نقدی بر پروژه ی ساختمان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمانشاه سیامک پناهی
خانه‌ی نور، اثر مهدی شمسالدینیمعرفی ساختمان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمانشاه
با توجه به موقعیت قرارگیری پروژه‌ی اتاق بازرگانی صنایع و معادن استان کرمانشاه در مخروط پرواز فرودگاه کرمانشاه و محدودیت قانونی ارتفاع پروژه (14 متر) و همچنین نیاز به تأمین حدود 5000 متر‌مربع زیربنای ناخالص برای پروژه‌ی مذبور، کالبد مجموعه به جای توسعه در راستای قائم، بر روی پهنه‌ی 10000 متر‌مربعی سایت گسترش یافت. نتیجه‌ی اعمال این استراتژی، تأثر کامل از هندسه‌ی سایت در پلاستیک نهایی پروژه است. در توصیف تفکر حاکم بر روند شکل‌گیری پروژه چهار نکته‌ی ذیل قابل عرضه می‌باشد:
1. کمینه‌گرایی: محصول نهایی پروژه‌ی اتاق بازرگانی استان کرمانشاه در پاسخگویی به مسائل پروژه کمینه‌گرا است؛ به این معنا که آنچه در کانسپت کالبدی پروژه به وقوع می‌پیوندد، در خروج یک بازوی عملکردی از قالب مکعب مستطیل زیربنای پروژه خلاصه می‌شود. اما همین حرکت واحد، عامل ایجاد سه حوزه‌ی عملکردی‌ـ‌کالبدی، یعنی فضا و محور ورودی، فضا و محوطه‌ی بام سبز در میانه‌ی حجم پروژه و بازوی عملکردهای پر‌مخاطب است. بدین ترتیب، می‌توان ادعا نمود پروژه در روند انتخاب راه حل‌های کالبدی برای خلق فضا، کمینه‌گر می‌باشد. این کمینه‌گرایی باعث هم‌پیوندی ناگسستنی میان کالبد، فضا و عملکردهای گوناگون و در ظاهر نامتجانس مجموعه است، به گونه‌ای که می‌توان وجود محور ورودی را هم‌ارز وجود بام سبز دانست که این دو عامل شکل‌گیری نمای اصلی پروژه‌اند.
2. هندسه: هندسه‌ی نهایی کالبد پروژه، بیش از هر چیز دیگری به دلیل محدودیت صعود در ارتفاع، متأثر از هندسه‌ی کشیده‌ی سایت است. جهتگیری پروژه بر کشیدگی سایت منطبق گردیده است و عدم ایجاد بدنه‌ی صلب در همجواری مسیر دسترسی سواره، فرصت حضور و سرایت فضای سبز باارزش موجود در حاشیه‌ی خیابان اصلی به داخل سایت را فراهم آورده است.
3. سیرکولاسیون و انگیزه‌ی حرکت: افزایش میزان سیرکولاسیون در شیوه‌ی ساماندهی خطی، به ویژه در کاربری‌های مسکونی و اداری، عامل نامطلوب در برنامه‌ریزی پلان تلقی می‌گردد. در این پروژه با قرارگیری آمفی‌تئاتر در منتهی‌الیه پروژه، محورهای سیرکولاسیون از حدود یک‌سوم طبقات بنا حذف گردید. همچنین با جانمایی ورودی‌های ساختمان در میانه و مرکز بازوهای پروژه، به جای ابتدای آن، سهم بیشتر سیرکولاسیون از فضای داخلی به محور ورودی مجموعه در محوطه‌ی بنا انتقال یافت. بر‌خلاف سهم نامطلوب افزایش طول مسیر سیرکولاسیون در داخل بنا، در محوطه و لنداسکیپ با جانمایی درست انگیزه‌های حرکت، می‌توان افزایش طول مسیر سیرکولاسیون را به عاملی مطلوب در پروژه بدل نمود. قرارگیری دو وید تعاملی بین فضای داخلی و محور ورودی در محوطه، جانمایی مناسب محدوده‌ی فضای سبز و انتخاب صحیح مبلمان، متریال و جزئیات کف محور ورود در محوطه، عوامل ایجاد اشتیاق در مخاطب پروژه برای سیر در این محور و رسیدن به فضای ورودی است. در حقیقت می‌توان ادعا کرد طول مسیر سیرکولاسیون در محوطه و فضای باز بیش از آنکه به مقدار مسافت پیمایش وابسته باشد، بر قوت انگیزه‌ی حرکت متکی است.
4. مدولاسیون و پیش‌ساخت: نکته‌ی حائز اهمیت در تناسبات کلان پروژه و نیز عناصر سازنده‌ی نمای پروژه، سهولت در شیوه‌ی اجرا است. سادگی و همسانی تقسیمات موجود در نمای پروژه، تسأهل در ساخت اجزای آن را در پی دارد. این موضوع کمک شایانی به اجرای دقیق‌تر و در نهایت کم‌خطاتر پروژه می‌کند. با رعایت مدولاسیون در شکل‌گیری طرح در حوزه‌ی سازه و به تبع آن فاز دو طراحی معماری می‌توان حجم زیادی از پروسه‌ی ساخت، به ویژه در بخش نمای مجموعه را به شیوه‌ی پیش‌ساخته انجام داد. با توجه به ظرفیت‌های اجرایی محدود در شیوه‌ی «در‌جا» و نیز کم بودن نیروهای متخصص بومی، این نکته بیش از پیش اهمیت می‌یابد.
مشخصات پروژه
نام پروژه: ساختمان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمانشاه
کارفرما: اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمانشاه/ آقای مهندس کاشفی
مشاور: دفتر طراحی نیما مکاری و همکاران
مدیر طراحی: نیما مکاری
مسئول طراحی: مجتبی نبوی
همکاران طرح: سعید قربانی فرد، محمد حسین غفاری، امیر حسین یوسفی، حمیده آچاک
فاز ۲: علی تیرگان
ناظر عالی: جواد فتاحی
سازه: دفتر طراحی و تضمین کیفیت سازان (رضاییان، رضایی)
تأسیسات مکانیکی و الکتریکی: شرکت کنکاش مکانیک[تصاویر از آرشیو اهدایی دفتر نیما مکاری و همکاران به هنر معماری]
مدارک فنی
مطالب مرتبط
