پروژه مسکونی مهدوی، اثر پدرام جعفربیگی، استودیو معماری آمود شبستان یزد
ساختمان مسکونی اُرسی خانه، اثر نیما کیوانی و سینا کیوانی، دفتر معماری کیوانیمرکز خرید پالادیوم، اثر پدرام امن‌زاده
این مجموعه با زیر بنای یکصد هزار مترمربع در 21 طبقه در بلوک جنوبی و 18 طبقه در بلوک شمالی، در زمینی به شکل ذوزنقه قائم‌الزاویه به عرض تقریبی 50 متر و در بزرگترین طول 100 متر به مساحت حدود 8800 متر مربع در منطقه شمال شهر تهران احداث گردیده است. با توجه به قرارگیری زمین با شیب حدود 10 درصد در راستای شمالی-جنوبی در طول 100 متر، طراح از این پتانسیل اختلاف سطح جهت ایجاد دسترسی‌های مختلف برای پیاده و سواره برای کاربرهای متفاوت طبقات بهره برده است. به همین منظور جهت کنترل ترافیکی که مجموعه در منطقه ایجاد خواهد کرد، شش خروجی و ورودی سواره جهت دسترسی به پارکینگ‌ها از خیابان‌های اطراف به منظور پخشایش متناسب ترافیک و جلوگیری از ترافیک موضعی و همچنین توجه به خیابان‌های اطراف پروژه جهت تسهیل در دسترسی کاربران از نقاط مختلف منطقه به مجموعه پیش‌بینی شده است. با توجه به این که زمین مورد نظر از دو ضلع به دو خیابان اصلی در ضلع شمال و شرق دسترسی مستقیم داشته، دو قطعه زمین از ساختمان‌های کناری پروژه در ضلع جنوب و غرب خریداری و به زمین پروژه الحاق گردید تا در طراحی مسیر حرکتی پارکینگ‌ها دسترسی به خیابان‌های اطراف را تسهیل کند. همچنین با توجه به چند منظوره بودن کاربری پروژه، جهت رفاه و دسترسی اختصاصی کاربران خصوصی و عمومی، هشت خروجی و ورودی پیاده برای کل مجموعه و همچنین دسترسی مستقل به طبقات اداری از دو لابی مجزا برای دو بلوک اداری شمالی و جنوبی در نظر گرفته شده است. ورودی پیاده به طبقات تجاری از خیابان، به واسطه سه دسترسی، یکی به طبقه همکفA ، دیگری به طبقه همکف B و ورودی سوم برای کاربران محلی جهت استفاده از هایپرمارکت و سه دسترسی اختصاصی نیز برای پرسنل مجموعه به ساختمان لحاظ گردیده است.
پارکینگ‌ها در شش طبقه زیرزمین با تأمین حدود 1000 واحد پارکینگ با استانداردهای بالاتر از حداقل قوانین شهرداری و با توجه به سیرکولاسیون حرکتی و ترافیک مناسب در داخل مجموعه و همچنین پخشایش و عدم تجمع موضعی در داخل و بیرون مجموعه برای کنترل ترافیک و رفاه حال کاربران، با ورود و خروج از چهار ضلع پروژه برای هدایت هوشمندانه خودروها و جلوگیری از ترافیک خروجی و ورودی و دسترسی از نقاط مختلف و خیابان‌ها و محورهای متعدد منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای پروژه طراحی گردیده است. سه بارانداز با مسیر اختصاصی از ضلع شرق برای بارانداز هایپرمارکت و از ضلع شمال و غرب برای کاربران تجاری دو بلوک لحاظ شده تا امکان پارک و تخلیه مناسب بار و همچنین جمع‌آوری زباله حجیم مجموعه را به راحتی میسر نماید.
