بلوک آپارتمانی نویه‌‌فار، برمن، آلمان، 1962-1958
پروژه­‌ی اکسپرینس میوزیک سیاتل، واشینگتن، ایالات متحد آمریکا / فرانک اُ.گری، 2000-1995

مرکز فرهنگی چیبائو نومِئا، کالدونیای جدید/ رنتسو پیانو، 1998-1991

Tjibaou Cultural Center

بر پیش­رفتگی ساحلی در میان خلیج ماگنتا و مردابی پوشیده از گیاه چندل، در جزیره‌­ی کالِدونیای جدید در جنوب اقیانوس آرام، یک ردیف سازه­‌ی بومی شگفت­‌انگیز از میان درختان سر برافراشته‌­اند که به یک اندازه، هم کهن و باستانی به نظر می‌­رسند و هم مدرن و مربوط به آینده. با آنکه بی­‌اندازه بزرگ هستند، به سبد حصیری شباهت دارند و با آنکه از چوب ساخته شده‌­اند، شبیه به تلسکوپ‌­های رادیویی به نظر می‌­رسند. آنها هم یادآور فرهنگ بومی کاناک و مصنوعات و کلبه‌­های بافته ­شده از مواد گیاهی هستند و هم نماد جنبه­‌هایی از تمدن پیشرفته‌­ی بشری و ابعاد کیهانی.
در حقیقت، همه‌­ی این تداعی­‌ها درست و به ­جا هستند: این سازه‌­های عظیم (که “کلبه” نیز نام گرفته‌­اند) چشم گیرترین اجزای مرکز فرهنگی چیبائو هستند که با هدف حفظ فرهنگ کاناک ساخته شده است.
پشتی­‌های بلند کلبه‌­ها، فضاهای اصلی مرکز را در بر گرفته و همانند سایر ساخته‌­های کاناک ارتباط بصری بسیار نزدیکی با پوشش گیاهی اطراف و به­ ویژه کاج­‌های بلند جزیره برقرار می‌­کنند. در مجموع، ده کلبه در سه اندازه‌­ی مختلف ساخته شده که از دریا همانند سه دهکده به نظر می‌­رسند. بزرگ­ترین آنها 28 متر ارتفاع و 5/13 متر قطر دارد و ارتفاع کلبه­‌های متوسط و کوچک به ترتیب 18 و 22 متر و قطرشان 9 و 11 متر است. دور هریک از این کلبه‌­ها، دو ردیف پره‌­ی چوبی چندلای قائم به شکل یک­ چهارم محیط دایره بر پا شده است. پره­‌های ردیف درونی، مستقیم و بدون انحنا هستند و سقف را نگه می­‌دارند، در حالی که خودشان از ارتفاع سقف بالاتر رفته‌­اند. پره‌­های بیرونی که در قسمت پایینی خود، شیب و انحنای بیشتری از قسمت بالایی دارند، و فقط نگه­دارنده‌­ی صفحات کرکره ­مانند پیش­ ساخته­‌ای متشکل از تیغه‌­های چوبی هستند.

تعداد پره­‌ها بسته به قطر کلبه متفاوت است. پره­‌های چوبی چندلا به شکل‌­های مختلف با اتصالات فولادی محکم شده‌­اند، چرا که کلبه­‌ها در زمان توفان‌­های شدید در معرض فشار عظیمی قرار می‌­گیرند.
فاصله‌­ی پره‌­های درونی در همه­‌ی کلبه‌­ها یکسان است و از این رو می‌­توان از عناصر و لوازم یکسانی مانند پنجره­‌های ثابت و کرکره­‌دار، کرکره‌­های مات از جنس شیشه­‌ی لعاب­دار، صفحات چوبی عایق صدا، تاقچه‌­ها و گنجه‌­های کم ­عمق و قفسه­‌های عمیق­تر برای پر کردن این فواصل سود برد. با آرایش مختلف این عناصر می‌­توان فضاهایی با شفافیت، نور و نماهای مختلف برای کاربردهای متنوع به دست آورد. بیشترین شفافیت فضا در کافه‌­تریا به چشم می­‌خورد و کمترین در مرکز سمعی-بصری.
تهویه در همه‌­ی کلبه‌­ها به یک شکل انجام می‌­شود. تیغه‌­های بیرونی فقط برای زیبایی طراحی نشده‌­اند، بلکه فواصل نسبتاً زیاد آنها در سطوح پایینی، امکان گذر باد به صورت افقی را فراهم می­‌آورد. آرایش تمام پره­‌ها و تیغه‌­ها بر پایه‌­ی شبیه­‌سازی‌­های کامپیوتری بادهای منطقه­‌ای و آزمایش تونل باد انجام شده تا بهترین حالت برای شرایط آب و هوایی محل حاصل شود.
مرکز چیبائو برای چشمان مدرن­گرای غربی ممکن است بیشتر احساس برانگیز و رمانتیک به نظر برسد تا خردورز و عقلانی. پیانو شاید در این پروژه بیش از تمام آثار خود، در پیروی از شیوه‌­ی طراحی مبتنی بر “بده-بستان” با محیط، جسارت به خرج داده است. در عین حال و ضمن استفاده­‌ی فراوان از سنت‌­های فرهنگی منطقه­‌ی کاناک، فرم و ساخت هر جزء ساختمان، از منطقی کاملاً امروزی برخوردار است. حاصل کار، بنایی است که احساسی بسیار عمیق را در ما برمی‌­انگیزد: در همان حال که عصر مدرن صنعتی را ترک می‌­گوییم، درمی‌­یابیم که نه فقط باید با زمین و محیط طبیعی، بلکه با فرهنگ­‌های مختلف نیز هم­زیستی پیدا کنیم و اینکه پس از مدت‌­ها خاموشی و سرکوبی به وسیله­‌ی دولت­‌های ملی بزرگ­تر یا قدرت‌­های استعماری (همانند استعمار کالدونیای جدید به وسیله‌­ی فرانسه)، اینک مردم این سرزمین خواستار به رسمیت شناخته شدن کشورشان هستند.

مدارک فنی


منتشر شده در : سه‌شنبه, 18 ژوئن, 2024دسته بندی: فرهنگی هنری ورزشیبرچسب‌ها: