معماری خانه‌‌‌های مدرن امریکایی (بخش ششم)

آرکیتکتونیکا، خانه‌‌‌ی اسپیر، 1978، میامی، فلوریدا

این خانه که طرح کلی و اولیه‌‌‌ی آن را لوریندا اسپیر و رم کولهاس ریخته بودند، یکی از نخستین پروژه‌‌‌های آرکیتکتونیکاست. در زمانی که این شرکت تازه تأسیس شده بود اعضای آن را هِروین رامنی، آندرئاس دوئنی، الیزابت پلِیتر-زیبرِک، برناردو فورت-برِسیکا و لوریندا اسپیر تشکیل می‌‌‌دادند که دو نفر آخر طراحان این خانه به شمار می‌‌‌آیند.
خانه در حاشیه‌‌‌ی خلیج بیسکِین و در منطقه‌‌‌ای واقع شده که عمدتاً از زمین‌ها و خانه‌‌‌های روستایی تشکیل شده است و در جای جای آن، خانه‌‌‌های مسکونی بزرگتری با سبک نازلی از آرت‌‌‌دکو ساخته شده‌‌‌اند. باغ از هرطرف با دیوار بلوک‌‌‌چینی‌‌‌شده‌‌‌ای با اندود سفید محصور شده است. حالت رسمی مسیر شنی و کوتاه دسترسی سواره با صفی از شش درخت نخل باشکوه افزایش می‌‌‌یابد که در امتداد نمای اصلی خانه کاشته شده و گونه‌‌‌ای ستون‌‌‌بندی طبیعی به وجود آورده‌‌‌اند. این درختها و بلوک‌‌‌چینی پلکانی دروازه‌‌‌ی اصلی، حس و حالی به وجود می‌‌‌آورند که هم رسمی است، هم سرخوش، و هم تودار.
ساختمان با وجود مسیرهای دسترسی محوری، نامتقارن است. ورودی خانه به شکل رواق بالاآمده‌‌‌ای طراحی شده که در یک سوی محور مرکزی قرار گرفته است. بیننده از طریق پلکانی با نرده‌‌‌ی پله‌‌‌پله، به سطح بالاآمده‌‌‌ی ورودی می‌‌‌رسد و با گذشتن از حیاط جلویی باریکی با یک استخر (که سایبان کرباسی، آن را از نور آفتاب محافظت می‌‌‌کند) وارد خانه می‌‌‌شود. در نمای بیرونی اصلی، سوراخ گردی به شکل پنجره‌‌‌ی کشتی در ارتفاع زیر آب استخر، «حضور» استخر را بیشتر به نمایش می‌‌‌گذارد. شیشه‌‌‌های مشبک تعبیه‌‌‌شده در دیوار استخر نیز با بازی نور بر سطح آب و بازتاب آن، نور و درخشش پیدا می‌‌‌کنند.

همه‌‌‌ی اتاق خواب‌ها (غیر از اتاق مجاور حیاط ورودی) مشرف به خلیج هستند. این امر در مورد اتاق‌های اصلی طبقه‌‌‌ی همکف بالاآمده نیز صادق است: اتاق نشیمن، اتاق موسیقی، اتاق غذاخوری، آشپزخانه، ایوان صرف صبحانه و اتاق‌های خدمتکاران.
لایه‌‌‌های فضایی در ترکیب با حیاط دلباز و استخر، کل خانه را به یک تنظیم‌‌‌گر نور تبدیل می‌‌‌کند که با توجه به همه‌‌‌ی جنبه‌‌‌های نور طبیعی طراحی شده است.
درون خانه با آبی مایل به خاکستری کمرنگی رنگ شده است که سطوح و لایه‌‌‌های داخلی را نسبت به تغییرات زاویه و شدت نور طبیعی، حساس و تأثیرپذیر می‌‌‌سازد. این صفحات با گذشت هر ثانیه، در نور آفتاب درخشش خاصی پیدا می‌‌‌کنند و در همان حال، غشاهای شیشه‌‌‌ای بینابینی نقش و نگارهای نورانی در میان سایه‌‌‌های خانه ایجاد می‌‌‌کنند یا از ته‌‌‌رنگ صورتی ملایمی آکنده می‌‌‌شوند که هنگام نفوذ اولین و آخرین پرتوهای خورشید به رواق ورودی و حیاط از جنوب غربی، به رنگ خاکستری رقیق و سردی تبدیل می‌‌‌شود. همه‌‌‌ی این جلوه‌‌‌ها با نورِ شکست‌‌‌یافته و منعکس‌‌‌شده‌‌‌ی استخر (هنگامی که مورد استفاده است) تشدید می‌‌‌شوند.

چشمگیریِ ترکیب‌‌‌بندی فضاهای ساختمان در این نکته نهفته است که تقارن تقریباً نئوکلاسیک آن به چه شکل برهم می‌‌‌خورد و به عدم تقارن تبدیل می‌‌‌شود. این امر به ویژه هنگامی به چشم می‌‌‌آید که از سمت خلیج به خانه نزدیک می‌‌‌شویم. در اینجا تقارن نهفته در ساختمان با پله‌‌‌هایی که در راست و چپ به محوطه‌‌‌ی سنگفرش منتهی می‌‌‌شوند، کاملاً آشکار است. این نمای دوطبقه در مرکز خود به چهار مربع بزرگ که در یک ردیف قرار گرفته‌‌‌اند تقسیم می‌‌‌شود. نخستین مربع، ایوان صرف صبحانه را در برمی‌‌‌گیرد و آخرین مربع (شامل دیواره‌‌‌ای با ارتفاع دوبرابر، که با شبکه‌‌‌ای از پنجره‌‌‌های شیشه‌‌‌ای پوشیده شده است)، اتاق موسیقی را. در میان این دو مربع که کل ارتفاع ساختمان را در برگرفته‌‌‌اند (یکی باز و دیگری بسته)، دو مربع دیگر قرار دارند که خود به چهار مربع دیگر تقسیم شده و به شکل قاب‌هایی برای آشپزخانه، اتاق غذاخوری و اتاق خواب‌های طبقه‌‌‌ی بالا درآمده‌‌‌اند. یکی از این چهار مربع کوچک نیز بالکن مرکزی عقب‌‌‌نشسته‌‌‌ای است که عرض آن، معادل عرض اتاق خوابهاست و به خلیج اشراف دارد. برخلاف بقیه‌‌‌ی بخش‌های خانه که رنگ قرمز ارکیده‌‌‌ای دارند، این نمای رو به خلیج، به رنگ سفید و صورتی درآمده است.