خانه‌ی لایه‌‌ای
طراحی از هیروآکی اوهتانی
کُب، ژاپن، 2003

Layer House
Designed by Hiroaki Ohtani
Kobe, Japan, 2003

معماری معاصر جهان: مسکونی،طراحی داخلی

خانه‌ای پر از فضاهای خالی، منفذهای بسیار و تخته‌هایی افقی و کشیده که در هم قفل شده‌اند و با تعریف‌های صلب و شفاف، بازی مفرّحی به راه انداخته‌اند.
مردم ژاپن، گویا، علاقه‌ی زیادی به رنگ سفید دارند: برنج سفید، ماشین‌های سفید، خانه‌های سفید. اما هیروآکی اوهتانی، طراح و مالک خانه‌ی لایه‌ای، یک ژاپنی متفاوت است. او در سایتی به مساحت 30 متر مربع در نزدیکی مرکز شهر کُب، خانه‌ای ساخت که در آن تخته‌های چوبی و سیمانی متراکم مانند ریل‌های راه‌آهن به موازات هم ردیف شده‌اند و فضاهای پر و خالی منظمی ایجاد کرده‌اند. کُب، سومین شهر بزرگ ژاپن و مرکز استان هیوگو است و در کناره‌ی جنوبیِ جزیره‌ی هونشو واقع شده که تقریباً پانصد کیلومتر با توکیو فاصله دارد.
تنها گشودگی، نمای اصلیِ شیشه‌ای و شفاف است و خانه به غیر از این نما و درِ اصلی، هیچ در و پنجره یا (آنطور که پسند ژاپنی‌هاست) اِلمان سفیدی ندارد، به­ جز یک وانِ فرانسوی که در حمام گذاشته شده است. برخلاف نمای اصلی که باز و شفاف است، نماهای جانبی، تا حدّ ممکن به خانه‌های مجاور نزدیک شده‌اند که ساکنین، حداکثر استفاده را از زمین و عرض آن (که به سه متر هم نمی‌رسد) ببرند.
یک سطح بتونی حکم دروازه‌ی ورود به خانه را دارد و برای تردد، یک پنل کشویی که روی آن تعبیه شده، داخل و خارج خانه را با یک مرز نامرئی از هم جدا می‌کند اما از آنجایی که نمای شفاف، فعالیت‌های داخل خانه را در معرض دید قرار می‌دهد، اوهتانی برای حفظ حریم بصری، سطوح کف را بالاتر یا پایین‌تر از کف خیابان طراحی کرد، نه هم تراز با آن.
یک اتاق مطالعه (که بعداً اتاق خواب کودک خواهد شد) به همراه تنها سرویس حمام در طبقه‌ی پایینی هستند، ورودی و اتاق خواب والدین در طبقه‌ی میانی و آشپزخانه و نشیمن در طبقه‌ی فوقانی خانه طراحی شده‌اند که به لطف نور زیادی که از آسمان به داخل تابیده می‌شود، این طبقه‌ از سایر طبقات خانه روشن‌تر و بسیار آرامش‌بخش است.
دیوارهای خارجی که با ترکیب مصالح و شیوه‌های سنتی و امروزی ساخته شده، متشکل از لایه‌های موازی متعدد و منظم بتونی است که با سیم‌های فلزی به هم بست شده‌ و با میله‌های فلزی ضخیمی در محل فرو رفته و محکم ایستاده‌اند. تمام اجزای سازه‌ای که به سفارش طراح در کارخانه ساخته‌شده بودند، به سایت منتقل و به صورت دستی در محل نصب شدند. تمام پروسه‌ی ساخت، سیزده ماه به طول انجامید.
به همان نسبت که سطوح صلب و تخته‌های کشیده در خلق این خانه‌ی یگانه نقش دارند، وُیدهای گسترده نیز در ایجاد فضاهای زندگی و فعالیت افراد اهمیت دارند. این ویدهای افقی نور آفتاب را به   ملایمت در فضا پخش می‌کنند.
طراح با همان تدبیرِ تخته‌های کشیده، مبلمان داخلی، قفسه‌ها، طاقچه‌ها، میز مطالعه و کشوها را ساخت. پلکان از تخته‌های چوبی افقی ساخته شده که از یک سو در دیوارهای سخت بتونی فرورفته‌اند و به فضاهای تهیِ سازه متصل شده‌اند. این پلکان، سه طبقه‌ی خانه را به یکدیگر مرتبط می‌سازند و در این میان تخته‌هایی که عرض و طول بیشتری دارند، تفکیک فضاهای عمومی و خصوصی را تعریف می‌کنند.

سیستم سازه‌ای این خانه به‌گونه‌ای می‌باشد که هیچ پنجره‌ای در آن تعبیه نشده و این شاید عجیب‌ترین ویژگی منحصربه‌فرد خانه‌ی لایه‌ای باشد. نورگیرهای سقفی و گشودگی‌های بین سازه‌های مشبک، نور را به فضای داخلی هدایت می‌کنند.

Source: Contemporary Houses. China: Könemann,Tandem Verlag, GmbH Publications 2006
archrecord.construction.com/projects/residential

مدارک فنی