فرهنگسرا، استورنکاتو، هلسینکی، فنلاند، 1958-1952
ویلای خانوادگی کردان، اثر سهراب رفعت

تکمیل مرکز سلامت مغز لو رووُ ایالات متّحده‌­ی آمریکا، لاس­ وگاس، کلیولند / فرانک اُ. گه‌­ری، 2010

Completion of Lou Ruvo Center for Brain Health, 2010

ساختمان تکمیل مرکز سلامت مغز لو رووُ توسط لری رووُ و به یاد پدرش که از بیماری آلزایمر درگذشته بود، و بالی بالدورین پایه‌­گذاری شد. این مرکز مهمترین اُرگان خیریّه در لاس وگاس است که در مبارزه‌­ی ملی علیه بیماری آلزایمر نقش مهمی را ایفاء می‌­کند. این مرکز از بدوِ شروعِ کار خود بیش از 20 میلیون دلار جهت رسیدن به هدف خود جمع‌­آوری کرد ــ هدف از طراحی این مرکز برنامه‌­ای بوده است جهت تبدیل آن به یکی از مراکز اصلی تحقیقات پیشرفته و جمع­‌آوریِ اطّلاعات علمی برای درمان بیماری‌­های آلزایمر، پارکینسون، بیماری هانتینگْتن، اِی­اِل­اِس (بیماری لو گِریگ) و نیز تمرکز بر پیشگیری، تشخیصِ به­‌موقع و آموزش.
فرانک اُ. گه‌­ری روزی قول داده بود که هرگز در لاس وگاس کاری نسازد، چراکه در اینجا معماری جدی، جای خود را به سیلی از ساختمان­‌های چشم­‌پرکن داده است که به طرز فجیعی تنها مطابق با دستورالعمل­‌های تجاری ساخته شده‌­­اند. امّا لری رووُ کسی نبود که بتوان به او پاسخ «منفی» داد. او از هنگام مرگ پدرش از حامیان تحقیق در مورد بیماری آلزایمر بوده. بعد از متّحد شدن با یک مؤسسه‌­ی درمانی بزرگ، او ساختمانی در ذهن داشت که نوعی جاذبه‌­ی «مغناطیسی» داشته باشد.