این پروژه در دو قطعه زمین بهم چسبیده به طور مجزا ولی با پیش‌بینی تجمیع قانونی مجموعه در آینده طراحی گردید. به طوری که قطعه زمین شمالی در قالب ضوابط هرم و قطعه زمین جنوبی تحت ضوابط برج باغ شهرداری تهران طراحی شده است. کلیت حجمی و کاربری پروژه در دو قطعه زمین در زمان طراحی با لحاظ این موضوع در قالب دو ضابطه متفاوت شهرداری، آتش‌نشانی و ترافیک طراحی شده است که در آینده تجمیع گردد، به طوری که با قرار گرفتن کنار هم تابع یک وحدت رویه فرمی، عملکردی و فضایی باشد از این حیث در یک ساختار قرار گیرند و مکمل هم باشند. این مجموعه در طبقات پارکینگ و تجاری به هم پیوسته و در طبقات اداری و خدماتی در دو بلوک شمالی و جنوبی مجزا می باشد. پروژه دارای 150 واحد اداری و 150 واحد تجاری شامل اصناف مختلف از قبیل هایپرمارکت و اصناف خدماتی، کافی‌شاپ، فودکورت، پوشاک و لباس، طلا و جواهرات، لوازم خانگی و الکترونیک، شهربازی و فروشگاه اسباب بازی، شهر کتاب، مجموعه رستوران‌ها، مجموعه استخر و کلوپ ورزشی و مجموعه سالن همایش چند منظوره می‌باشد.
به علت اینکه فرم زمین به شکل یک ذوزنقه قائم‌الزاویه بوده، محوربندی و راستای حرکتی داخل پروژه در موازات و عمود بر اضلاع قائم‌الزاویه زمین و محور خیابان کناری (خیابان عروضی) و در راستای طول زمین بوده و دغدغه اصلی معمار در طراحی فرم نمای شمالی پروژه در موازات محور خیابان اصلی (خیابان مقدس اردبیلی) به عنوان ضلع مورب زمین بوده که هم باید چرخش مناسب در ورودی اصلی مجموعه نسبت به محور مورب حرکتی خیابان و هم محور حرکتی در داخل پروژه ایجاد می‌شد که فرد با نرمیت خاص تغییر جهت حرکت می‌داد تا متوجه این تغییر زاویه در محور حرکتی و ورودی مجموعه نمی‌شد و هم اینکه فرم نمای شمالی ساختمان به گونه‌ای و با زوایای طراحی می‌شد که در دید حرکتی افراد پیاده و سواره در دو جهت حرکت خیابان، زاویه و پرسپکتیوهای متناسب با دو محور حرکتی در خیابان را ایجاد می‌نمود. با همراهی فرم نمای شمالی با چهار سطح و زاویه دید که یکی سطح در راستای محور خیابان اصلی، دیگری سطح در راستای خیابان فرعی و به موازات محور اصلی حرکتی داخل مجموعه و دو سطح عمود نسبی بر زاویه دید در دو جهت حرکتی محور خیابان اصلی و ترکیب این سطوح و زوایا به فرمی همگون با پرسپکتیوهای متعدد در زوایای مختلف دید رسیده‌ایم که در نهایت با تبدیل برخی از این سطوح به قوس به نرمیت و ترکیب متعادل‌تر دست یافتیم. علاوه بر این به قصد ایجاد فضاهای باز و جهت ایجاد ارتباط میان پویایی و سیالیت درون مجموعه با بیرون، بالکن‌هایی در این ترکیب حجمی به وجود آمد که به عنوان نشیمن و بهره‌گیری دل‌انگیز از چشم‌انداز کوه‌های شمیرانات مشرف به مجموعه برای رستوران‌ها و فودکورت لحاظ شده است. به دلیل عمومی بودن کاربری مجموعه تجاری استفاده از نمای شیشه‌ای شفاف نیز در انتقال حس پویایی و سیالیت درون به بیرون مجموعه و ارتباط این دو کمک شایانی نموده است. در طراحی سایر نماها و فرم حجمی مجموعه نیز به همین وحدت رویه فرم و پرسپکتیوهای انسانی از نقاط و زاویه‌های مختلف دید از محورهای خیابان‌های اطراف و همچنین در تقابل دو بلوک اداری مجموعه نیز به گفتمان فرمی این دو توجه گردیده است.
در حجم داخلی مجموعه در مرکزیت پروژه اودیتوریوم (شفتی عمودی) رابط بین طبقات پارکینگ‌ها و اولین طبقه تجاری (همکف B و هایپرمارکت) طراحی شده که در داخل این اودیتوریوم شیشه‌ای، شیب راهه‌های برقی (Moving walk) برای تسهیل و جمع‌آوری و هدایت کاربران از طبقات پارکینگ به اولین طبقه تجاری (همکف B و هایپرمارکت) و بالعکس و همچنین تسهیل استفاده از چرخ‌دستی برای کاربران هایپرمارکت تعبیه شده است. به دلیل اینکه این شفت عمودی رابط اتصال بین فضای صنعتی طبقات پارکینگ و فضای دکوراتیو طبقات تجاری است، در بدنه شمالی این اودیتوریوم که دیواره‌ای پیوسته می‌باشد، آبشاری به ارتفاع 17 متر با نورپردازی و ایجاد تنوع فضایی طراحی شده که در مدت زمان حرکت کاربران در این شفت، ذهنیت فرح‌انگیزی برای کاربران ایجاد نماید. استفاده از سطح شیشه‌ای در سه وجه دیگر این فضا علاوه بر ارتباط بصری کاربران در طبقات مختلف پارکینگ‌ها از درون و بیرون و خوانایی آن از نقاط مختلف پارکینگ‌ها و ایجاد و انتقال حس فضایی حرکت، پویایی، سیالیت و تعلیق برای کاربران بیننده، به عرض فضایی و عمق دید این شفت عریض از داخل افزوده است. ضمناً وجود شیب راهه‌های برقی در حال حرکت در این اودیتوریوم به تغییر زاویه و ایجاد پرسپکتیوهای متنوع در حین حرکت برای کاربران ایجاد نموده است. علاوه بر این اودیتوریوم، دسترسی مستقیم به طبقات از طریق 17 آسانسور نفربر، 6 آسانسور باربر و 7 شفت پله فرار امکان‌پذیر است. بعد از رسیدن کاربران از طبقات پارکینگ به اولین طبقه تجاری (همکف B و هایپرمارکت)، ارتباط بین این طبقه و طبقات تجاری بالاتر و بالعکس علاوه بر پله‌های فرار و آسانسورها، از طریق سه وید پله برقی و توسط 14 عدد پله برقی در قسمت شمالی مجموعه از طبقه همکف B تا طبقه چهارم و 8 پله برقی از همکف A تا نیم طبقه سوم در اودیتوریوم جنوبی طبقات تجاری امکان‌پذیر است.
در انفصالی که در طبقه بلوک شمالی (فودکورت) و نیم طبقه دوم طبقه، طبقه سوم و نیم طبقه سوم بلوک جنوبی از هم اتفاق می‌افتد، توسط دو عدد شیب راهه برقی (Moving walk) در دو سمت شرق و غرب بر روی فضای اودیتوریوم، ارتباط حرکتی ما بین صحن فودکورت طبقه سوم بلوک شمالی به طبقه سوم بلوک جنوبی مجموعه برقرار می‌گردد. این اتفاق به لحاظ تجمع جمعیت در فضای فودکورت و ارزش‌افزایی به طبقه سوم تجاری بلوک جنوبی حائز اهمیت است که علاوه بر دسترسی عمودی توسط پله برقی‌ها از طبقات پایین‌تر، ارتباط افقی برای گسیل جمعیت به این طبقه از قسمت فودکورت و از آنجا توسط پله برقی به سایر طبقات منفصل بلوک جنوبی را فراهم می‌سازد.
