مرکز فرهنگی-سینمایی دزفول دزفول، ایران / فرهاد احمدی، 1993 م (1372-1367 ھ.ش)
مرکز گتی لس آنجلس، کالیفرنیا، آمریکا / ریچارد مایر، 1997-1984

خانه‌ی مزون کاره بازوش‌‌ سورـ گیون، فرانسه، 1961-1956

Maison Carre

گالری‌‌دار فرانسوی، لویی کاره (1977-1897) و آلوار آلتو هر دو متعلق به یک نسل بودند و دوستان هنرمند مشترک فراوان داشتند؛ هنرمندان بزرگی چون فرنان لژه و آلکساندِر کالدِر. البته آنها برای نخستین بار در سال 1956 در ونیز همدیگر را ملاقات کردند و طرح دوستی ریختند. در این سال پاویون آلتو در بی‌‌ینال ونیز افتتاح شده بود. دلیل ملاقات آنها تمایل لویی کاره به طراحی منزل مسکونی جدیدش بود. بین دو هنرمند و هنردوست جرقه‌‌ای زده شد و دوستی مادام‌‌العمر آنها با یکدیگر را تضمین کرد.
یک سال قبل از این ملاقات، لویی کاره قطعه زمین بزرگی در روستای کوچکِ بازوش‌‌ سورـ گیون در حد فاصل شارتر و ورسای، که فقط 50 کیلومتر با پاریس فاصله داشت، خریده بود. او و همسرش اُلگا قصد داشتند تا برای همیشه به این خانه نقل مکان کنند. این خانه قرار بود هم به‌‌عنوان مأوای دائم و هم به‌‌عنوان محل ملاقات و دیدار و تبادل نظر با مشتریان به کارشان آید. نمایش جواهرات و آثار هنری به بهترین شکل ممکن باید در جریان طراحی این خانه مد نظر قرار می‌‌گرفت و کتابخانه‌‌ای هم برای خانه در نظر گرفته می‌‌شد که اهمیت زائدالوصفی برای شخص لویی کاره داشت. علاوه بر این ملزومات، لویی کاره ایده‌‌ی خانه‌‌ای را در ذهن داشت که از بیرون کوچک و از درون بزرگ به نظر برسد، و سقف آن به لحاظ معماری، شاخص و چشمگیر باشد. آلتو اختیار تام یافت تا مابقی عناصر را خود طراحی کند. او با شور و شوق فراوان کار طراحی و ساخت خانه را در پاییز همان سال آغاز کرد. لویی و اُلگا کاره در ژوییه‌‌ی سال 1959 به خانه‌‌ی جدید نقل مکان کردند. در سال 1963 یک استخر شنا و یک اتاق رختکن تکمیل و به خانه افزوده شد.
نقطه‌‌ی شروع طراحی‌‌های پلان مِزون کاره هم مانند ویلا مایره‌‌آ، در دو دهه قبل از این تاریخ رقم خورده بود. اما در برابرِ ویلا مایره‌‌آ که در یک جنگل کاج در فنلاند بنا شده بود، مزون کاره چشم‌‌انداز روستایی وسیعی پیش رو داشت که دور تا دور آن را در بر می‌‌گرفت.
در اینجا هم پلان آلتو صرفاً برای کل ساختمان به‌‌کار گرفته نمی‌‌شد. آلتو تاکستان کوچکی در جنب خانه در نظر گرفت و همچون تالار شهر سینت‌‌سالو، از شیب منتهی به جنگل به‌‌عنوان تراس استفاده کرد و با کنده‌‌های درخت که به صورت عمودی در زمین کار گذاشت، به این شیب ثبات بخشید. معمار در حاشیه‌‌ی پایین زمین، صحنه‌‌ی تئاتر کوچکی در نظر گرفت که یادآور راه‌‌حلی بود که در سال 1955 در مورد دفتر کار خصوصی‌‌اش به آن رسیده بود.
در ظاهرِ مزون کاره یک سقف هـره‌‌ای جلب نظر می‌‌کند که در عین حـال یادآور چشم‌‌انداز معماری پیرامون خویش است. آلتو صخره‌‌های آبیِ تیره‌‌رنگی در محل کشف کرد و از آن تَختال‌‌هایی در ابعاد 7×300×600 تهیه کرد. قرنیز، پادیواری و کفپوش‌‌ها با سنگ آهک ناحیه‌‌ی شارتر تأمین شدند. برای مابقی بنا عمدتاً از آجر سفیدشور و در برخی مواضع، از مرمریت به‌‌عنوان مصالح ساخت دیوار استفاده شد. سازه‌‌های تیرچوبی در سمت خارج بنا همگی

رنگ سفید خورده‌‌اند. سرسرای ورودی ظاهری خاجی‌‌شکل دارد و سقفِ مواج ساخته شده از چوب کاج‌‌های ناحیه‌‌ی لاپلاند فنلاند در فضای آن سیطره یافته است. می‌‌توان شباهت مبهمی میان مزون کاره و کتابخانه‌‌ی شهرداری ویئی‌‌پوری مشاهده کرد. ساخت دیوارها و فرایند نورگیری همگی معطوف به هدف نمایش و ارائه‌‌ی آثار هنری هستند. یک پلکان بسیار عریض به اتاق نشیمن منتهی می‌‌شود، طبق نظر آلتو، مقیاس به‌‌کار‌‌ رفته در مورد این پلکان همان مقیاس پلکانِ کاخ ورسای است. در داخل اتاق، سقف چوبی غلبه‌‌ی تام دارد و پنجره‌‌های عریضی وجود دارند که مستقیماً به سمت باغ باز می‌‌شوند. اتاق مطالعه در سمت راست واقع است و کتابخانه‌‌ی لویی کاره را تشکیل می‌‌دهد. نجاران فنلاندی چوب‌‌کاری داخل ساختمان را به بهترین نحو به انجام رسانده‌‌اند.
اتاق خواب‌‌های اُلگا و لویی کاره و نیز اتاق میهمان در پشت دیوارهای سبُک سمت سرسرای ورودی که اتاق را تقسیم می‌‌کنند، قرار گرفته‌‌اند. یک سونای کوچک هم هست که به اتاق خواب لویی کاره متصل است. از این سونا می‌‌توان به بخش سرپوشیده‌‌ای در باغ رسید. اتاق ناهارخوری، آشپزخانه و اتاق لباسشویی در سمت مشرف به شیب یادشده قرار گرفته‌‌اند. چهار اتاق برای خدمه‌‌ی خانه در نظر گرفته شده که همگی در طبقه‌‌ی بالای خانه واقع هستند. جزئیات و ظرافت‌‌های بسیاری که توسط آلتو در ساخت این بنا به‌‌کار‌‌رفته با انحناهای عظیم مزون کاره تعادل ایجاد می‌‌کند. در کل بیش از دویست عنصر مجزا، مثل دستگیره‌‌ی در، دیوارکوب، چراغ و مبلمان، این خانه را به ترکیبی از چندین هنر ممکن بدل ساخته‌‌اند. مزون کاره از سال 1996 به‌‌عنوان یک بنای یادبود تاریخی به ثبت رسیده است.

مدارک فنی


منتشر شده در : یکشنبه, 2 ژوئن, 2024دسته بندی: مقالاتبرچسب‌ها: