ساختمان مسکونی پِیوند اثر محمد مھدی سعیدی
چهارمین شب معماران، رتبهی دوم ششمین دو سالانهی معماری ایران بخش آپارتمان، 1403
Payvand Residential Building / Mohammad Mehdi Saeedi

زمین پروژه پیوند به چندین دلیل از موقعیت ویژهای برخوردار است: (الف) همجواری با کوههای شمال تهران؛ (ب) قرارگیری دربافتی با غلبه کاربری مسکونی و آرام (ج) امکان نورگیری مناسب از دو جبهه شمال و جنوب
بافت محله عمدتا خانههای سازمانی آجری، با ارتفاع نه چندان زیاد را در بر میگیرد. از این رو، تقویت و توسعهی هویت ذاتی مکان به عنوان نخستین هدف در دستورکار قرار گرفت. ساختمان پیوند به خودی خود یک ساختمان مسکونی امروزی است که برای سکونت خانوادهی سه برادر در کنار یکدیگر طراحی شده است. از ابتدا، هم کارفرما و هم گروه معماری بر این باور بودند که ساختمانی بیافرینند که در کنار کارآمدی، تجربهی ارزشهای معمارانه را برای شهر و ساکنانش فراهم آورد. در چشمانداز اولیه، کیفیت، چه از نظر استفاده از مواد و مصالح و چه در تبیین رویکرد به طراحی، جایگاه ویژهای یافت. در کنار این مهم، اقتصادیبودن پروژه نیز مد نظر کارفرما بوده است لذا با تکیه بر کیفیت، دقت و خلاقیت طراحانه این بنا به محیط مسکونی سازگار با محیطزیست، امن و آرام تبدیل شدهاست که تبلور آن در رضایتمندی ساکناناش مشهود است. درست است که اسم بنا وام گرفته از نام خیابان پیوند است اما این پروژه به تمامی بازتابنده تعامل لایههای همپیوند متعدد است: پیوندهای خانوادگی کارفرما، پیوند نظرات کارفرما و طراحان، پیوند میان سنتهای طراحی خانههای ایرانی و سبک زندگی امروز، پیوند میان زمینه و ساختمان جدید.
این پروژه بر اساس رویکردی مبتنی بر زمینه شکل گرفت و توسعه یافت. در پروژه پیوند تلاش شدهاست که ترکیب ساختمان جدید با بافت پیرامونش به شیوهای جذاب، هماهنگ، بی ادعا و در عین حال نوآورانه طراحی شود.
ایدههای شکلی و عملکردی
این پروژه بر اساس رویکردی مبتنی بر زمینه شکل گرفت و توسعه یافت. راهحلهای مفصلی ارائه شده است که در درجه نخست به بافت محله اشاره دارد. پروژهی پیوند سنت و نوآوری را به دقت بازتاب میدهد و واحدهای مسکونی را فراهم میکند که به تشکیل یک محله با کیفیت کمک کرده، میتواند الگوی ساخت و ساز در محله باشد.
ساختمان پیوند از لحاظ عملکردی به چهار بخش کلی تقسیم میشود: چهار واحد مسکونی از طبقات اول تا چهارم، لابی و فضای برگزاری مراسم و میهمانیهای بزرگ در طبقه همکف، دو طبقهی پارکینگ در زیرزمین و باکس ارتباط عمودی. هر یک از این چهار بخش از لحاظ شخصیت و نحوه کاربرد مصالح اندکی متفاوت شدهاند. ساختمان از پالت محدودی از مصالح استفاده کرده است. آجر بهعنوان اصلیترین مصالح بهکاررفته، یکی از مصالح سنتی و بومی در معماری ایران است و در حافظه تاریخی ما نقش بسته است و به نوعی برای هر ایرانی مادهای آشناست. استفاده از آجر امکان چیدمانهای متفاوت دستی و مجسمهگونه را میدهد که هویت پروژه را ساخته است.
نمای ساختمان از بافت آجری در چندلایه با خط و خطوط مدرن و پنجرههای وسیع تشکیل شدهاست. تقسیم چهاربخشی مذکور در نما نیز مشهود است. نما بهگونهای طراحی شدهاست که عملکردهای پس آن کاملا خوانا و شفاف است. بخش باکس پله صلبترین حجم آجری بناست و تنها یک مستطیل باریک مجوف را در بر میگیرد که پردهای برای پنجرههای راهپلهی ساختمان ایجاد میکند. همکف و ورودی ساختمان با طراحی فاصله شیار مانندی از باقی نما جدا شده و به این ترتیب به ورودی شخصیت جداگانهای بخشیده است ضمن اینکه در ترکیب با پوششگیاهی پشت بافت آجری و صفحات فلزی زنگزده به خوبی حجم ورودی را شاخص و ویژه ساختهاست. نمای طبقات مسکونی نیز خود به دو بخش است: یک بخش نیمهشفاف مجوف که فضاهای نیازمند محرمیت بیشتر را در بر میگیرد و دوم جدارهی کاملا شفاف که فضای نشیمن و پذیرایی مملو از روشنایی را ممکن ساخته است. چهار طبقه مسکونی به نسبت طبقه اول حجم سیالتری دارد که در معماری نمای شمال و جنوبی امتداد یافته است. پنجرهها در نما سخاوتمندانه طراحی شدهاند و در هر طبقه از کف تا سقف امتداد دارند.
متریال آجر نما در درون بنا نیز امتداد مییابد، در همکف شاهد تداوم صفحات فلزی زنگزده بهکار رفته در ورودی بنا هستیم تا چهرهای گرمتر و بی زمانتر به آن ببخشد. در راهپله و واحدهای مسکونی نیز در بخشی از فضا از آجر به کار رفته در پوسته استفاده شده و به این طریق یکپارچگی میان درون و بیرون حاصل شده است. باقی مصالح به کار رفته درون واحدها محدود، خنثی و سفید رنگ اند تا چیدمان نهایی صاحبخانه را آنچنان متاثر نسازند. فضای داخلی پارکینگ ها نیز بسیار ساده و خوانا طراحی و اجرا شده اند. آجر روشن از این جهت انتخاب شده است تا هماهنگی بیشتری با بافت داشته، و حسی از طراوت و تازگی به ساختمان ببخشد که با سبزینگی گلدانهای پس پردهی آجری نیز به خوبی ترکیب میشود. آجر با دوام و بیزمان است که هم به نفع کاربران و هم محیط زیست خواهدبود.
طراحی پلان طبقات مسکونی در رابطه تنگاتنگ با کارفرما و در راستای تامین نیازهای او صورت گرفته است. برای کارفرمای پروژه با توجه به سبک زندگیشان نشیمن و آشپزخانه قلب خانه به حساب میآید و ارتباط مستقیم این دو فضا بسیار اهمیت داشت. لذا فضاهای داخلی هر واحد با توجه به سبک زندگی ساکنین و روابط میان آنها طراحی شدهاست. برخلاف بسیاری از واحدهای مسکونی امروزی وجود پذیرایی بزرگ و نمایشی برای مهمان مطرح نبود لذا هر فضا به اندازه و تناسب لازم و کافی، در جایگاه خود قرار گرفته است.
میتوان گفت چهار ایدهی اصلی در طراحی واحدها مشهود است: توجه به روابط فامیلی و طراحی مبتنی بر تبیین روابط اعضای هر خانواده، بهرهگیری از برخی عناصر و مفاهیم معماری خانههای سنتی ایران و ترکیب با سبک زندگی و قوانین جاری ساختمانسازی امروز ایران، امکان بهرهگیری از نور و تهویه طبیعی به اندازهی نیاز هر فضا، واردکردن سبزینگی به فضاهای داخلی تا حد ممکن.
به این ترتیب تقسیمبندی فضای داخلی شامل یک پیشفضای ورودی، هال خصوصی و آشپزخانه (بهعنوان قلب تپندهی خانه)، پذیرایی، یک اتاقخواب مستر و دو اتاقخواب فرزندان است. ارتباط بصری از هال خانه به تمامی فضاها وجود دارد که در بخشهایی مانند راهروی ورودی یا راهروی خوابها این ارتباط بصری وضوح کمتری مییابد. ضمن اینکه از هشتی ورودی میتوان بدون ورود به فضای نشیمن خصوصی به اتاقهای خواب راه یافت. به طورکلی احترام به حرائم خصوصی و جمعی افراد خانواده در این پروژه مورد توجه ویژهای قرار گرفتهاست تا تمامی ساکنین در عین تعامل و همنشینی، حریم شخصی خود را نیز داشته باشند.
چهارمین شب معماران ایران، 1403
_______________________________________
نام پروژه: ساختمان مسکونی پِیوند
موقعیت: سعادتآباد، شهرک مخابرات، خیابان پیوند، کوچه پیوند هشتم
شروع طراحی: 1396
پایان ساخت: ۱۳۹۹
کاربری: مسکونی
مساحت زمین: 398 مترمربع
زیربنا: 1838 مترمربع
دفتر طراحی: استودیو معماری سِدروس
معماران اصلی: محمدمهدی سعیدی
همکاران طراحی: دنیا فرقانی، معصومه مهرابی، مهسا معصوم زاده
طراحی و معماری داخلی: استودیو معماری سِدروس
مجری: رضا گودرزی، محمد گودرزی
کارفرما: سعید سپاسیان
نوع سازه: فلزی
طراح سازه: دکتر نوری
نوع تاسیسات: چیلیر، فنکوئل و موتورخانه مرکزی
طراح تاسیسات: مهندس سراجی
نورپردازی: استودیو سِدروس
عکاس پروژه: محمدحسن اتفاق
وبسایت: www.cedrus-architects.com
ایمیل: info@cedrus-architects.com
اینستاگرام: cedrus.architecture.studio

The project neighborhood mainly consists of relatively short-rise houses with brick texture. Therefore, strengthening the place’s inherent identity was the design scheme’s first goal. Peyvand is a modern residential building designed to be the home of three brothers and their families. Peyvand means bonding in Farsi. Although this name is borrowed from the name of Peyvand Street, the project reflects the interaction of several interconnected layers: the family relations, the bond of the client and designers, the link between Iranian traditional house design and contemporary lifestyle, etc. During the design and construction, we attempted to design the composition of the new building and its surroundings in an attractive, harmonious, humble, and at the same time innovative way.
Functionally, the building is divided into four general sections: four residential units from the first to the fourth floor, a lobby and a spacious event area on the ground floor, two floors of the parking lot, and a vertical connection box. Each of these four parts is slightly different in terms of character and the use of materials. The palette of materials is limited. Brick – the major one – is one of the traditional and indigenous materials in Iranian architecture and is engraved in their collective memory.
The special effects of the building design can be summarized as follows:
– Defining the relations of family members and translating them into architectural spaces in maximum harmony with the client’s demands and architectural standards.
– The slightest ostentation in combination with the surrounding urban fabric.
– Protecting the privacy of residents at different levels.
– Efficient design: in line with the economic goals of the project, native materials of the highest quality have been used, which with an accurate detail design creates a pleasant residence.