کـارخانهی نسّـاجی «احسـانپـود»
عبّاس ریاحیفرد، کامران حیرتی و هومن بالازاده

کارخانهی نسّاجی «احسانپود» در فاز 2 شهرک شکوهیّهی قُم واقع شده است. شهرک شکوهیّه با هدف ایجاد یک قطب صنعتی ویژه بین شهرهای تهران و قُم پایهگذاری شده است. احداث این منطقهی صنعتی به سرمایهگذاران کمک کرده تا بتوانند با پشتیبانی دولت به ایجاد واحدهای صنعتی بپردازند و ضمن گسترش تولیدات صنعتی و اشتغالزایی بتوانند به سبُک شدن تراکم و حجم واحدهای صنعتیِ درونشهری کمک کند.
برنامهی طرّاحی معماری پروژه
در زمینهی شهریِ منطقه هیچ نشانهی شاخصی وجود نداشت که بتواند به تعریف معماری این پروژه کمک کند. بنابراین، تیم طرّاحی با استفاده از روش «آنالیزِ سهگانه» پروژه را مورد بررسی قرار داد و نتیجتاً یک پروسهی «دیاگراماتیک» برای تولید معماری به وجود آورد.
1. آنـالیـز سـهگانه
الف) برنامهی پروژه: برنامهی این پروژه مرکّب از دو سولهی تولید، بخش اداری و بخش اقامتی است و همجوار با یکی از میدانهای اصلی شهرک ساخته شده. مساحت کلّی مجموعه 3,000 متر مربّع است.
در ابتدا، پروژهی ساخت مجموعه با هدف ایجاد دو سولهی تولید آغاز و بخشهای اداری و اقامتی نیز هر کدام در درون یک سوله جانمایی شده بود. در مرحلهی طرّاحی بخشهای اداری و اقامتی از داخل سولهها خارج گردیده و در قسمت جلوی پروژه سازماندهی داده شد. سپس با تلفیق این دو قسمت در قالب یک طرح یکپارچه سعی گردید تا پروژه موقعیت و جهتگیری مناسبی نسبت به میدان اصلی مجاور سایت پیدا کند و هویّتی تندیسگون بهوجود آورد.
ب) سازماندهی فضایی: ایدهی تولید یک فضای یکپارچه متشکّل از هستههای مختلف، مسألهی محوری این پروژه است. دیاگرامهای این پروژه نشان میدهد که چگونه هستههای فضایی به یکدیگر متّصل میشوند و پرسپکتیوهای قوی به وجود میآورند. یک پُلِ معلّق به طول 70 متر دو قسمت کاملاً مجزّای اداریاقامتی را به یکدیگر متّصل میکند. این پُل در عین حالْ ورودی اصلی مجموعه را تعریف میکند و حرکت به سوی تمام بخشهای پروژه از زیر این پُل آغاز میگردد.
ج) فُـرم: معماری این پروژه متأثّر از ماهیّت صنعت نسّاجی ــ فرآیندِ ریسندگی و بافندگی ــ شکل گرفته است. در همهی قسمتهای پروژه، شکلی از پیچیدهشدن خطوط و سطوح، حول هستههای فضاییِ مختلف وجود دارد. این ایده در سالنهای تولید، پُست برق، ورودی سایت و دیوار پیرامونی نیز امتداد یافته و کمک کرده تا زبان معماری همهی اجزاء یکپارچه شود. برای نظم بخشیدن و شکل دادن به این زبان معماری تنها از آهن و سنگ تراورتن استفاده شده است. بدین ترتیب، سعی شد تا با استفاده از حدّاقل مصالح ساخت هویّت صنعتی مجموعه هر چه خالصتر شود.
2. سـازه
سازهی این پروژه بهصورت نمایان از بطن معماری بیرون آمده و طرّاحی شده است. سازههای خرپایی در بعضی فضاها با ورقهای فلزّی پوشانده شده، ولی در اکثر بخشها، خودِ سازهی معماری فضا را شکل داده است.
3. تأسیسات
کارخانهی احسانپود در یک منطقهی از نظر آب و هوایی «خُشک» قرار گرفته است؛ در حالی که رطوبت مورد نیاز برای کار کردن با الیاف پارچه و نخ حدود %70 است. سیستم تأسیسات مکانیکی طرّاحی شده برای سالنهای تولید متشکّل از دو اِیرواشر به حجم ft/m³ 60,000 و سیستم فنکویل میباشد. این سیستمْ گرمایش، سرمایش و رطوبتزنی را بهطور کامل در فصلهای گرم و سردِ سال پشتیبانی میکند.
کـارخانهی نسّـاجی «احسـانپـود»
_______________________________________
نام پروژه: کارخانهی ریسندگی احسانپود
طرّاحان: عباس ریاحیفرد، کامران حیرتی، هومن بالازاده
محل اجرا: کیلومتر 20 جادّهی قم، فاز 2 شهرک صنعتی شکوهیه
کارفرما: شرکت احسانپود
همکاران طرّاحی: فریناز رضوی نیکو، اشکان باقری اقدم،
شُبیر موسوی
مشاور سازه: محمّد اعظمی
مشاور تأسیسات مکانیکی: محمّدحسین سعیدی،
علیاصغر نظری، محمّدرضا زمردی
مشاور تأسیسات الکتریکی: حسین سپهرینیا
اجرا: سروش علیپور، ابوالفضل شهام
نظارت: عبّاس ریاحیفرد
تاریخ شروع: بهار 1385
تاریخ اتمام ساخت: تابستان 1386
مساحت زیربنا: 6115 متر مربّع
عکس: پرهام تقیاُف