موزهی هنر کیمبل فورت وُرث، تگزاس، امریکا، لویی کان، 1972-1966
Kimbell Art Museum, 1966-1972

موزهی هنر کیمبل در حقیقت بزرگترین اثر ساخته شدهی لویی کان محسوب میشود، چرا که تمامی المانهای معمارانهی مورد توجه کان را به بهترین نحو ممکن به نمایش گذاشته است. المانهای مدرن و کلاسیک، حجم و سازه، نور و سایه و نظم میان عملکرد و ساختار. این پروژه اثر شاخصی میان سایر آثار کان است و به عقیدهی بسیاری از صاحبنظران بهترین کار این معمار نیز بشمار میرود و بسیار مشهور شده است. موزهی کیمبل بیشتر شبیه آثار قدیمیترِ کان، همچون مرکز انجمن یهودیان تِرنتون، است که 10 سال پیش ساخته بود و در آن، فضاها با قدرت هرچه تمامتر با سقفها و بامهای قوی و منسجمی پوشیده شدهاند. لویی کان در طرّاحی موزهی کیمبل به این نتیجه رسیده بود که نه تنها فضاهای یک گالری هنری نباید ثابت و بدون تغییر باشند بلکه باید بتوانند متناسب با شرایط مختلف و تحت تأثیر تابش نور در ساعات و فصول مختلف سال تغییر کنند و یکی از دلایلی که مدیر موزه آقای براؤن، لویی کان را از میان معماران پیشنهادی برای طرّاحی موزه انتخاب کرد این بود که به کانسپت های خاص کان و بازی با نور در آثار وی علاقمند شده بود و مسئلهی قابل توجه برایش این بود که چگونه با استفاده از تابش نور طبیعی میتوان با جهان و طبیعت خارج ارتباط برقرار کرد و حسّ و حال شب و روز، نور و سایه، شرایط آب و هوایی و تغییر فصول را با ساختمان تلفیق کرد. کان در این مورد میگوید: وقتی تابلوهای نقاشی در نور طبیعی خلق شدهاند پس در همین نور طبیعی و متغیّر نیز به بهترین شکلِ ممکن به نمایش در خواهند آمد.
سایتی که به موزهی کیمبل اختصاص یافته بود 6/3 هکتار مساحت داشت. کان اتودهای مختلفی برای نحوهی پوشش بام طرّاحی کرده بود و نهایتاً پوشش طاقیشکل را برای آن درنظر گرفت و به این ترتیب با استفاده از فضاهای

خالیِ بین طاقها و ستونهای حمّالِ میان آنها کانالهای تأسیساتی مجموعه را به بهترین نحو ممکن در فضا گنجاند. در دو طرف طاقهایی که گالریهای مجموعه را تشکیل دادهاند نوارهای باریک نورگیر تعبیه شده و نور طبیعی بدون اینکه مستقیماً بر اشیا اثر کند در فضا منتشر میشود و فرد با دانستن اینکه چه موقع از روز است در داخل فضا احساس آرامش میکند. پلان طبقهی بالایی و طبقهی گالری بیش از هر قسمت دیگری مورد توجه کان بوده و از دو سطح مربع که از مرکزشان با هم مماساند، تشکیل شده و بدین ترتیب سه حجم طلایی بوجود آوردهاند. این احجام با فضاهایی به عرض یک متر از هم جدا میشوند. بازوهای شمالی و جنوبی 6 دهانهی طاقی دارند. ضلع غربی به پیشخوان ورودی منتهی میشود و حجم مرکزی چهار دهانهی طاقی دارد. دیوارهای بیرونی شمالی و جنوبی (در انتهای طاقها) از بلوکهای بتونی و تراورتن تشکیل شدهاند و دیوارهای شرقی و غربی نمایی از بتون نمایان دارند. کف گالریها در زیر طاقها به ابعاد 6×30 متر از چوب بلوط پوشیده شده درحالیکه فضای زیر کانالهای تأسیساتی و بین ستونها به ابعاد 3×30متر از تراورتن پوشیده شده است. سیستم اجرایی در کف گالریها پوشش دوپوستهی سبکی از بتونِ پیشتنیده با فومهای صداگیر است.
لویی کان ورودی مجموعه را از ضلع غربی و در تراز گالری اصلی درنظر گرفت. 4 حیاط داخلی برای مجموعه طرّاحی شده است. اولین حیاط که با مساحت 11 مترمربع به گالری شمالی منتهی میشود، از چهار طرف باز است و با شیشه پوشیده شده، دومین حیاط که کوچکتر است 7 مترمربع مساحت داشته و به گالری جنوبی میرسد و تنها از سمت شرق و غرب شفاف و شیشهای است و حیاط سوم با ابعاد 14× 7 متر در ضلع جنوبی قرار دارد و در تراز گالریها، دیوارهای صلب دارد.و نور حیاط بخشهای نگهبانی و سرایداری را روشن میکند. دو نورگیر به طول 30 متر و عرض 10/2 میان فضای ورودی و بخشهای کارگاهی در طبقهی پایینی تعبیه شدهاند. کلّیهی طاقهای پیش تنیدهی بتونیِ مجموعه که بصورت درجا اجرا شدهاند، 30 متر طول، 7 متر دهانهی عرضی و 6 متر ارتفاع دارند که البته ارتفاع داخلی کف تا سقف گالری 80/3 متر است. هریک از طاقها با چهار ستون با سطح مقطع 60 سانتی مترمربع در گوشهها نگه داشته میشوند و البته در اضلاع جانبیِ بین ستونها، تیرها و دیافراگمهای بتونی تعبیه شده است. ساخت و ساز این موزه از تابستان 1969 آغاز شد و کان با تأکید فراوان به دسترسیهای پیاده و تعریف حسّ و حال فرهنگی برای محوطهی موزه و الِمانهای ساختاری مناسب و بهرهگیری از نورطبیعی، اثری شاخص در میان موزههای دوران معاصر خلق کرده است.
مدارک فنی