سایهها، اثر رضا حبیبزاده
برگزیدهی بخش معماری فضاهای مسکونی

سایهها بنا را پشت “زندگی” پنهان میکنند. خورشید که میتابد، سایهی زندگی است که روی بنا میافتد.
این ساختمان در چهار طبقه در زمینی به مساحت 260 مترمربع واقع در منطقهی عظیمیهی کرج طراحی شده است. طبقهی اول و دوم شامل دو واحد به متراژ تقریبی 90 مترمربع و طبقهی سوم و چهارم، هریک شامل یک واحد به متراژ تقریبی 200 مترمربع است. در زمان ساخت نیز یک طبقه در وسعتی کمتر به بنا اضافه شد.
در معماری داخلی خانهها با تقویت نقش راهرو و ارتقای آن از یک مسیر صرفاً دسترسی به یک فضای مستقل اصلی، از طریق ختم شدن به نور از دو طرف و ایجاد ریزفضاها در آن، محدود کردن کانالهای تأسیساتی و تغییر رنگ در کف و ارتفاع، هم به تهویه و جریان باد طبیعی در خانه کمک شد و هم به استقلال فضاهای متصل به راهرو.
در نما دو فاکتور مهم وجود داشت: یکی دیدهای مجموعه به کوه از یک طرف و به شهر از طرف دیگر و دیگری، نمای اصلی مجموعه که غربی بود و آفتاب شدیدی داشت و باید در طراحی مد نظر قرار میگرفت. نمای این پروژه از تجربهی “دیداری” صرف درآمده و تبدیل به موضوعی میشود که باید با “بدن” تجربه شود. این نما یک فضای پویاست که ساکنینش میتوانند در آن حرکت کرده و در موقعیتهای مختلفی قرار گیرند؛ موقعیتهایی برگرفته از یک حیاط؛ مانند ایستادن در زیر سایهی درختان، کنار آب، پهن کردن لباسها و متعلقات خوراکی آشپزخانه همچون برنج و یا نگه داشتن حیوانات خانگی. همهی این موقعیتها با فضای سبز دورتادور خانه به هم متصل میشوند. در تعدادی از این جعبهها سبزیجات مصرفی کاشته شده و همهی اتاقها به این حیاط دسترسی دارند. برای تهیهی این جعبهها شاخههای هرسشده و دورریز درختان جمعآوری و در کورههای خشککن، خشک شده و در ساختار پیشبینی شده در نما بافته شدهاند.
ساختار پروفیلی اضافهشده، نمای غربی را فیلتر میکند و با وصل شدن به زمین از تحمیل بار اضافی به ساختمان ممانعت کرده و از این جهت به سازهی بنا کمک میکند؛ به علاوه، پیادهراه سبز و سایهداری هم برای پیادهروی شهری فراهم میکند. در نورپردازی مجموعه از روشن کردن مجسمهگون بنا احتراز شد و فقط موقعیتهای نما که استفادهی داخلی دارند روشن میشوند. این بنا، جستوجویی است، برای یافتن خانه در معماری آپارتمانی. سایهها صدا میزنند: «وقت بازگشت به خانه است.»
معماری معاصر ایران :مسکونی، طراحی داخلی
________________________________
نام پروژه: سایهها
معمار:رضا حبیبزاده
همکار طراح: آرزو خلیلی
کارفرما: بهادرانی
سازه: محمدرضا بهادرانی
تأسیسات: شرکت تهویه مطبوع
مجری: بهادرانی، محمدزاده
عکس: پرهام تقیاف
محل پروژه: کرج، میدان گلستان
تاریخ طراحی و ساخت: 1393-1390
ایمیل: rhmetaphor@yahoo.com