یک وید بزرگ در قسمت شمالی شامل سه طبقه، دو ووید پله برقی در قسمت میانی و یک اودیتوریوم بزرگ در قسمت جنوبی مرکز خرید شامل شش طبقه، ارتباط بصری و پرسپکتیوهای متعدد و حس فضایی متنوعی برای کاربران در نقاط و طبقات مختلف را ایجاد می‌کند.
استفاده از سقف کششی زیر سقف طبقه دوم همراه با نور، رنگ و فرم‌های متنوع فضایی و نورگیر شیشه‌ای برای استفاده از نور طبیعی و ارتباط با آسمان و حجم طبقات اداری بالای مجموعه بر روی وید شمالی مرکز خرید در قسمت بالای در ورودی اصلی پیاده مجموعه، به افزایش ارتفاع وید از نظر بصری و احساس فضایی و همچنین ایجاد تنوع بصری، زیبایی و گشایش فضایی در لحظه ورود به مجموعه افزوده است. این اتفاق با رویکردی مشابه با فرمی متفاوت در ووید پله برقی ما بین طبقه همکف B و همکف A که در سقف وید در مسیر حرکت اصلی ورودی همکف B قرارگرفته که از درب ورودی اصلی سمت خیابان عروضی به سمت هایپرمارکت و پله برقی ها امتداد دارد نیز لحاظ شده است.
نحوه طراحی راهرو ها و مسیر حرکتی، رابط بین وید شمالی و اودیتوریوم جنوبی مرکز خرید است. اودیتوریوم جنوبی با وجود پله برقی ها و شیب راهه های برقی رابط ارتباط بصری و حرکت عمودی و افقی در قسمت جنوبی مرکز خرید می‌باشد. در کف اودیتوریوم جنوبی (همکف A) کافی شاپ قرار گرفته و این اودیتوریوم در طبقه سوم حد واسط بین طبقات تجاری در بلوک جنوبی و طبقه فودکورت و رستوران‌ها در قسمت شمالی می‌باشد که با توجه به انفصال مجموعه به دو بلوک شمالی و جنوبی با سازه مستقل در این طبقه، سقف سازه‌ای فراگیر خاص برای پوشش روی این اودیتوریوم در بلوک جنوبی و همچنین صحن فودکورت در بلوک شمالی طراحی گردیده است. این طراحی متناسب با پیچیدگی رفتار متفاوت دو سازه بلوک شمالی و جنوبی که هر دو را در بر می‌گیرد و همچنین رفتار این سازه مستقل برای پوشش فضای میانی این دو نسبت به هر دو سازه اصلی مجموعه، کار بسیار پیچیده‌ای بوده است که معمار به همراهی محاسب با توجه به این پیچیدگی، سازه‌ای به صورت نمایان با استفاده از فرم هندسی خاص که ترکیبی از تیر ورق‌آهن، کابل و پوشش سقف سبک زیپ از رو و پوشش دکوراتیو پارچه از زیر به همراه نورپردازی طراحی کرده است که با فرم هندسی متناسب برای پوشش دهنه 50*24 متر، هم جوابگوی زیبایی فرم و هم رفتار سازه با جزئیات اجرایی پیچیده که از یک طرف اتصال مفصلی و از سمت دیگر اتصال غلطکی دارد، باشد. علاوه بر فرم این سازه، طراحی این اتصالات خاص ماشین کاری شده توسط معمار، زیبایی افزون معماری سازه نمایان را فراهم آورده است. هدف طراح علاوه بر زیبایی این سازه نمایان، استفاده از جزئیاتی بوده است که رفتار سازه در معماری برای بیننده نمود عینی داشته باشد و شبیه یک ماشین عمل کند. از طرفی قصد بر این بوده است که به سازه در معماری داخلی با نگاهی متفاوت نگریسته شود و سعی شده رفتار سازه، زیبایی معماری آن باشد. در ضلع شرقی زیر این سقف ما بین دو بلوک، بدنه شیشه‌ای شفاف با سازه‌ای متناسب با سازه نمایان سقف پیش‌بینی شده است که نور طبیعی و چشم‌انداز شرق شهر تهران در آن ارتفاع برای اودیتوریوم جنوبی و فضای نشیمن بزرگ فودکورت فراهم گردد.
استخر و مجموعه ورزشی در طبقه ششم بلوک جنوبی با رویکرد به استفاده بی‌نظیر از چشم‌انداز شهر تهران در ضلع جنوبی، شرق و غرب و کوه‌های شمیرانات در ضلع شمالی طراحی گردیده است که فضای دل انگیز برای کاربران مجموعه ورزشی و استخر فراهم آورد. برای این منظور و یکپارچگی مورد نیاز در فضاها و سالن‌های ورزشی در روند طراحی مجموعه، ستون‌های سازه‌ای زیر استخر و دو سالن ایروبیک و اسپینینگ در فضای آنها امتداد پیدا نکرده و سه سازه‌ای قوسی با فرم و جزئیات منحصر به فرد برای پوشش روی فضای استخر در جنوب و سالن‌های ایروبیک در شمال شرق و سالن اسپینینگ در شمال غرب طبقه با پوشش سقف سبک زیپ و نمای تمام شیشه‌ای شفاف در بدنه استخر طراحی و اجرا شده است. این سازه در نما به صورت نمایان از داخل استخر و نمای جنوبی و شمالی بلوک جنوبی مجموعه قابل رویت می‌باشد و جزئی از طراحی داخلی مجموعه استخر محسوب می‌شود که علاوه بر انتقال نیروهای سقف به تیر و ستون‌های طبقه پایین، با جزئیات خاص طراحی شده به عنوان نگهدارنده بدنه شیشه‌ای استخر نیز عمل می‌کند.
در طراحی معماری مجموعه سعی شده از فناوری روز در استفاده از مصالح و جزئیات و روش‌های اجرای مدرن استفاده شود. به دلیل حساسیت حضور همزمان کاربران فراوان در مجموعه، سازه با وجود پیچیدگی‌های فراوان معماری با حساسیت و مقاوت زیاد طراحی و اجرا شده است. سعی شده از تاسیسات پیشرفته و هوشمند جهت رفاه حال کاربران برای ایجاد فضایی فرح بخش و همچنین حفظ حداکثر ایمنی مجموعه و کاربران با رعایت استانداردهای داخلی و بین‌المللی صورت پذیرد.
در طراحی مجموعه نگاه ارزشمند به انسان به عنوان محور خواسته‌ها و توجه ویژه در خلق فضایی برای ایجاد لذت خرید برای کاربران شده است. سعی شده مجموعه‌ای کامل برای گذراندن اوقات کاربران همراه با لذت و رفع نیازهای کامل آنها در مراجعه به این مجموعه باشد.
در خاتمه لازم به اشاره است که در طراحی داخلی تک تک فضاها بر اساس شرایط خاص معماری آن فضا و نوع کاربری و نیازهای آن، تمهیدات و روش‌های خاص طراحی و معماری پیش بینی و اجرا گردیده است که به علت تعدد فضاها از فرصت کلی این بحث خارج است.
معماری معاصر ایران : تجاری، طراحی داخلی
______________________________________
نام پروژه: مرکز خرید پالادیوم
عملکرد: (تجاری – اداری – ورزشی – خدماتی و تفریحی)
محل اجرا: تهران، زعفرانیه، مقدس اردبیلی
کارفرما: حسن رفتاری
معمار: پدرام امن‌زاده
طراحی فاز یک و دو معماری، طراحی داخلی، نظارت کارگاهی و مقیم بر اجرا: دکتر پدرام امن زاده
مساحت: 150000 متر مربع
ترسیم رایانه‌ای: شاهین پور رفیع، محمود پالیزان، لیلا رضایی، آلما صفوی، مروارید ادرکنی، نگار نثارنوبری
سال: 1388 – 1393
مطالب مرتبط
