خانهی دکتر عمرانی، اثر سید رضی علوی‌‌نژاد، بهاره رجایی
کارخانه‌‌ی سلولز و منطقه‌‌ی مسکونی مجاور آن سونیلا، کوتکا، فنلاند، 1954-1936خانهی تابستانی آزمایشی، موئوراتسالو، فنلاند، 1954-1952
Expermental Summer House, 1952-1954
خانهی تابستانی در موئوراتسالو برای آلوار آلتو اهمیت خیلی زیادی داشت. همسر اولش، آینو، در سال 1949 درگذشته بود. احداث پلان‌‌های مربوط به تالار شهر سینت‌‌سالو در همان سال شروع شد، و معمار جوان السا (بعداً: الیسا) مَکی‌‌نی‌‌یِمی به دفتر آلتو ملحق شد. در جریان ساخت تالار مذکور، آلتو و الیسا قطعه‌‌زمین جالبی در جزیره‌‌ی مجاور موئوراتسالو یافتند که در سال 1952، یعنی بعد از ازدواجشان، در آن خانه‌‌ای برای اقامت تابستانی ساختند و آلتو آن خانه را لابراتوآر آزمایشی می‌‌نامید.
آلتو قبلاً با منطقه‌‌ی مجاور موئوراتسالو آشنایی پیدا کرده بود، زیرا پدر و مادرش در حوالی تحویل قرن یعنی دقیقاً در سال 1903 از زمین‌‌های پست غرب فنلاند به یووَسکیله مهاجرت کرده بودند. سرزمین داخلی تحت‌‌الشعاع دریاچه‌‌ها و تپه‌‌های جنگلی فراوان است و فرهنگِ داشتن خانهی تابستانی و قایق موتوری اهمیت زیادی در زندگی تحصیل‌‌کرده‌‌های فرهیخته در شهرهای کوچک فنلاند داشت.
خانهی تابستانی بی‌‌هیچ واسطه‌‌ای روی صخره‌‌ای بنا شده که از دل آب بیرون زده است. هم ابعاد و مقیاسات به‌‌کاررفته در این خانه و هم بسیاری از راه‌‌حل‌‌های فنی مورد استفاده در آن متوجه شرایط اقلیمی خاص محیط پیرامون خانه هستند. مثلاً پیِ خانه روی صخره‌‌ای طبیعی قرار گرفته است. قسمتی از خانه که به فاز اول ساخت آن مربوط می‌‌شود، از آجر ساخته شده و در سمت بیرون به رنگ سفید در آمده است. بخش مربوط به میهمان (که یک سال بعد از اتمام خانه ساخته شد) از چوب و به رنگ سفید است و به داخل درختان مرتفع اطراف سرک کشیده است. احداث این خانه در این موقعیت جغرافیایی اقدامی تهورآمیز و یادآور بنای معابد یونان باستان است.
دیوارهای داخل محوطه، بر خلاف دیوارهای سفید بیرونی، عمدتاً از آجرهای قرمز ساخته شده‌‌اند. پنجاه نوع مختلف آجر در ساخت این خانه به‌‌کار رفته تا مقاومت و پایداری و نیز جلوه‌‌ی بصری آنها در طی زمان به محک آزمون زده شود.
اتاق‌‌های قسمت اصلی خانه حول یک محوطه‌‌ی مرکزی، داخلی سامان یافته‌‌اند. یک شومینه‌‌ی باز در وسط قرار دارد.
اتاق نشیمن و استودیو در قسمت شمالی گالری واقع هستند و اتاق‌‌های خواب در قسمتِ شرقی. آشپزخانه و سرویس‌‌های بهداشتی خانه همگی در بخش رابط قرار دارند؛ از این قسمت رابط می‌‌توان به یاری کوریدوری که هوشمندانه ساخته شده، به سمت جناح مربوط به میهمان رسید.
بیننده در خانهی تابستانی با بسیاری از عناصر پایدار معماری آلتو مواجه می‌‌شود. محوطه‌‌ی داخلی که ذکرش به میان آمد مثال خوبی از ظرافت و فخامت روش وی در مخدوش ساختن حدود و ثغور فضاهای داخلی و خارجی است. دید خانه از سمت فضای نشیمن، رو به دریاچه است. از پنجره‌‌ی اتاق خواب می‌‌توان حیاط را مشاهده کرد و با منفذی که در دیوار تعبیه شده، برج کلیسای موئورامه را دیده می‌‌شود که آن را هم آلتو در دهه‌‌ی 1920 ساخته است. خانه، هم رمانتیک است و هم خصلت‌‌های باستانی دارد. دیوارهای آزاد و منافذ آنها به چیزی از گذشته و در عین حال از دست رفته اشاره می‌‌کنند؛ در اینجا نوستالژیِ ویرانه آشیان و نسبت میان ساختمان و طبیعت پیرامون کاملاً جنبه‌‌ای اساطیری به خود گرفته است. آلتو در سال 1921 چنین نوشت:
«هیچ چیز کهنه‌‌ای از نو متولد نمی‌‌شود. البته به طور کامل ناپدید هم نمی‌‌شود. و هر آن چیزی که قبلاً ظاهر شده بود، دوباره و دوباره در هیئتی نوین ظهور می‌‌یابد.»
ویلا مایره‌‌آ و خانهی تابستانی جنبه‌‌ی آزمایشی دارند و سرجمع “بازی” معماری به حساب می‌‌آیند، اما هرکدام به صورتی اثباتی. هر دو خانه برای آلتو آزمایشگاهی در معماری به شمار می‌‌آمدند، یعنی ابزاری برای پیشبرد هرچه بیشتر معماری و ارتقای سطح کیفی آن بودند.
مدارک فنی
مطالب مرتبط
