی «تنویر» افکارشان باشند. به همین خاطر، اگر می­بینید زوجی که خانه‌­ای در روستای دروماهِیر، در استان لیتریم را به سْتیونز سفارش دادند، هر دو هنرمند کانسپچوال باشند، تعجب نکنید: گْرِیْس وْیِر و جو والتْزِر (وْیِر، ویدیو آرتیستی است با اعتبار بین­‌المللی که در دوسالانه­‌ی هنر ونیز در سال 2001 نماینده‌­ی ایرلند بود). سْتیونز موقعیت سایت را انتخاب کرد ــ یک مرغزار سرسبز پوشیده از انواع گیاهان که روستایی ناگهان آنرا قطع می­کند و مرغزار گویی در آن فرو می­رود؛ او سایت را یک «پُل» در نظر گرفت و روی آن جعبه‌­ای قرار داد که دیوارهایی آن به بیرون اندکی زاویه داشتند. انتخاب درست مواد روکشی (صفحات شیشه‌­ای که پانل­‌های رفلکس به تناوب در آن به کار رفته) و همچنین سقف پوشیده از علف، باعث هماهنگی و یکپارچگی این خانه با طبیعت و پوشش گیاهی ایرلند شده است؛ خانه تنها شب­‌هنگام، وقتی چراغ‌­های داخل آن روشن هستند، قابل رؤیت می‌­شود. بنا، راز دیگری را هم در دلِ خود پنهان می­‌کند: سْتیونز تپه­‌ی زیر خانه را کَنده و ورودی خانه را در آن ایجاد کرده است. اتاق خواب‌­ها، حمام و رختکن، به‌­سان مُغارهایی درون زمین نقب شده‌­اند. بدین ترتیب ساکنین از میانِ زمین به این زیستگاهِ انسانی وارد می‌­شوند، و بعد از طریق پلکان­‌های مارپیچی به طرف نورِ خورشید، و اتاق‌­های سراسر سفیدرنگ بالایی، صعود می‌­کنند. در اینجا معماری به شکل «اثر هنری»، با سلسله‌­ای منسجم از پانل­‌های شفّاف که قطعاتی از چشم‌­انداز متناوباً لابه‌­لای آن تعبیه شده، بازسازی شده است.

معمار: دامِنیک سْتیوِنز
موقعیت: دروماهِر
همکار: برِین وارد
مهندس سازه: جان کِیسی، شرکت مهندسیِ کِیسی اُ،روک
فاز طراحی: 2004-2002
اجرا: 2006-2004
زیر بنا: 120 متر مربع
هزینه در هر متر مربع: 1000 یورو