کلیسای سه صلیب، ووئکسنیسکا، ایماترا، فنلاند، 1958-1955
Church of the Three Crosses, 1955-1958

شهر صنعتی ایماترا در شرق فنلاند در منطقهی دریاچهی سایما قرار دارد. در سال 1955 آلتو دست به کار ساخت کلیسایی در منطقهای دورافتاده و خلوت در این شهر شد که در سال 1958 به اتمام رسید. و بهعنوان بخشی از پلان شهری کلانِ ایماترا در نظر گرفته شد.
کلیسای ووئُکْسِنّیسکا را بهعنوان یکی از اصیلترین بناهای کلیسایی ساخت آلتو میدانند. آلتو از تعارض میان کارکرد دینی و عملی کلیسا بهعنوان نقطهی آغازین در طراحی جاهطلبانهی خود استفاده برده است. او متوجه کارکرد اجتماعی خاص کلیسا در منطقهی صنعتی شده و دریافته بود که اتاقهای کلیسا، با کارکرد اجتماعی خاصشان، مشخصهی واقعی کلیساها را به عنوان بناهایی عمومی خدشهدار ساختهاند.
آلتو این معضل را با برقراری اتصال میان اتاقهای باشگاه، تالارهای کلیسا و اتاق واقعی کلیسا به سالنی حل کرد که میتوانست در صورت نیاز از مابقی اجزا جدا شود. این سالن شامل سه تالار کلیسای پی در پی میشد. تالاری واقع در منتهاالیه سمت شمالغربی که محراب کلیسا در آن قرار میگرفت و صحن مقدس اصلی کلیسا را شکل میبخشید.
دو تالار دیگر را میتوان در صورت نیاز با دیوارهای جداساز متحرک از بقیهی دیوارها تفکیک کرد. این دیوارها که توسط موتورهای برقی حرکت میکنند، ضخامتی در حدود چهل و دو سانتیمتر دارند و کاملاً به لحاظ آکوستیکی عایق هستند. در ایام هفته، این دو تالار که هرکدام گنجایش بیش از سیصد نفر را دارند، برای مقاصد گردهمایی دینی و انجام مناسک مذهبی مورد استفاده قرار میگیرند. کلیسا در مجموع شش ورودی دارد، به نحوی که سه منطقهی یادشده در آن را میتوان به صورت مستقل از یکدیگر و به ملایمترین صورت ممکن مورد استفاده قرار داد. تالار را میتوان بهعنوان نمازخانهی صبحگاهی هم در نظر گرفت و از طریق درِ این تالار مستقیماً به صحن آرامگاه کلیسا قدم گذاشت. که در جنگل کوچکی از درختان کاج قرار دارد. دو اتاق کاربردیِ دیگر و یک سردخانه در زیرزمین قرار دارند. کلیسا در مجموع بیش از هشتصد نفر گنجایش دارد.
طبق نظر آلتو بعضی از دیوارها، مستقیم و بعضی به دلایل آکوستیکی با انحنا ساخته شدهاند. کلیساهای لوتری برای انجام مراسم مذهبی نیازمند سه کانون اصلی هستند: محراب، منبر و محل قرارگیری ارگ، که گروه همسرایان کلیسا نیز معمولاً در آن میایستد. طبق راهحل آلتو، دیوارهای جداسازی که فضای منبر را به صورت عرضی قطع کردهاند، فرم منحنی دارند، و از دورترین بخش منبر گوشهی دیوار را جدا میکنند. به این ترتیب، در طول مراسم وعظ مذهبی، همهی مؤمنان ئر فاصلهای تقریباً یکسان نسبت به واعظ قرار میگیرند. محل قرارگیری ارگ در سمت راست محراب در بالای ورودی کلیسا قرار دارد. در جریان طراحی آکوستیک فضای داخل، یک ماکت مینیاتوری با آینههایی که اشعهی نور را منعکس میکردند به کار آمد تا شیوهی انعکاس امواج صوتی به صورت مرئی مورد بررسی قرار گیرد.
تقسیم فضای داخلی به سه قسمت مجزا خود را به صورت یک مضمون معنوی در سه صلیبی که در محراب قرار گرفته منعکس ساخته است. اسم رسمی آن، “کلیسای سه صلیب” است. دیوار سمت جنوبغربی، دیوار پنجرهدار اصلی کلیساست؛ پنجرهها در ارتفاع قرار گرفتهاند. از یکصد و سه قاب پنجره، تنها دو پنجره فرمی مشابه یکدیگر دارند. فرمهای پلاستیکی فضای داخل به صورت یک نقاب بخشهای حمال را میپوشانند؛ فضای درون و بیرون به لحاظ فرمیک از یکدیگر مجزا هستند.
دیوارهای داخلی و خارجیِ نمای کلیسا در سمت شمالشرقی (که دیوارهای جداساز در حد فاصل آنها روی ریلهایی قابلیت جابهجایی دارند) به لحاظ ساختاری از دیگر دیوارها متمایزند. یک برج ناقوس بلند به ارتفاع چهل و سه متر که تماماً از بتن مسلح است. و نقطهی اوج آن با سازهای تجسمی تکمیل یافته است. آلتو با این راهحل میخواست برج ناقوس کلیسا را بهعنوان نمادی از میان دودکشهای کارخانهای که در آن نزدیکی هستند، برجسته نشان دهد. رنگ غالب بهکاررفته در داخل و خارج کلیسا سفید است. نما از آجر سفیدشور و بتن ساخته شده است. فضای داخل تماماً سفید رنگ است؛ به استثنای پنجرهی اصلی. آلتو پنجرهی اصلی را شخصاً طراحی کرد. و مضمونبهکار رفته در آن تاج خار مسیح است. بافت پارچههای کلیسا را هنرمند طراح گرِتا اِسکوگسترـ لِهْتینن طراحی کرده است. سقف شیبدار مسی در انتهای جنوبشرقی کلیسا، در تضاد با فضای عموماً روشن آن قرار دارد.
یک خانهی یکطبقه با دیوارهای منحنی برای کشیشها در جنب کلیسا بنا شده است و در آن واحدهای آپارتمانی برای پاستورها (روحانیون پروتستان) و خادمین کلیسا در نظر گرفته شده است. یک دیوار بتنی سفید ساختمان مذکور را به کلیسا وصل میکند و به این ترتیب حیاط مسقفی را شکل میدهد.
مدارک فنی