• «جعبه‌ی پله» چیست؟
• چه چیزهایی اساس تشکیل‌دهنده‌ی پله هستند؟
• چگونه مفهوم متداولِ پله ی انتقال عمودی با مفاهیم دیگری پیوند می‌یابد؟
• چگونه پله در ارتباط‌ با پیرامون خود، عملکردهای دیگری، علاوه بر انتقال عمودی می‌یابد؟
• آیا انسان به عنوان کاربرِ پله، می‌تواند این المانِ معماری را درجهت نیازهای عملکردی در بستر اجتماعی به کار گیرد؟
طرح پیشنهادی با نگاهی پدیدارشناسانه به جعبه‌ی پله، از طریق مطالعه‌ی عناصر اساسیِ آن، تلاش در ارائه‌ی تعریفی فلسفی و جدید از این پدیده دارد. این مطالعه، مفهوم «جعبه» را به واسطه‌ی تغییر ساختار و جابجایی عناصر سازنده‌ی آن، به «جعبه‌ی پله» تبدیل می‌کند. جعبه‌ی مذکور از قاب‌های کنار هم تشکیل شده است که نسبت به یکدیگر قابل جابجایی هستند و می‌توانند در ترازهای ارتفاعیِ گوناگون قرار گیرند. درنتیجه، این طرح از جوهره‌ی اساسیِ پله (انتقال عمودی) برای باز‌تعریفِ پدیده‌ای بهره می‌گیرد که از خودِ مفهوم انتقال عمودی تشکیل شده است.
قاب‌ها با جابجایی عمودی نسبت به یکدیگر، «پدیده‌‌ای» را به وجود می‌آورند که مفهوم پله را در عملکردِ آن تجسم می‌بخشند. در نتیجه‌ی چنین جابجایی‌ای، قاب‌ها با قرار‌گیری در ترازهای مختلف، موجود جدیدی را خلق می‌کنند که می‌تواند عملکردهای جدیدی را همراه با کاربران جدید در خود جای دهد. بدین ترتیب، نوع دیگری از پله، از جابجاییِ قاب‌های تشکیل‌دهنده‌ی جعبه‌ی پله نسبت به یکدیگر پدید می‌آید که مناسب برای عملکرد جدیدی است. اکنون «جعبه‌ی پله» به موجودی فراتر از خود تبدیل شده و با خلق فضایی به عنوان بستر رویدادهای اجتماعی، به خود باز‌می‌گردد. چنین ایده‌ای، سبب خلق جعبه‌ی پله‌ی «متغیری» می‌شود که قابلیت تبدیل از موقعیتی به موقعیت دیگر، جهت پاسخ به نیازهای عملکردی و اجتماعی متفاوت داشته و «Stairsformer» که از تغییر واژه‌ی Transformer و تبدیل آن به Stairsformer حاصل شده است، به معنای جعبه ‌ی پله‌ی تبدیل‌شونده می‌باشد.
موقعیت 1: «جعبه» در ابتدا به صورتی درک می‌شود که می‌تواند عملکرد یک راهرو، یک مکان سایه‌دار و یا یک ایستگاه را در خود جای دهد.
موقعیت 2: «جعبه‌ی پله» انتقال عمودی از سطحی به سطح دیگر را ممکن می‌سازد.
موقعیت 3: نوع دیگری از جعبه‌ی پله با داشتن سطوح مکث میانی، به عنوان مکان ایستادن و سکویی برای تماشای محیط، حاصل می‌شود.
موقعیت 4: جعبه‌ی پله به مکانی برای گفت‌و‌گو، اطلاع‌رسانی، سرگرمی و … تبدیل می‌شود و بستری برای تعامل اجتماعی پدید می‌آورد.
موقعیت 5: جعبه‌ی پله به عنصری یادمانی (المان) برای رویدادهای اجتماعی تبدیل می‌شود و کارکردهای مختلفی نظیر ایستگاه تبلیغاتی، محل نمایش اشیا و بستر وقایع و مراسم اجتماعی نظیر جشن کریسمس به خود می‌گیرد.
موقعیت 6: جعبه‌ی پله به مکانی مستقل با کارکردی درونی تبدیل می‌شود. صحنه‌ی مرکزی با سکوهای تماشاچیان در دو طرف، صحنه‌ای برای اجرای تئاتر و موسیقی فراهم می‌کند.
این «مخلوق» در موقعیت‌های گوناگون، نقاط دید متفاوتی را به محیط پیرامون به دست می‌دهد و همچنان، همچون پیکره‌ای زنده و پویا، به صورت‌های متفاوتی از جانب محیط درک می‌گردد. «جعبه‌ی پله‌ی تبدیل شونده» با قابلیت نصب در فضاهای خارجی و داخلی، در تعریف عملکردهای مختلف به محیط کمک می‌کند. فضاهای داخلی نظیر سالن‌های آموزشی، مجموعه‌های تجاری و آتریوم‌ها، گالری‌های هنری و …، در این رابطه قابل برشمردن هستند، همچنین فضاهای خارجی نظیر میادین شهری، فضاهای باز دانشگاهی، فضاهای باز و تفرجگاه‌های عمومی از قبیل پارک‌ها، خطوط ساحلیِ رودخانه‌ها و … قابل ذکر هستند. فرایند ساده‌ی نصب جعبه‌ی پله برای قرار‌گیری در موقعیت‌های گوناگون، با جزئیات اجراییِ قاب‌های تشکیل‌دهنده، به شرح زیر امکانپذیر می‌شود:
• رانرهای عمودی (Vertical Runners): واقع در دو طرف قاب‌ها برای جابجایی عمودی آنها نسبت به هم
• پایه‌های قابل تنظیم (Adjustable Legs): قابل نصب در ترازهای ارتفاعی گوناگون جهت انتقال بار
بدین ترتیب، موجودیتی جدید در فضاهای شهری بر‌پا می‌شود که به عنوان یک المان معماری که مرتباً در زمان و مکان تغییر می‌کند، قابل درک است.

معماری معاصر ایران : شهرسازی و طراحی منظر

_________________________________________

محل پروژه: سایت آزاد
تاریخ اجرا: ژانویه 2016
پست الکترونیک: hesam_hasanpour@yahoo.com