استــــادیوم نلسون ماندلا
معماری از دفتر معماری گِرکان، مارگ و شرکا (جیاِمپی)
متن از گِرکان، مارگ و شرکا
بندرِ الیزابت، آفریقای جنوبی
Nelson Mandela Stadium
Architecture by Gerkan, Marg & Partners (gmp)
Text by Gerkan, Marg & Partners
Port Elizabeth, South Africa
این استادیوم، بهعنوان یک ساختمان آزاد ایستا، روی یک سکّوی مرتفع در مجاورت دریاچه، در مرکز توپوگرافیِ بهنَرمی در حال حرکتِ پارک واقع شده است. استادیومْ بهشکل گُلی از زمین روئیده است که با انعکاسش درون آب تصویری منحصر به فرد عرضه میکند.
هندسهی سقف به وضعیّت محلِّ قرارگیری بنا «دوخته» شده، و جمعیّت داخل را نه تنها از تابش مستقیم خورشید، بلکه بالأخص در برابر وزش بادهای شدید منطقه محافظت میکند. طرّاحی متمایزِ سقفْ نتیجهی ترکیبهای متفاوت قرارگیری شاهتیرهای روکشی و پوستهی سقف است که در فاصلهی بین آنها کشیده شده. استفاده از یک کابلِ بالاییِ خارجی با یک تیزهی (ridge) مُرتفع، به شاهتیرها ظاهری نمایشیتر داده است. ناحیههای دارای غشای PTFE در فضاهای بینابینی با کابل آبْرو بام (valley cable) به دو بخش تقسیم شده، که اُلگوی تویزهشکلی (rib shape) پدید آورده که با استفادهی متناوب از مواد، تقویت نیز شده است.
پوشش آلومینیومی سهمیوار سهتایی (triple parabolic) شاهتیرها در قسمتهای پایینتر بُرش خورده، که درجههای مختلفی از شفّافیّت را عرضه میکند که با وجود آن قسمتهای VIP نمایی فوقالعادّه از پارک، دریاچه، و دریا را خواهند داشت در حالی که مقدار کافی از نور خورشید هم به داخل راه مییابد.
در لبهی داخلی سقف، یک دیرکِ لبهایِ محاطی، نوک شاهتیرها را طوری به هم متّصل کرده که سکّویی برای تجهیزات فنّی بهوجود آورَد. در اینجا، فضایِ دسترسی برای انجام عملیّات تعمیر و نگهداری، نورافکنها و سایر تأسیساتْ در بالای غشای سقف واقع شدهاند. به همین خاطر، تأسیسات جایگاه تماشاچیان به تجهیزات آکوستیک و ایمنی کاهش یافته و در درون سازهی سقف کار گذاشته شده است.
استادیوم دو تایر دارد که تایر پایینی عمیقتر بهشکلی سهمیوار بهنرمی به سمت بالا حرکت میکند. این تایر، در میانهی ارتفاعْ گشودگیهایی دارد که مستقیماً به گالریهای بیرونی راه دارد. مسیرهای رفت و آمد داخلی امکان دسترسی بازدیدکنندگان به همهی ناحیههای خدماتی و نیز مکانی را برای رفع خستگی فراهم میکند.
دسترسی به بقیّهی ردیفهای تایر بالایی از طریق راهپلّههای مورّب صورت میگیرد. در حالی که سادگی هندسیِ سازهی اصلی نشاندهندهی وضوحی نرم و آرام است، جایگاه مدوّر تماشاچیان بهینهترین نمای ممکن از میدان بازی را ارائه میکند و خلق حال و هوایی بسیار پُرهیجان را تضمین میکند.
سطح زیربنای کل: 50,000 متر مربّع
تایر: 2
صندلی: 46,000
جایگاه رسمی: 2,390
جایگاههای ویژهی صندلی چرخدار: 80
جایگاههای ویژهی خبرنگاران: 125
پارکینگهای زیرزمینی برای اتومبیل: 69
طول استادیوم: 267 متر
عرض استادیوم: 207 متر
ارتفاع استادیوم: 40 متر
مساحت پانلهای پوستهی PTFE: متر مربّع
معماران: فون گرکان، مارگ و شرکا (جیامپی)
طرّاحی: فولکْوین مارگ، هوبرت نینهوف، هولگِر بِتْز
رئیس پروژه: هولگِر بِتْز، زیلکه فْلاسِنوکِر
مدیر پروژه: شرکت BKS با مسئولیّت محدود/ BTKM-PMSA
کارفرما: استان خلیج نلسون ماندلا، بندر الیزابت
عکّاسی: مارکِس بْرِت