طرح: ولفگانگ فایفرلیک، سوزی فْریتسِر
متن: لاؤرا بوسّی
عکس: پاؤل اُت

طراحی فضای داخلی به این نیت نضج گرفت که یک فضای مرکزی فاقد عناصر ساختاری به وجود آورد؛ با دهانه‌ای آزاد به طول 22 متر. کف اتاق نشیمن، که از ادامه‌ی فضاهای غذاخوری و نشیمن ایجاد شده، از جنس چوب بلوطِ جلاخورده در نظر گرفته شده است و سقفی از جنس چوب نوئل قرمزرنگ. دیوار قسمت شمالی و پارتیشن‌های حمّال که از جنس بتن مسلح هستند، به شکل عریان باقی مانده‌اند. مبلمان ثابت از پانل‌هایی با روکش (چوب) گابون ساخته شده‌اند.
• «وقتی برای بار نخست از سایت خانه که در یک جنگل بلوط بر روی یک تپه واقع بود بازدید به عمل آوردیم، بلافاصله دریافتیم که اگر بنا به ساخت خانه باشد، تک‌تک درختان باید صحیح و سالم حفظ شوند. اگر کوتاه‌شان کنیم هرگز به اندازه‌ی فعلی‌شان نخواهند رسید.» آنچه در نگاه نخست ممکن بود به عنوان «شرایط نامساعد» یا «محدودیت» قلمداد شود، فی‌المثل درختان بلوط چتری‌شکل در این جنگل کوچک در نزدیکی شهر گراتس، نهایتاً به پیشامدی خجسته بدل شد، که صد البته همان ایده‌ای بود که سرانجام بر مبنای آن طرح ولفگانگ فایفرلیک و سوزی فْریتسِر ساخته شد. به این ترتیب معماری تسلیم طبیعت شد و نه بالعکس، و در یک طرح بلند و باریک افقی با لبه‌های مضرس و حتی با گشودگیهایی در کالار سقف به این منظور که درختان بلوط بی‌هیچ مزاحمتی بتواند رشد کنند. معماران خانه در قسمت مرکزی در جایی که مجاورت دو درخت حجم کمتری را طلب می‌کرد، باریکتر طراحی کردند، در حالی که به طور همزمان فضایی را برای قسمت ورودی در نظر گرفتند. اگر وارد خانه شوید، در قسمتی که با یکی از دو درختِ موجود در خانه مواجه می‌شوید، که مانند محافظی استوار و خاموش قد علم کرده است و تنه‌اش به سمت برآمدگی قسمت ورودی متمایل گشته است، تازه طبیعت متفاوت آن را حس خواهید کرد. در این نقطه، رنگ سیاه به لحاظ مادی تغییر می‌کند و به توالی ورقه‌های شیشه‌ای تبدیل می‌شود. این، اشاره‌ای ضمنی است به این که شکل جلوی باغ یا نماها چگونه خواهند بود، زیرا که خط کج و معوجی که محدوده‌ی فضای زندگی را از سمت شرق، شمال و غرب مشخص کرده، در حقیقت چیزی نیست جز یک دیوار شیشه‌ای عظیم. شفافیت آن شب‌هنگام است که به طور کامل خود را نشان می‌دهد، یعنی وقتی که نور چراغها باعث می‌شود که کل خانه به صورت یک جعبه‌ی نورانی به نظر آید. از طرف دیگر، در روز پانلهای شیشه‌ای آن الگوهای زیبای پدیدآمده از ترکیب درختان محاط خانه را بازمی‌نمایانند. بدین ترتیب، با روحی متضاد، این ترکیبْ جنبه‌ی برّاق شیشه را در مقابل پوسته‌ی سیاه خوشایندی بیان می‌کند که در واقع پوسته‌ای از جنس PVC است که به شکل یکنواخت قسمت پشتی ساختمان و سقف را پوشانده است. شیب ملایم سقف باعث می‌شود آب باران روی دیوار تقریباً شبیه یک آب‌نما جاری شود. بدین ترتیب فایفرلیک و فْریتسِر، ناودان را که یکی از جزئیات مورد اجتناب معماران است و اغلب عواقب فاجعه‌باری نیز در پی دارد، به‌کل از معماری‌شان حذف کردند. این معماران اتریشی شمّ شاعرانه‌ای دارند که البته بسیار کاربردی نیز هست.
آنها به‌خوبی آگاهند که یک خانه باید با خواسته‌های در حال تغییر و تبدیل اعضای خانواده قابلیت تطبیق داشته باشد. بلوک بچه‌ها (که اتاقهای آن به صورت مجموعه‌ای در منطقه‌ی غربی واقع شده، و هرکدام دارای یک در ورودی مستقل است) را می‌توان در واقع از مابقی خانه جدا کرد و یک آپارتمان دیگر از آن ترتیب داد: یک فضای خالی که والدین می‌توانند با داخل شدن در آن، گویی خانه‌ی خودشان را ترک می‌کنند و سری به یکی از فرزندان‌شان می‌زنند. طراحی فضاهای داخلی و نتیجتاً پروژه‌ی ساختاری بدین ترتیب نمی‌تواند از پس مشکلات سختی که ممکن است در هر حال ایجاد شود، برآید. سازه‌ی بنا طوری طرح‌ریزی شده که یک دهانه‌ی داخلی آزاد به پهنای 22 متر خلق و به سه واحد اصلی شود: دیوار بتنی که در امتداد جبهه‌ی شمالی خانه قرار گرفته، ستونی که در نزدیکی پاسیوی خارجی قرار داده شده، و دو پارتیشن حمّال در بلوک بچه‌ها. شبکه‌ی فلزی که کاملاً در بالای سر دیده می‌شود، امکان حذف مابقی عناصر ساختاری قسمتهای حمّال را فراهم می‌آورد و امکان تعلیقِ سقف را میسر می‌سازد.

معماری معاصر جهان: مسکونی

_______________________________________

هاؤس T
گراتس، اتریش
معماران: ولفگانگ فایفرلیک، سوزی فْریتسِر
مهندسی سازه: زیگفرید هیبل
سیستم‌ها: مُکارت، کُفلاخ
مجری: شرکت رایشرباؤ، گراتس
مساحت زیربنا: 220 متر مربع (مفید)
هزینه‌ی هر متر مربع: 325/1 یورو
مدت طراحی: 2005-2003
ساخت: 2005-2004