او توانست گه‌­ری را قانع کند که این پروژه­‌ی باارزشی است و به او اطمینان داد که آزادی لازم برای به خرج دادن خلاقیّت در طراحی یک مرکز تحقیقاتی که به یک فضای برگزاری رویدادها مرتبط است را خواهد داشت. این فضای رویدادها، نقش مهمّی در ایجاد درآمد برای حمایت مالی از پروژه را نیز ایفاء می‌­کند. این فضا که به «مرکز فعّالیّت حیاتی» (Life Activity Center) معروف است، با فُرم­‌های تندیس­‌گونه‌­ی نامنظمی احاطه شده ­است، که صفحات فولاد ضدّ زنگِ صیقلی، با پنجره‌­هایی که به­‌شکل سوراخ­‌هایی در آن ایجاد شده، و گشودگی­‌های نورگیر درون سقف، آن را پوشانده است. یک اسکلت حمّال متشکّل از تیرک­‌های فولادی اکسپوزه قسمت عمومی را بـه بلوک‌­های گچ­اندود سفیدرنگِ اتاق‌­های درمانی، لابراتوارها، و سوئیتِ دفتر در طبقه­‌ی چهارم، که روی هم به­‌شکل توده‌­ای قرار گرفته‌­اند، مربوط می‌­سازد. همه‌­ی این فضاها با پنجره‌­های سه­‌طرفه­‌ی بسیار بزرگ روشن شده‌­اند. بخش پذیرش و یک کتابخانه‌‌­ی کوچک به سمت یک بادگیر (breezeway) گشوده می‌­شوند، و در دیوار داخلی از پانل‌­هایی به رنگ‌­های آبیِ متمایل به سبز (Aqua)، لیمویی و قرمز به‌­عنوان نقطه‌­ی مقابل پالت‌­های نقره­‌ای و سفیدِ مجموعه استفاده شده است.
بعد از دو دهه استفاده از نماهای فولادی، گه­ری هنوز راه‌­هایی را پیدا می‌­کند تا این نماها متفاوت و تازه به نظر برسند. پوسته‌­ی فولاد ضد­زنگ و تندیس‌­گونه­‌ی گه­‌ری، که اوّلین بار آن را برای موزه‌­ی هُنر وایسْمَن در مینیاپولیس استفاده کرد، در طولِ دو دهه‌­ی گذشته طوری تکوین پیدا کرده تا به «امضایی» که مدام در حال تغییر، و درعین حال به­سرعت قابل تشخیص است، تبدیل شود. بیشتر کار درمانی در اتاق­‌هایی به شکل جعبه­‌های گچ­اندود انجام می‌­شود. متریال‌­های مختلف، فضاهای مختلف را از یکدیگر متمایز کرده­‌اند، که در جاهایی بی‌­شباهت به دو نیمکره‌­ی مغر نیستند.
این ساختمان یکی از موارد معدودی است که می­توان کنترل کامل معمار را در پروژه مشاهده کرد: گه‌­ری در فضاهای داخلی به سلیقه‌­ی خود از مبلمان و نورپردازی سود جسته، و آثار هنری را انتخاب کرده است. امّا نگین مجموعه طراحی داخلی «مرکز فعّالیّت حیاتی» است که حقیقتاً منحصربه‌­فرد و اصیل است و بـه لـحاظ فُـرم و تأثیر با همه‌­ی کارهای قبلی فرانک اُ. گه­‌ری متفاوت است؛ این قسمت یادآور یک فضای بازِ مسحورکننده در وسط جنگل است، که شاخ و برگ‌­های سفید سر به فلک کشیده­‌ای با 199 گشودگی برای پذیرش نور روز در آن تعبیه شده که قسمتی از بارِ آن را تنه‌­های چهار ضلعی و شاخه­‌های زاویه‌­دار حمل می‌­کنند. دو درخت استیلیزه درون دیوار شیشه‌­ایِ ورودی قرار داده شده‌­اند، که سازه‌­ی پیچیده­‌ی روی حیاط مرکزی را منعکس کرده و آن را قاب می‌­گیرند. فضاهای داخلی در مجموع به اندازه‌­ی نماها پُرجلوه و پُرمعنی هستند ــ چیزی که معمولاً در آثار گه­‌ری دیده نمی‌­شود.

در حالی که طراحی گه‌­ری عکس­‌العمل­‌های متفاوتی را در بینندگان برمی‌­انگیزد، یک پاسخ مشترک بین همه‌­ی افرادْ تمنّای ورود به درون ساختمان و کشف بیشتر آن است. هدف گه­‌ری خلق مکانی به‌­یادماندنی بوده است. او می‌­گوید: «شعار و ایده‌­ی اصلی در اینجا زنده نگاه‌­داشتن حافظه است. سعی دارم ساختمانی بسازم که مردم با علاقه از آن دیدن کنند، آن را به خاطر بسپارند، در موردش حرف بزنند، از بودن در آن لذّت ببرند، و در نهایت بخواهند که به این مرکز در درمان برخی از بیماری‌­های حادّ عصبی کمک کنند.» گه­‌ری از خود مایه‌­ی زیادی در طراحی این بنا گذاشته است، و یک ارتباط شخصی را با ساختمان اذعان می‌­کند. همسر و سه باجناق دکتر میلتن ؤِکسْلِر، روانکاو و دوست قدیمی گه­‌ری، به بیماری هانتینگتن مبتلا شدند. این بیماریِ بسیار خطرناک اکنون در این مرکز تحت کنترل و مداوا قرار می‌­گیرد. برای حدود 35 سال، این معمار عضو هیئت مدیره‌­ی بنیاد بیماری‌­های وراثتی بوده است. این بنیاد برای تحقیق روی بیماری هانتینگتن تأسیس شده؛ به همین دلیل پروژه‌­ی KMA در قلب فرانک اُ. گه­‌ری جای خاصّی را اشغال کرده است.
طراحی گه‌­ری، مرکز کانونی پروژه‌­ی شهرسازی و توسعه‌­ی علمی و هنری در سیمفونی پارک (Symphony Park) به مساحت 25 هکتار، در مرکز شهر لاس وگاس و ایالت نِوادا است، و بی­شک اثری­ست به یاد ماندنی از معماری استادکار و باتجربه.

مدارک فنی


منتشر شده در : چهارشنبه, 29 نوامبر, 2023دسته بندی: مقالاتبرچسب‌ها: