موزهی جازموریان (قلعه ی گنج کرمان)، اثر حمید مهربان و فرنوش میرزایی

موقعیتشناسی سایت
با مطالعهی اجمالی در مورد سایت پروژه و شهر قلعه گنجِ کرمان دریافتیم که یکی از مهم ترین ویژگیهای ساماندهی فضایی با عملکرد شهری و خصوصاً بناهایی با ساختار فرهنگی توجه به زمینهگرایی در سایت مورد نظر طراحی ما است، و نیز توجه ویژه به «کپر» در طراحی با توجه به گستردگی و پیشینهی استفاده از آن در منطقه، و الگوی آشنا در اذهان مردم، هم در کالبد جامع طرح و نیز در نما جهت همبسترسازی با موقعیت مکانی طرح.
تفکیک فضایی براساس عملکردهایی غیرهمراستا به صورتی که بخش گالریها و نمایش با ایجاد یک عنصر فضایی همچون پلازای شهری، مابین این دو دسته فضا شرایطی را برقرار میکند تا باشنده در فضا بتواند به واسطهی پلازای شهری ایجادشده وارد فضاهایی با عملکرد متفاوت از هم شود. و ایجاد مرکز گردهمایی در بدو ورود به مجموعه این امکان را فراهم میسازد که در آن مکان بتوان در جهت ارتقاء تعاملات اجتماعی مراسم آئینی و مذهبی را به انجام رساند.
ایدهی اصلی طرح
یکی از ویژگیهای اصلی مجموعهی موزه در این پروژه تداوم جریان شهر است که سایت و فضای پیرامون اطراف را بدون فیلترینگ فضایی از فضاهای خارجی به داخل فضای موزه و باشنده در فضا را از یک فضای شهری به یک فضای شهری دیگر هدایت میکند. پیشفضای موزه نه تنها یک سلسله مراتبِ عملکردی بلکه در ساختن یک سلسله مراتبِ ارزشی نیز درگیر است؛ این سلسله مراتب فضای معنوی برای ایجاد برخی مراسم آیینی و مذهبی را در فضای روباز میسر میسازد.
از این رو فضای تهی یا منفی خود یک فضای اصلی به حساب آمده که به تعریف مجمع فضاهای مثبت اطراف پرداخته و سایر فضاهای عملکردی را در امتداد خویش گرد میآورد. بنابراین تداوم جریان زندگی شهری یکی از ویژگیهای اصلی میباشد و به این ترتیب موزه بدون هیچ مرزی و محدودیتی با شهر اقدام شده است.
کف در بنا، بنا در کف
در این پروژه سعی بر آن شده که با هدایت باشندگان در فضا به سمت بام مجموعه این امکان را فراهم میسازد تا ناظر بتواند پرسپکتیوهای انسانی را به سمت شهر و مناظر شهری اطراف موزهی قلعه گنج آزاد کند، زیرا هدف اصلی آن است که شهر خود به عنوان یک اثر نمایشی در موزه نمایانگر شود. با حضور باشنده در بام مجموعه، وی میتواند شهر را به عنوان یک اثر نمایشی رؤیت نماید. پس با این اوصاف، موزه به واسطهی طراحی بام مجموعه و آزادسازی پرسپکتیوهای انسانی در جهت معرفی هر چه بیشتر شهر قلعه گنج و موقعیت مکانی آن منطقه، مکانی برای نمایش شهر قلعه گنج است.
کتاب سال معماری معاصر ایران، 1397
____________________________
عملکرد: فرهنگی، هنری
__________________________________________________
نام پروژه/ عملکرد: موزهی جازموریان (قلعه ی گنج کرمان)
دفتر معماری: دفتر معماری حمید مهربان و فرنوش میرزایی
معماران اصلی: حمید مهربان، فرنوش میرزایی
همکاران طراحی: فرنوش میرزایی، نسرین مهربان، سمانه مؤمنپور، عرفان محمدی، مصطفی قلیپور، مظاهر قنبری، نازنین کاظمی
آدرس پروژه: قلعه گنج کرمان
مساحت/ زیر بنا: 7200 متر مربع
کارفرما: موسسه ی فرهنگی موزههای بنیاد
تاریخ پایان ساخت: 1395