کافهی کراس (Café CROSS): مینیمال یا نامتعارف؟

کافهی کراس، بنایی است با ابعاد 45/121 مترمربع که در سال 2012 در زمینی با مساحت 16/486 مترمربع به بهرهبرداری رسید و از معدود بناهای عمومی ساخته شده توسط کیمورا است. وی شاید برای ایجاد نوعی ساختارشکنی، دست به طراحی این کافه به عنوان یک فضای غیرمسکونی در ایالت هیوگو (Hyogo) زده باشد، اما در عمل، خط و زبان خود را فراموش نکرده است. با نگاه به نمای ساختمان درمییابیم که این بنا، با توجه به فرم خاص خود، میتواند نوعی المان یا علامت شهری نیز باشد و داشتن فرمی متمایز و برجسته، جزء اهداف معمار عنوان شده است. البته قرارگیری بنا در نقطهی مناسبی از سایت نیز در این امر بیتأثیر نمیباشد. بزرگی نسبی بنا همراه با سقفی مورب، آن را در نظر اول شبیه به یک سالن اجتماعات یا یک کلیسای جدید میکند و بهطورکلی هندسهی بنا، پیشزمینه ی فکری بیننده را از فرم همیشگی کافه بر هم میزند و او را برای مواجه شدن با تصویر جدیدی از یک کافه تشویق مینماید، اما با ورود به ساختمان این توقع برآورده نشده و با چیدمانی روبرو میشویم که بارها آن را در فضاهایی با عنوان «کافه» یا «رستوران» دیدهایم. جدا از این مسئله، فضای قرار گرفتن میزها که ترکیبی از رنگ سفید (برای دیوارهای اصلی) و بتن خاکستری رنگ (برای المانهای جدا کننده، پایه ی میزها و نیز دیوار بزرگ کافه) میباشد، نتوانسته با رنگ چوب میزها، هارمونی مناسبی را فراهم سازد. البته این رنگبندی، امری است که ما در دیگر آثار کیمورا دیده ایم و گویی مورد علاقه ی وی میباشد، حتی اگر هم جذاب به نظر نیاید. از طرف دیگر، جنس مصالح، مطلوب بوده و مواد مختلف مانند چوب و بتن که از نظر بافت کاملاً با هم در تضادند، در همراهی با یکدیگر، تأثیر مثبتی بر دکوراسیون داخلی بنا گذاشتهاند. همچنین از نکات قابل توجه در این فضا، دیوار بزرگ بتنی انتهای آن است که با شیوهی خاص رنگآمیزی خود (با استفاده از اسپری) بیش از هرچیزی شبیه به یک تابلوی نقاشی انتزاعی به نظر میرسد. کیمورا اظهار داشته که قصد وی در این بنا، بازی با نور و سایه، در کنار خلق اثر هنری و ایجاد محلی درمانی برای روح بوده است.
نکته ی دیگر، طراحی ظریف پنجرهای با ابعاد مناسب در انتهای سالن میباشد که نور مورد نیاز فضا را در روز به خوبی فراهم میکند، اما نورپردازی این فضا با قدرت اجرا نشده است. چراغهای کوچکی که برای این کار در نظر گرفته شدهاند، نمیتوانند در شب نور مناسبی را برای این فضا فراهم سازند؛ زیرا نحوهی قرارگیری آنها به گونهای طراحی شده که احتمالاً بخشی از سالن، پرنور و بخش دورتر، کمنور خواهد ماند. البته این موضوع برای محلی چون کافه، شاید خیلی هم ناخوشایند به نظر نرسد، اما بههرحال، یکی از مهمترین نکات در نورپردازی فضایی با عنوان کافه، برقراری تعادل بین روشنایی و تاریکی در آن است.
لازم به ذکر است که نکته ی منفی در طراحی این کافه، فضای نسبتاً زیادی است که برای سرویسها و دسترسی به آنها در نظر گرفته شده؛ در صورتی که امکان وسعت دادن به فضای اصلی کافه ــ که به نظر ضروری میآید ــ در این محدوده وجود داشته است. همچنین فضایی که با عنوان «فضای سبز» برای کافه در نظر گرفته شده، مکانیابی مناسبی ندارد؛ زیرا هیچگونه دید مستقیمی از داخل به این فضا موجود نیست و در دورترین نقطه، مجاور سرویسها طراحی شده است، اما فرم پلان و استفاده ی حداکثری از دیوارها میتواند آموزنده باشد.
