پارکو دلا موزیکا رم، ایتالیا / رنتسو پیانو، 2002
Parco Della Musica


رنتسو پیانو در بزرگترین پروژهی خود در ایتالیا و به عنوان اولین پروژه در رم، اقدام به خلق یک شهر موسیقی کرد. این مجموعه در محلی به نام کوارتیِر اُلیمپیکو بنا شد که برای المپیک تابستانی 1960 ساخته و پرداخته شده بود و در مسیر جادهای که از شمال رم، وارد این شهر میشود قرار داشت. در مراحل نخستینِ ساخت این مجموعه، بقایای یک خانهی روستایی، متعلق به قرن چهارم میلادی در محل سایت پیدا شد اما به منظور احترام به اثر تاریخی به جا مانده، روند احداث متوقف شد و یکسال به تعویق افتاد. پیانو یک چرخش را به تمام طرح اعمال کرد و محل بنا را شش متر به سمت شمال حرکت داد تا این اکتشاف تازه را نیز در کنار طرح خود حفظ کرده باشد. پیانو شخصاً برای اشراف بیشتر به روند پروژه، پیش از هرگونه اقدام، ساختار عود و ویالون را به دقت مورد بررسی قرار داد. وی همچنین اظهار کرد که حین طراحی سازهی رمی، طرح کتابخانه و تالار فیلارمونیک هانس شارون در برلین را در ذهن داشت. پارکو دلا موزیکا محصور در پارکی به وسعت سه هکتار و 400 درخت است که در 21 آوریل 2002 توسط والتر ولترونی، شهردار وقت رم، رسماً افتتاح و مورد بهره برداری قرار گرفت.
اتفاق پیشبینی شدهی دیگری که در همان مراحل آغازین پروژه رخ داد، در باب نصب پنلهایی چوبی بود که توسط پیانو برای فضای داخلی تالار انتخاب شده بودند.

قوانین ایتالیا هیچ آئیننامه یا محدودیتی در مورد استفاده از چوب چندلایه در همنشینی با فلز در اماکن عمومی ارائه نداده است؛ این مسئولیت بر گردن بخش آثار عمومی شورای شهر بود که باید این روند ساخت را تأیید میکرد و سازمان مذکور هم تأکید داشت که از متريالهای استاندارد و بومی استفاده شود. اما در نهایت رنتسو پیانو موفق شد تا نظر منطقی خودش را مبنی بر استفاده از پنلهایی از چوب درخت گیلاسِ آمریکایی، به این افراد بقبولاند (این متريال در جذب صوت و آکوستیک نمودن فضای محیطی بسیار خوب عمل میکند). آکوستیکسازی توسط هرمان مولر، با همراهی پییر بولِز و لوچیانو بِریو انجام شد و از نکات تحسینبرانگیز آن، ایجاد فضایی عایق با حداکثر استفاده از متريالهای طبیعی بود. آجرها در دیوارهای روبهرو و عقب تالار دوم، به شکلی غیریکنواخت و مواج نصب شدهاند و در نتیجهی این امر، قابلیت جذب صوت بالاتری نسبت به سطح آجری مسطح پیدا کرده است.
پارکو دلا موزیکا شامل سه تالار اصلیِ بزرگ و مجزاست. این سه تالار اجرای برنامههای آواز و موسیقی که طرحشان برگرفته از فرم آلات موسیقی میباشد، به سان چند جعبهی موسیقی عظیم هستند. تالارهای مسقف حول یک آمفیتئاتر روباز سه هزار نفره چیده شدهاند و رنگ و متريالشان یادآور گنبدهاییست که در چشماندازهای حومهی رم سر برافراشتهاند. قابلیت تطبیق این فضاها با محتوای اجرا و حالوهوای آن بالاست. کف و سقف میتوانند جابهجا شوند تا شرایط مطلوبی را از لحاظ آکوستیکی ایجاد کنند.
اولین تالار (که در زمان خود بزرگترین تالار در نوع خود، در اروپا بود) گنجایش پذیرایی از 2800 نفر را دارد، به اجرای کنسرتهای سمفونیک اختصاص یافته و همچون دو تالار دیگرِ این مجموعه از انعطافپذیری بالایی (به عنوان مثال در مورد طراحی و تنظیمات سن نمایش) برخوردار است. پوشش غالب داخل آن از چوب است و صندلیهایی به سرخی گل رز دارد. در تالار دوم که 1200 صندلی دارد، نمایشهای باله و موسیقی معاصر اجرا میشود و سومین تالار، مختص اجرای برنامههای اپرا، موسیقی باروک و نمایشهای تئاتر است. اگرچه شورای شهر رم از پیانو درخواست کرده بود تا یک تالار با ظرفیت 3000 نفر برای این مجموعه طراحی کند، اما تحلیلها و محاسبات آکوستیکسازی، اجازهی شنود مطلوب بدون آمپلیفایر را برای بیشتر از 2800 نفر ناممکن میساخت. در مقابلِ مجموعه، یک راهروی بزرگ با سقفی شیشهای قرار دارد که محلی برای رستوران، کتابفروشی و چند فروشگاه دیگر است. این طرح به عنوان پیشنهادی رایج در کارهای پیانو، در چند اثر دیگر او (گالریهای نَشِر و بِلیِر) نیز دیده شده است.
فضاهای عمومی داخلی، راهروها و نمایشگاهها در طول روز به روی همه باز است اما به طور نامحسوس نوعی ممانعت در ورود را القا میکنند. پارکی که در مجاورت این مجموعه قرار گرفته، با تمام زیبایی سبز و وسایل بازی کودکانهای که دارد، در پشت مجموعه، گم شده و حتا در یک روز گرم تابستانی هم، آنچنان نشاط و طراوت پارکهای شلوغ دیگر را ندارد. به جز سقفهای خاص و دراماتیک و چوب درخت گیلاس آمریکایی که درون تالارها کار شده، تقریباً تمامی مصالح، از جمله آجرهای سرخ و کمضخامت، کفپوشهای تراورتن (که تا فضای بیرونی هم امتداد پیدا کردهاند) و رنگ نارنجی بهکاررفته، کاملاً بومی هستند.
سالانه حدود 5/2 میلیون نفر از این بنای فرهنگی دیدن میکنند و متأثر از محتوا و جاذبهی ساختاری آن، تجربهای بی نظیر کسب میکنند. دامنهی گستردهی قیمتهای ورودی برای افراد به داخل این تالارها (حداقل قیمت ورودی، 5 یورو میباشد) موجب شده تا اقشار مختلف، بتوانند تجربهی حضور در آنجا را به عنوان خاطرهای شخصی همراه خود داشته باشند.
مدارک فنی