ســرمــقــالـه، نوشته‌ی شهریار خانی زاد

آخرین شماره‌ی هنرمعماری در سال ۹۷ را با روشن کردن پرده‌ای از زندگی یکی از معماران جریان‌ساز و برجسته‌ی کشور آغاز می‌نماییم:
از وضع زندگی‌تان ناراضی هستید؟
پس مستحضر باشید که جناب وارطان هوانسیان فرزند آخر یک خانواده‌ی یازده نفری بود!
او در فقر مطلق درس خواند و مخارج تحصیل‌اش را پس از فارغ‌التحصیلی بصورت قسطی بازپرداخت.
آرشیتکت هوانسیان کارمند ساده‌ی اداره‌ی ساختمان شهربانی بود تا اینکه در ۴۰ سالگی در مسابقه‌ی طراحی هنرستان دختران تهران اول شد.
او پس از این موفقیت دفتر شخصی‌اش را افتتاح و تقریباً طی پنجاه سال بعد، تاریخ معماری ایران را برای همیشه دگرگون نمود. محققان وارطان را از ستون های مدرنیزاسیون معماری در ایران می‌دانند و مشاهده‌ی آثار برجای مانده‌ی وی در تهران، به خوبی مؤید این مهم است. وارطان پس از انقلاب اسلامی (اوایل دوران دفاع مقدس)، در منزل شخصی‌اش در تهران درگذشت. این در حالی است که او در نظام قبلی علاوه بر معماری، مجله‌ی آرشیتکت را نیز منتشر می‌کرد که به نوعی یکی از معدود صداهای صنفی معماران بود.
مسابقات خوب ملی هنوز هم کم تعداد نیستند؛ پرسش راقم این سطور اینجاست که وارطان‌های آینده کجا و مشغول چه کاری هستند؟
برای موفق نشدن همیشه بهانه‌ها و ادله‌ای در میان هست اما برای کسانیکه روی هدف خود متمرکز شده باشند، بن‌بستی وجود ندارد. عامل شانس مثل همیشه دخیل است اما با کوشش می‌توان شانس را هم شکست داد. آنچه که من از فضای معماری ایران می‌بینم، جدا از همه‌ی مسائل اخلاقی، فعالیت اندک است. حقیقتاً معماری ما، هنوز جای ایده‌پردازی و تلاش های بسیار دارد و این پتانسیل نهان، در روح و جان آن وجود دارد که با همتی دوچندان، بتوان قلب آنرا شکافت و به نور رسید.
عرصه‌های فراوانی در معماری جهان وجود دارد که هنوز ایرانی‌ها در حد تئوری با آن آشنا هستند. عملیاتی نمودن اینها، بومی سازی، توسعه و ترمیم در جهت هم‌ارز شدن با ارزش ها و اولویت‌های ملی، خود یک پروژه‌ی آموزشی معماری کلان است که حداقل در گام نخست نیاز به اقتصاد و کارفرما و رضایت شهرداری ندارد! آنچه که نیاز دارد همت و پشتکار است.
من می‌دانم که بیرون آمدن از این جهان تاریک رکود، جهان فانتزی فضای مجازی، راضی نمودن خود به تحرک بیشتر در حالیکه همه مسکوت مانده‌اند، اراده‌ای محکم و انگیزه‌ای قوی می‌خواهد، اما واقعیت این است که اغلب کسانیکه دژشکن می‌شوند که این هجمه‌ی سرسخت ناامیدی را به تنهایی شکست دهند.
سال جدید آبستن حوادث جدیدی خواهد بود و هزاران فرصت در آن لا بلای روزمرگی‌ها منتظر شکار شدن هستند. آموزش‌های بیشتری باید ببینیم، بحث‌های بیشتری باید انجام دهیم. خرسندیم که بعنوان یک رسانه، به رسالت خود آگاه و مطلع هستیم و می‌کوشیم همچنان شکافنده‌ی تاریکی و آگاهی‌بخش مخاطبان خود باشیم.