بالکریشنا دوشی

معماری از هندوستان، برنده‌ی جایزه‌های معماری آقاخان پریتسکر و موسسه‌ی معماران سلطنتی بریتانیا (ریبا)

Balkrishna Doshi

ترجمه‌ی لادن مصطفی‌زاده

بالکریشنا دوشی، معماری از هندوستان، برنده‌ی جایزه‌های معماری آقاخان پریتسکر و موسسه‌ی معماران سلطنتی بریتانیا(ریبا)

بالکریشنا دوشی (Balkrishna Doshi ) برنده‌ی مدال طلای سلطنتی ریبا (RIBA Royal Gold Medal) در مصاحبه با وب‌سایت دیزین (Dezeen) می‌گوید: “معماری باید به دنبال پاسخگویی به رفتار انسان باشد نه اینکه آن را دیکته کند”. دوشی در یک تماس ویدیویی از استودیوی خود در احمدآباد (Ahmedabad) در غرب هند به دیزین (Dezeen) گفت: “طراحی سازگار با سبک‌های زندگی، ادغام با آن‌ها است.”؛ این چیزها همه غیر قابل اندازه‌گیری اما بسیار بسیار مهم هستند. این معمار کهنه‌کار که اکنون 94 سال سن دارد، اخیرا مدال طلای سلطنتی مؤسسه سلطنتی معماران بریتانیا (RIBA) را دریافت کرد که هر ساله به کسانی که پیشرفت معماری (Advancement of Architecture) را شکل داده‌اند، اعطا می‌شود. دوشی تاکنون بیش از 100 پروژه‌ی ساخته‌شده دارد و با معماران افسانه‌ای لوکوربوزیه و لویی کان همکاری داشته است، معتقد است که این تقدیر “فراتر از افتخار و خوشحالی” است. رئیس ریبا، سایمون آلفورد (Simon Allford) گفت که دوشی نامزد برجسته‌ی مدال امسال بود و از مدت‌ها قبل شایسته‌ی دریافت این جایزه بود؛ تنها معمار هندی که قبلا برنده شده بود، چارلز کوریا (Charles Correa) در سال 1984 بود.
“چیز منحصر به فردی در حس هندی فضا وجود دارد”
دوشی، سبک معماری خود را که هنوز هم هر روز در استودیوی احمدآباد خود، مشاوران واستو شیلپا (Vastu Shilpa) انجام می‌دهد، طبیعی (Natural) توصیف می‌کند و تلاش می‌کند این طبیعی بودن به طور یکپارچه در زندگی مردم جا بیفتد. ساختمان‌های او، اصول مدرنیستی لوکوربوزیه را در بافتی کاملا هندی قرار می‌دهند و از آسمان‌خراش‌های براق دور می‌شوند و در عوض به سنت‌ها و اقلیم محلی پاسخ نزدیک می‌دهند.
“اگر به آن نگاه کنید و بگویید که طبیعی هستید و اگر در اطراف جمعیتی در یک ساختمان هستید و احساس می‌کنید که این ساختمان با کل توده‌ی مردم با فعالیت‌های مختلف آن‌ها بسیار خوب سازگار است، واضح است که در حال ادغام با محیط محلی هستید؛ دوشی توضیح داد: شاید این نوع ساختمان‌هایی است که من سعی می‌کنم، انجام دهم.”
او ادعا می‌کند که این رویکرد مستقیما با هویت و فرهنگ ملی هند مرتبط است. دوشی که در سال 2018 برنده‌ی جایزه معماری پریتزکر (Pritzker) شد، به عنوان تعریف‌کننده‌ی معماری پسااستعماری (Postcolonial) هند شناخته می شود. او بیان می‌دارد: “اگر به روستاها و شهرهایی که مردم به طور طبیعی در آن‌ها رفت و آمد می‌کنند، نگاه کنید، خواهید دانست که چیزی منحصر به فرد در حس هندی فضا، حس هندی زمان، فرم، رنگ، بافت و حتی جشن وجود دارد.” او ادامه داد: “شیوه زندگی هندی دست بردن در چیزها، همپوشانی چیزها، افزودن چیزهای جدید و تغییر خودشان است”. “ما کسانی نیستیم که یک فضا را طراحی کنیم و به آن فضا به‌عنوان چیزی مقدس فکر می‌کنیم، بلکه ما فکر می‌کنیم که آن فضا بخشی از وجود ماست. ما طبیعی هستیم، طبیعی لباس می‌پوشیم، طبیعی رفتار می‌کنیم، به طور طبیعی همکاری می‌کنیم.” دوشی فلسفه‌ی خود را در چهار کلمه خلاصه می‌کند: معماری واقعی، زندگی است (True Architecture is Life). او در طول 70 سال زندگی حرفه‌ای خود، به خاطر آموزه‌هایش و طراحی‌هایش مورد احترام قرار گرفته است. نورمن فاستر (Norman Foster) معمار بریتانیایی در ادای احترام خود به دوشی در مراسم اهدای مدال گفت: “شما یک مدرسه‌ی معماری به معنای واقعی کلمه و به صورت استعاری ایجاد کردید.” دوشی در سال 1962 دانشکده‌ی معماری را در احمدآباد تاسیس کرد که اکنون به عنوان دانشگاه سی.ای.پی.تی (CEPT) شناخته می‌شود. او به یاد می‌آورد: “زمانی که مدرسه را شروع کردم، اولین درس من این بود که در مورد شیوه‌ی زندگی در هند صحبت کنم.” دوشی گفت: “آن‌ها (دانش‌آموزان) را به شهر قدیم بردم و گفتم بیایید در خیابان و بازار و خانه‌ها قدم بزنیم و ببینیم چطور است و هنگامی که آن‌ها برگشتند، گفتم که، حالا به من بگویید، فکر می‌کنید که می‌خواهید چه نوعی از زندگی‌ را داشته باشید؟ اما نه برعکس.” در طول تحصیلات دوشی که منجر به فارغ‌التحصیلی او از دانشکده‌ی معماری جِی‌جِی (JJ) بمبئی شد، قبل از ادامه تحصیل در لندن و شروع کار خود در پاریس، او به یاد آورد که باید “هویت‌ام با فرهنگ خودم و خانواده‌ام قوی باقی بماند.” او گفت که او کار خود را گذرانده است، “سعی کرده است که از طریق معماری خود برای کشف واقعی احساس واقعی یا نزدیک به یک احساس هندی تلاش کند.”وی بیان می‌دارد:
“از نحوه‌ی استفاده مردم از خانه‌های آرانیا شوکه شدم”