معماری خانه‌‌‌های مدرن امریکایی (بخش هفتم)

THE Modern AMERICAN HOUSE (Part 7)

در میان پیروان پرشمار اصول مونتاژ و ساخت پیش‌‌ساخته، به آن گونه که چارلز و رِی ایمز در 1949 در خانه و کارگاه بررسی موردی خود به نمایش گذاشته بودند، همتایان زیادی برای شیوه‌ی مدولی این خانه که دیوید راک‌‌وود برای پدر و مادرش طراحی کرده است، مشاهده نمی‌‌شود. کل خانه همانند یک سیستم مدولی و نیمه ‌‌پیش‌‌ساخته تعریف شده است که اصولاً می‌‌تواند در ساختمانها و گونه‌‌‌‌‌های ساختمانی دیگر نیز به کار رود. این بنا از یک سو، اثر مینی‌‌مالیستی نوافلاطونی است که در آن، یک شبکه‌ی قائم، معرف هریک از محور‌های مختصات است، و از سوی دیگر، از لحاظ فناوری، شاهکاری به شمار می‌آید که هر اتصال آن، به گون‌های طراحی شده است تا جزئی از یک شبکه‌ی نامرئی و سراسری اتصالات باشد.
نظام ساختاری خانه که بر اساس شبک‌های با خانه‌‌‌‌هایی به ابعاد یازده فوت و شش اینچ شکل گرفته است، دو ایده‌ی مرتبط با هم را در خود گرد می‌آورد. خانه در وهله‌ی نخست، از یک شبکه‌ی ساختاری سه بعدی، شامل اجزای مربع توخالی به ابعاد 6×6 اینچ از جنس فولاد لول‌های جوشی، تشکیل شده است. در وهله‌ی دوم، این ماتریس با صفحات چندلای بتنی پیش‌‌ساخته پر می‌‌شود و کف، سقف و دیوارها را به وجود می‌آورد. صفحات دیوار که 5/9 اینچ ضخامت دارند، به شکل بدیعی از دولایه تشکیل شد‌‌‌‌‌‌‌ه‌‌اند که یک لایه‌ی 5/3 اینچی از پلی‌‌یورتان آنها را از هم جدا می‌‌سازد. لایه‌ی عایق به صورت ساندویچی میان یک دیوار باربر بتنی 5/3 اینچی از سمت داخل، و یک لایه‌ی 3 اینچی از بتن پومیس از سمت خارج قرار می‌‌گیرد و کل این ترکیب با سیم به هم محکم می‌‌شود. صفحات 10 اینچی کف و سقف به شکل مشابهی ساخته می‌‌شوند: نخست، عایق سختی به ضخامت 5 اینچ روی صفح‌های از بتن مسلح پیش‌‌ساخته به ضخامت 5/2 اینچ گذاشته می‌‌شود و سپس روی آنها را با بتن‌‌ریزی درجا به ضخامت 5/2 اینچ می‌‌پوشانند.
خانه‌ی راک‌‌وود از لحاظ فضایی و شکلی، نمونه‌‌‌های متقدمی دارد که دامنه‌ی گسترد‌های را در برمی‌‌گیرند: از «خانه‌ی مردم» جوزپه ترانی (که راک‌‌وود آن را الگویی مقدس می‌‌شمارد) گرفته تا آثاری که رویکرد فرمالیستی بیشتری دارند و در ساخته‌‌‌های معماران بسیار متفاوتی، مانند پیتر آیزنمن و فریتس هالر مشاهده می‌‌شوند. همچنین ممکن است تأثیری از «خانه‌ی شیشه» در پاریس نیز احساس شود، به ویژه در استفاده از صفحات شیش‌های برای دیوار‌های جانبی و استفاده از 9 نورگیر سقفی مربع‌‌شکل برای روشن کردن آتریوم داخلی با ارتفاع مفید دوبرابر.

پس از ورود از سمت شرق به طرف پیش‌‌آمدگیِ پنجره‌‌دار، خانه در دو طبقه به سوی شمال و جنوب، پیش چشم گسترده می‌‌شود. به سوی شمال و در طبقه‌ی همکف، کارگاه بافندگی قرار گرفته است و در بالا، فضای نشیمن / غذاخوری / آشپزخانه مشرف به بندرگاه ساخته شده است. پشت آتریوم به سمت جنوب، گاراژی قرار گرفته و بالای آن، اتاق نشیمن اصلی و یک تراس خصوصی واقع شده است. بدین دلیل تصمیم گرفته شد سطح فضای نشیمن بالا آورده شود که با وجود سمت و سوی جنوبی خانه، چشم‌‌‌اندازی دلخواه به دست آید، ضمن آنکه فشردگی و تراکم پروژه نیز حفظ حریم خصوصی را با مشکل روبه‌‌‌رو می‌‌ساخت. در هردو طبقه که به وسیله‌ی یک ردیف پلکان مستقیم به هم متصل می‌‌شوند، فضا‌های اصلی با منطقه‌‌‌های خدماتی در کنار دیوار غربی همراه شد‌‌‌‌‌‌‌ه‌‌اند که در طبقه‌ی همکف شامل تاریکخانه و در طبقه‌ی بالا شامل آشپزخانه و حمام است.

جالب توجه‌‌ترین ویژگی‌های خانه در نقاطی نهفته است که معمار از سیستم خود فاصله می‌‌گیرد. این مسئله بیش از همه در بلوک شیش‌های نورگیر سقفی آشکار می‌‌شود که فارغ از سازه‌ی اصلی، بر فراز آن برافراشته شده است. عناصر فراساز‌های مشابهی در دیوار‌های غیرباربر در نما‌های شرقی و شمالی مشاهده می‌‌شود که در آنها صفحه‌ی پوسته‌ی شیش‌های در جلوی قاب ساختمان قرار گرفته‌‌اند.
البته در نمای شمالی، پنجره‌‌بندی شیش‌های در داخل قاب طراحی شده است، ولی خانه در کنج شمال شرقی، خود را از این قاعده رها می‌‌سازد و حفاظ شیش‌های تراس، هماهنگ با دودکش آزاد و نردبان دسترسی به بام، از قاب بیرون می‌‌زند.