خانه­‌ی کیدوساکی-1982-1986

سِتاگایا - کو

تادائو آندو

خانه‌ی کیدوساکی، بنایی است سرشار از ظرافت و فرهیختگی، که در منطقه‌ی مسکونی ساکت و آرامی در نزدیکی مرکز توکیو واقع شده است. فضاهای آن با صافی و یکدستی خود، زیبایی نفس‌گیری دارند. نوشتن هرگونه تفسیر تحسین‌آمیز درباره‌ی این اثر، زائد می‌نماید. زیبایی فضاها برای بیننده جای حرف و سخن باقی نمی‌گذارد. خانه گونه‌ای حس آسودگی و برازندگی القا می‌کند و احساسی از زمان و زندگی سپری‌شده در رفاه و آسایش را در بیننده برمی‌انگیزد. چه خانه کوچک باشد چه بزرگ، چه کارفرما ثروتمند باشد و چه نباشد، آندو هرگز رویکرد حرفه‌ای خود را تغییر نمی‌دهد: او همیشه مضمون و درون‌مایه‌ای مختص همان خانه پیدا می‌کند و چیزی اصیل و بدیع می‌آفریند که زندگی روزمره را شادمانه‌تر می‌سازد. در مورد خانه‌ی کیدوساکی این مضمون و درون‌مایه، زیبایی برازنده بود. در فضاهای داخلی از رنگ سفید استفاده شد که تا اندازه‌ای از خواست مادر کارفرما سرچشمه می‌گرفت. این سفیدی، فضاها را از درخشش و تابندگی سرشار می‌سازد.
این خانه برای سه خانواده پیش‌بینی شده است: یک زن و شوهر و والدین هریک از آنان. طراحی بنا مستلزم رهیافتی بود تا به سه خانواده امکان دهد در کنار هم زندگی کنند، ولی در عین حال حریمی خصوصی نیز برای هر خانواده مهیا سازد. حیاطها کلید ماجرا بودند. ساختمان سه طبقه روی یک شبکه‌ی 20 فوت مربعی بنا شده است. قصد آندو آن بود که درون یک ترکیب ساده، فضاهایی پیچیده به وجود آورد. این خانه‌ی بزرگ، با خانه‌ی ردیفی سومیوشی در تضاد قرار می‌گیرد، ولی از این نظر که فضا در پیرامون یک حیاط تعریف می‌شود، بسط و دنباله‌ی این پروژه به شمار می‌آید. آندو ایده‌ی حیاط را از خانه‌های شهری سنتی ژاپن گرفته است، ولی با استفاده از بتن، حیاطهایی چندسطحی پدید آورده که ساخت آنها در معماری مبتنی بر چوب ممکن نیست. این حیاطها فضاهایی هستند برای گنجاندن طبیعت در زندگی سه خانواده، و تأمین حریم خصوصی آنان.
اتاقها رو به حیاطها ساخته شده‌اند، ولی پنجره‌های گوناگون – از جمله پنجره‌های کوتاه یا تمام‌قد – به گونه‌ای با هم ترکیب شده‌اند که نگاه ساکنان اتاقهای مختلف هیچ گاه با هم رودررو نمی‌شود. آندو پنجره‌ها را به صورت متقارن تعبیه کرده و به کمک آنها نمای جلویی ساختمان را به طور واضح و روشن تعریف کرده است. ضمن آنکه در طراحی پنجره‌ها مسئله‌ی تهویه را نیز در نظر گرفته و با استفاده از بائو و کلافهای توکار در پنجره‌های کشویی دوتکه، زیبایی و کارایی طرح را افزایش داده است.

همان گونه‌های گیاهی که زمانی در زمین سایت می‌رویید، در حیاط جلویی (در شمال) و حیاط جنوبی کاشته شد تا حتی در صورت بازسازی خانه، تاریخچه‌ی مکان و پیوند با گذشته، در ذهن ساکنان آن حفظ شود. درختان و پیچکهای مو و بوته‌هایی که در باغها و تراسهای پراکنده کاشته شده‌اند، مناظری هماهنگ با فصول سال و زمینه‌ای تماشایی برای زندگی روزمره به وجود می‌آورند.
خود کارفرما، هیروتاکا کیدوساکی، معماری است که ساخته‌هایش جایزه‌های فراوانی برده‌اند. پس چرا به جای آنکه خانه‌اش را خود طراحی کند، این کار را به آندو واگذار کرد؟ کیدوساکی در مصاحبه‌ای این پرسش را چنین پاسخ داد: «اگر خودم به طراحی خانه‌ای برای خود و بستگانم می‌پرداختم، احتمالاً در آنان نوعی بی‌میلی به اظهار نظر صریح و بیان بی‌پرده‌ی خواسته‌هایشان به وجود می‌آمد. ولی هنگامی که در رأس گروه کارفرما قرار دارم، خود را در نقش ناظر و هماهنگ‌کننده‌ای می‌بینم که باید تمایلات همه‌ی خویشان را مشخص کند و آنها را به معمار انتقال دهد.»
کیدوساکی با چشم بی‌طرف یک معمار حرفه‌ای به خانه‌ی خود می‌نگرد. یک جراح، هرقدر هم کارآزموده باشد، نمی‌تواند روی بدن خود، عمل جراحی انجام دهد. کیدوساکی به یک معمار بیگانه، یعنی آندو، روی آورد، زیرا این خانه متعلق به خود او و بستگانش بود. او در این زمینه کاملاً حساب‌شده عمل کرد.
آندو تاکنون خانه‌ی مستقلی برای خود طراحی نکرده است. طراحی خانه برای کارفرمایی که خود، معمار است، پروژه‌ای پرکشش و غیرمعمول به شمار می‌آید.

مدارک فنی