ره باغ نعیم اثر محسن اکبرزاده

ره باغ نعیم

محدوده ۳۶۶ هکتاری بافت پیرامون حرم مطهر رضوی در قلب شهر مشهد، به عنوان مهم‌ترین کلان شهر مذهبی شیعیان، با مسائل بی‌شماری از قبیل ناکارآمدی زیر ساخت‌ها و شبکه‌های آمد‌ و‌ شد و تاسیسات شهری، کمبود خدمات و امکانات برای زائران، ساکنان و مجاوران، معضلات زیست‌محیطی، کمبود فضای سبز و مشکلات اجتماعی و بهداشتی روبه‌رو است. این در حالی است که جمعیت مشتاقان زیارت بارگاه ثامن الحجج امام رضا (ع) هرساله رو به افزایش است و طیف متنوعی از گروه‌های اقتصادی و اجتماعی شامل ایرانی و غیرایرانی را دربرمی‌گیرد. ره باغ نعیم یکی از ۸ ره‌باغ پیشنهادی طرح بهسازی و نوسازی است که مراحل اجرایی آن پس از انجام بخشی از گودبرداری به سبب برخی مسایل فنی، زیست محیطی، ایمنی، ترافیکی و ملکی متوقف شد. در چشم‌انداز مسابقه، ره باغ نعیم یک فضای شهری برای دسترسی زائران و مجاوران در بلوار امیرالمومنین و بافت‌های شهری اطراف به حرم مطهر رضوی و حضور در فضای معنوی زیارت است. در این فضا به دلیل وجود امکانات و تسهیلات لازم هم محیطی امن، ایمن و سبز برای مکث و حرکت در همه روزهای سال تامین گردیده و هم قابلیت و انعطاف لازم برای برگزاری رویدادها و آیین‌های مذهبی وجود دارد.

در تابستان 98 طراحی ره باغ نعیم با هدف ساماندهی حرکت پیاده به سمت حرم مطهر امام رضا (ع) به منظور دستیابی به ایده‌های خلاقانه و کارآمد، به مسابقه گذاشته شد. که با اعلام فراخوان عمومی و دریافت رزومه از دفاتر معماری 26 مشاور حقیقی و حقوقی به مرحله رقابت راه یافتند. طرح دفتر طراحی پژوهی مشکات در این رقابت رتبه دوم مشترک را در بهمن ماه 98 کسب کرد.

نظام معنایی:

وقتی که نزدیکی ولی هنوز نمی بینی آ،نچه می تواند به پس پرده غیب پل بزند، خیال است. تنها خیال ایرانی است که می تواند منظری ایرانی پسند بیافریند. نگارگری به عنوان تجربه آزموده زیبایی شناسی این مردمان، بهترین سیاست منظرین در ایجاد مطلوبیتی همه شمول است.

نظام عملکردی:

حج الفقرا نمی تواند و نباید این سطح از اختلاف طبقاتی وضع موجود را تحمل کند. پشتیبانی امر زیارت جز آنکه به برآورده ساختن مایحتاج زائر در طبقات مختلف اقتصادی می پردازد، باید امکان معیشت و اشتغال را به رانده ها و مانده ها بافت پیرامون حرم ببخشد. عرصه های آزاد برای دستفروشی، اتراق، گلگشت و سفره پردازی های خانوادگی است.

نظام حرکتی:

تلاقی فضاهای عبور و فضاهای حضور تمنای خرامیدن را بیدار می کند. حالتی میان رفتن و ماندن که تصویر را به خاطره تبدیل می کند. در عین حال دسترسی های مستقیم و بی مزاحمت در حاشیه دو ظلع طولی، مناسب سازی جهت حرکت سریع آمبولانس در طول سایت و تعبیه شیبراهه و بالابرهای جمعی، تسهیل زیارت را اولویت می بخشد.

شبکه فعالیتی:

رستوران، سالن های غذاخوری جهت مراسم مذهبی، سفره خانه های روزباز و بساط طبخ غذاهای خیابانی مصداقی از طیف های مختلف از یک فعالیت مشخص اند. همین طیف بندی در حوزه های فرهنگی، مذهبی، ورزشی و اجتماعی نیز صورت بندی شده است: قرائت خانه، نمایشگاه، فروشگاه، ادارات، تشکل های مردمی و محلی…

پیوستار مقیاسی:

با طیفی از فضاها و کاربری های خرد تا میان مقیاس، مجموعه نه تنها از زائرین و ساکنین بافت پشتیبانی می کند، بلکه به واسطه رویدادها و عملکردهای متنوع اش، می تواند جاذب سفرهای شهری قرار بگیرد که برای زنده نگاه داشتن ره باغ در طول سال، ضرورت دارد.

کتاب سال معماری معاصر ایران، 1399

_______________________________________

نام پروژه: ره‌ باغ نعیم
عملکرد: پلازای شهری
دفتر طراحی: دفتر طراحی پژوهی مشکات
معمار اصلی: محسن اکبرزاده
همکاران طراحی: رزیتا دلیری فر، سیدعلیرضا مرادی، مژگان مختاری، حسنا ذره پرور مقدم،
رضا جواد زاده، علی آریایی، رضا صحنی
مساحت زمین-زیربنا: 20000 مترمربع
آدرس پروژه: مشهد، شمال شرق حرم مطهر رضوی
کارفرما: شرکت عمران و مسکن سازان ثامن
تاریخ طراحی: 1398
وبسایت: www. mesh-cut.ir
ایمیل: info@mesh-cut