خانه جلفا، اثر مهندسین مشاور تجیر

درباره خانه جلفا
هنگامی‌که خانه جلفا تمام شد و تعدادی از واحدهای آن برای فروش از طرف کارفرما عرضه گردید، نماینده بنگاه معاملات مسکن و به‌عبارت دیگر دلال مسکن با تعریف از آپارتمان‌های فوق، فقط يك ایراد اساسی از آن‌ها گرفت و آن این بود که متاسفانه این مجموعه درکنار یك ساختمان کلنگی مخروبه بی‌ارزش قرارگرفته و از قیمت واقعی آن کاسته خواهد شد.
این ساختمان کلنگی مخروبه مزاحم، يك خانه متعلق به دوران صفوی است که مدت‌ها مدرسه ارامنه بوده و هم اکنون متروکه است. این خانه بسیار زیبا که غبار قرون تمام چهره‌اش را فراگرفته و زیر بار زمان کمر خم کرده این‌بار نه تنها خود محکوم به نابودی است بلکه وجودش برای همسایگان نیز جز درد سر و کاهش قیمت ساختمان ثمری ندارد.
دراین میان معلوم نبود که ما کجا قرار داریم و دلال معاملات ملکی در کجا. از اینجا معلوم می‌شود که گذشته و فرهنگ گذشته و سنت و زیبایی‌های دیرپای بجای مانده از قدیم، نه تنها خریداری ندارد بلکه محکوم به فنا است.
برگردیم به ذکر مراحل طراحی خانه جلفا. قبلا در این محل يك خانه تا جاری شکیل با ایوان عریض و ستون‌های سنگی قرارداشت که تقریبا ویران شده بود. البته بعضی از اطاق‌های بجای مانده دارای سقف لمبه‌کاری نقاشی شده بسیارزیبایی بود که متاسفانه عکس‌های قابل توجهی هم نتوانستیم از آنها تهیه کنیم ولی در نوع خود بسیار با ارزش بود. اولین چیزی که به نظر ما می‌رسید حفظ قطعاتی از این لمبه‌ها بود که در جاهایی از ساختمان جدید بکار بریم. ولی لبه تیشه کارگر غيرماهر بسیارتواناتر از خواست ما بود و تا بخود آئيم قطعات خورد شده این سقف‌ها زیرپایمان بود. فکر کردیم سرستون‌های گچ‌بری شده را که ترکیبی از سرستون‌های صفوی و گل‌های کرنتین یونانی بود حفظ کنم و در جایی نصب کنیم که آن نیز گرفتا ريتك سنگین کارگران شد و درکمتراز چند دقیقه خورد و خاکشیر گردید.

این بار بسراغ سرستون‌های سنگی رفتیم که خوشبختانه بعلت سختی سنگ خمارا در مقابل پنك فولادی دوام آورد و يك جفت از آن‌ها در حال حاضر در کوچه بن‌بست ورودی روی زمین قرارداده شده است و خاموش همانند مجسمه‌های سنگی ره‌گذران را می‌نگردد.
در و پنجره‌ها و نرده‌های این خانه قدیمی نیز سرنوشت مشابه دیگر اجزاء خانه را داشتند و بعلل گوناگون امکان حفظ و استفاده از آنها میسر نشد مگر، قطعات کوچکی از نرده‌های فلزی که در نقاط خاصی از ساختمان جدید بکارگرفته شد.
دیگر اینکه از فضاهای خانه می‌خواستیم خاطره‌ای داشته باشیم و بسراغ هشتی ورودی بسیار زیبای آن رفتیم که قرار بر این شد تمام بقایای خانه تخریب شده و خاك و سنگ و آجر آن به بیرون حمل شود، و این هشتی در کنار خیابان باقی بماند. براین اساس نیز نقشه‌هایی تهیه گردید که این هشتی در عین حال ورودی اصلی خانه جدید نیز باشد. ولى با يك لحظه غفلت و يك دنيا تأسف ، گوشه تیغه لودرخاکبرداری به عمد و یا به سهو آن‌را نیز آن‌چنان زخمی کرد که امکان نگهداری آن نبود و جلوی چشمان ماهشتی زیبای قاجاری درهم فروریخت و خواب و خیال خوش ما نیز پایان یافت .
بنابراین همه چیز از نو میبایستی طراحی میشد . از این‌رو کوچه‌ها و خانه‌های جلفا را مروری دوباره کردیم و گشت و گذاری طولانی انجام شد که حاصل آن مجموعه خانه‌ای با این مشخصات می‌باشد کوچه بن‌بست به درون خانه کشیده شده است . دیواره خانه‌های جلفا در این خانه نیز ادامه پیدا کرده و با انحنای خود ورودی را بوجود آورده است. ترکیب موزون گچ و آجر در نمای این این خانه نیز بکار گرفته شده است. نرده‌های بجای مانده از خانه تخریب شده قبل، دوباره در جای مناسب قرار گرفته است .
در این خانه هندسه موزون پلان تقسیم‌بندی کلی خانه ها را بوجود آورده است کوچه وسط این خانه‌ها بصورت يك بن‌بست ارتباط بین خانه‌ها را برقرار می‌سازد و هرکدام از خانه‌ها نیز درتقسیم‌بندی درونی، از نظم سه‌گانه‌ای که در معماری گذشته خانه‌های اصفهان مشاهده می‌شود و بصورت یك ایوان با تالا رویا اطاق اصلی در وسط و دو گروه اطاق دیگر در دو طرف می‌باشند، تبعیت کرده‌اند.

معماری معاصر ایران :مسکونی

__________________________________    

نام پروژه : خانه جلفا
گروه طراح: على اكبرصارمی – تقی راد مرد – جواد بنکدار
مسئول اجراء: صمد بلوچ
پیمانکار: علی محمدیان
مساحت ساختمان: ۱۸۰۰ مترمربع، هشت واحد آپارتمان در دوطبقه استراکچر دیوارباربر، سقف تیرچه بلوك
عکاس عکس‌های جدید: صدف خادم بهشتی

مدارک فنی