فروشگاه تادْز در خیابان اُمُتِساندو توکیو، ژاپن
معماران تویو ایتو و شرکاء، 2004-2002
Todd’s store on Omotesando Street, Tokyo, Japan
Toyo Ito Architects and Associates, 2002-2004

این فروشگاه در محدودهی اُمُتساندوی توکیو، یکی از خیابانهای پررونق و مُدِ روز شهر، واقع شده. ساختمانْ انحصاراً برای تادْز طرّاحی شده که یکی از برندهای مشهور کیف و کفش ایتالیاییست. طبقات پایینی این ساختمانِ هفتطبقه، فروشگاه است و طبقات میانی و بالایی به فضاهای اداری و چندمنظوره اختصاص یافتهاند. از آنجایی که سایت پروژه L شکل است و عرصه و جلوخانِ باریکی دارد، برای اینکه ساختمان حجمی شاخص و چشمگیر داشته باشد، با استفاده از دیوارهایی که نمودی از شاخههای درختان زِلْکُوا هستند، کُل سایت محصور شده است. سطح خارجی بنا که فُرمی شاخهشاخه دارد، در عین حال که یک طرح و شکل گرافیکی است کاربرد سازهای نیز دارد و از یک لایهی بتُنی 300 میلیمتری و شیشههای بدون فریمی ساخته شده است که روی شاخهها مماس شدهاند. این طرح سازهای فضاها و صفحههایی با دهانههای 10 تا 15 متری را بدون استفاده از هیچگونه ستون داخلی نگه داشته است. با توجه به سایت پروژه (خیابان اُمُتِساندو) که تعداد زیادی از برندهای مشهور در آن نمایندگیها و بوتیکهای متنوعی دارند، استفاده از بتُن برای نمای اصلی انتخابی جسورانه و قدرتمند در کنار نماهای تمام شیشهای ساختمانهای تجاری همسایهاش محسوب میشود. اگرچه چنین سازهی بتُنی برای نشان دادن حجم یا بزرگی دیوارها در معماری متداول و مرسوم امروزی چندان استفاده نمیشود. این طرح بیش از اینکه یک فُرم یا سازه باشد اُلگوهای جدیدی را در ارتباط با حس و مفهوم نما ایجاد کرده است. در این پروژه مطالعات گروه طرّاحی با این سؤال آغاز شد که چگونه میتوان یک دیوار را با معنا و کاربردی فراتر از یک دیوار طرّاحی کرد و به کار بُرد. یا به عبارت دیگر گروه طرّاحی به دنبال راهی برای اجتناب از طرّاحی فضاها و بازشوهای شفّاف در یک حجم صُلب بودند، مثل اتفاقی که در بسیاری از نماهای امروزی دیده میشود.
در این طرح تلاش شده است که به جای اینکه شفّافیت از صُلبیت مجزّا شود این دو حس با ملایمت و نرمی با هم ترکیب شده و در عین حال تعریفی واضح از هر یک ارائه شود و همهی خطوط (ستونها)، سطوح (دیوارها) و بازشوها با روشی ابتکاری و خلاقانه با هم در ارتباطند. و سرانجام نتیجهی طرح این شد که یک سطح نمیتواند به عنوان عنصر سازهای تمام نیروهایی را که در آن جریان دارد تحمل کند و باید با استفاده از دیاگرام نیروها، اُلگوهایی از خطوط باریک طرّاحی شوند و آنگاه این خطوط روی سطوح صاف نما تعبیه شوند. بعد از این مطالعات ایدهی استفاده از یک سازهی مرکب از خطوط درختی مماس با نما تأیید شد و سپس محاسبات نشان دادند که چیدمان سازهای شاخههای درخت به طرق مختلف امکانپذیر است و هریک از این روشها کاملاً ابتکاری و نو بوده و هیچ ارتباطی به هندسه و تناسبات معمولی و مرسوم ندارند. به عبارتی دیگر درختان اُرگانیسمهای کاملاً مستقلّند که فُرم آنها تابع عوامل ذاتی و ساختاری آنها است. با همین ساختارِ درختی میتوان توزیع نیروها را نیز در ساختمان حس کرد که هرچه از تراز کف بالاتر میرویم از ضخامت شاخهها کاسته شده و در عوض شاخههای نما باریکتر شده و تعدادشان افزایش مییابد و درصد بازشوها هم بیشتر میشود، درست مثل اتفاقی که در طبیعت میافتد. این ساختمان با ردّ مرزهای مشخص میان دیوارها و بازشوها، خطوط و صفحات، طرحهای دوبُعدی و سهبُعدی، شفّافیت و صُلبیت، هویتی شاخص و انتزاعی یافته است. در کُل در طرّاحی این ساختمان، هدفِ طرّاح خلق فضایی شاخص و متناسب با کاربری تجاری و فروش اجناس مُدِ روز است که در یک پسزمینهی شهریِ پرهیاهو با گذشت زمان همچنان جذاب و شاخص باقی بماند.
نام پروژه: فروشگاه تادْز
معمار: شرکت معماران تویو ایتو و شرکا
مدّت زمان ساخت: 2004-2002
آدرس: توکیو، ژاپن
تیم طرّاحی: تویو ایتو، تاکِئو هیاشی، آکیهیسا هیراتا، کائوری شیکیچی، لِئو یوکوتا، تاکوجی آئوشیما، یاسوئاکی میزونوما
سیستم سازه: بتُن مسلّح
مساحت کُل: 2,448 متر مربّع