آلفا رومئـــــو ایتالیــــــــــــــــــــا، مترجم: الناز شمالی
المان «د - ا - د»، اثر بابک عبدالغفاری

تئاتر آگورا لِلی­استات، هلند/ یو.اِن.استودیو، 2007

Agora Theater

تئاتر آگورا مکانی است رنگارنگ و سرشار از امیدواری. این بنا بخشی از طرح جامع شهر اِستات است که به وسیله­‌ی شرکت West+8 تنظیم شده و در صدد است جان تازه‌­ای به مرکز سازمان­دهی ­شده و عملکردگرای شهر بدهد. پروژه در نظر دارد تا با تمرکز بر وظیفه و عملکرد کهن و آغازین تئاتر، یعنی آفریدن یک نمونه‌­ی مصنوعی بهتر از جهان، در کار احیا و بازسازی شهرهای دوره­ی پس از جنگ جهانی هلند موفق عمل کند. دیوارها، هم در بیرون و هم در درون، به گونه­‌ای پوشش یافته‌­اند که حالت شهر فرنگ دنیای تئاتر را القا کنند، دنیایی که در آن شما هیچ­گاه نمی‌­توانید مطمئن باشید چه چیز حقیقی است و چه چیز نمایشی و غیرواقعی. در تئاتر آگورا نمایش فقط به روی صحنه و هنگام عصر محدود نمی­‌شود، بلکه تا بافت شهر و اوقات روز نیز بسط پیدا می‌­کند.
تئاتر به خودی خود برای معماران، پروژه‌­ی خیال­ انگیزی به شمار می‌­رود، اما فان بِرکِل که به مسئله‌­ی ایجاد ارتباط ساختمان‌­ها با مردم توجه ویژه­ای نشان می‌­دهد، این هدف را دنبال می­‌کند که از جنبه­ی نمایشی تئاتر و معماری آن بسیار بیش از عملکردهای رایج بهره­برداری کند.
نماهای برش­ خورده‌­ی تئاتر سابقه‌­ی دیرینی در پروژه‌­های یو.ان.استودیو و دفتر معماری فان برکل و بُس دارند. در این پروژه شیوه‌­ی اجرای پوشش بیرونی تا اندازه­ای ناشی از این ضرورت بود که دو تالار اجتماعات، بنا به دلایل آکوستیکی، تا حد امکان بیشترین فاصله‌­ی ممکن را از یکدیگر داشته باشند.

از این رو، دو فضای کوچک و بزرگ تئاتر، یک برج صحنه، چند سرسرای متصل و مجزا، رختکن‌­های متعدد، اتاق‌­های چندمنظوره، یک کافه ­تریا و یک رستوران، همگی درون حجم واحد­ی قرار گرفته‌­اند که به شکلی تماشایی دارای بیرون ­زدگی­‌هایی در جهت‌­های مختلف است. این پوشش برش­ خورده همچنین به ایجاد ظاهری ملایم و یکنواخت­ کمک می‌­کند. برای مثال، بلوک فنی برافراشته‌­ای که ماشین ­آلات صحنه را در خود جای داده و با پوششی به غیر از این، ممکن بود در نمای شهر به یک مانع بصری تبدیل شود، اکنون به ملایمت در کل طرح تحلیل می‌­رود. همه‌­ی نماها زوایای تند و سطوح بیرون ­زده‌­ای دارند که با صفحات فلزی و شیشه پوشیده شده‌­اند و اغلب لایه ­لایه و به رنگ‌­های زرد و نارنجی هستند. این بیرون ­زدگی‌­ها فضاهایی را به وجود می‌­آورند که نمایش در آنها تا بیرون از صحنه نیز ادامه پیدا می‌­کند و نقش بازیگران و تماشاچیان ممکن است جابه ­جا شود. برای مثال، سرسرای بازیگران در بالای ورودی تئاتر قرار گرفته است و آنها می‌­توانند از یک پنجره­‌ی بزرگ مورب، مردم را هنگام ورود به تئاتر تماشا کنند. تنوع فضای بیرونی تئاتر، در داخل بسیار شدیدتر است. دستگیره­‌ای به شکل یک نوار مارپیچ صورتی، همچون آبشاری در طول پلکان اصلی پایین می‌­آید، با پیچ­ و­خم ­هایی حول فضای خالی موجود در مرکز سرسرای بزرگ طبقه‌­ی اول می­چرخد و سپس در طول دیوار تا سقف بالا می‌­رود و در تمام طول مسیر خود تغییر رنگ می‌­دهد و از بنفش و زرشکی و آلبالویی، سرانجام تقریباً به سفید تبدیل می‌­شود.
فضای اصلی تئاتر سراسر قرمز است. صحنه آنقدر بزرگ است که برای شهری در این اندازه، غیرعادی می‌­نماید و روی صحنه بردن برنامه‌­های عظیم و بین‌­المللی نیز در آن امکان دارد. از سوی دیگر، ابعاد نسبتاً کوچک و خصوصی فضای نشستن تماشاچیان به واسطه‌­ی بالکن نعل­ اسبی و شکل و رنگ صفحات آکوستیک بیشتر به چشم می‌­آید.
این تئاتر آخرین نقطه‌­ی اوج توجهی است که بن فان ­برکل اغلب به مسئله‌­ی گیرایی فضا نشان می‌­دهد. وی تئاتر آگورا را یکی از پردردسرترین پروژه­‌هایی می‌­داند که تا به حال اجرا کرده است.

مدارک فنی


منتشر شده در : شنبه, 7 سپتامبر, 2024دسته بندی: مقالاتبرچسب‌ها: