مرکز فرهنگی بینالمللی اُسکار نیمایر
معماری از اُسـکار نیمـایر
ترجمهی الناز رحیمی
آویلِس، آستوریاس، اسپانیا، 2011
Óscar Niemeyer International Cultural Centre
Architecture by Óscar Niemeyer
Text by Gabriel Rubio, Diana Dilworth
Avilés, Asturias, Spain, 2011
این مرکز فرهنگی توسّط معمار برزیلی اُسکار نیمایر در شهر صنعتی آویلِس در شمال اسپانیا ساخته شده است. گمان میرود، آنچنان که گوگنهایم بیلباؤ را زنده کرد، این مرکز نیز شهر آویلِس را به یک پایتخت فرهنگی تبدیل کند. گنبد سفیدرنگ عظیم اصلی ساختمان در روز تولّد 103 سالـگی نیمایر، در 15 دسامبر افتتاح شد. ساختمان، خمیدگیهای بتُنی پُراحساس خود را به رُخ میکشد؛ همین خمیدگیهاست که سبکِ مُدرنیستیِ آن را تعریف و خالقش را به یکی از مشهورترین معماران جهان تبدیل کرده است.
نیمایر میگوید: «این یکی از زیباترین پروژههاییست که تاکنون اجرا کردهام.» طرح مجموعه بر اساس منحنیهای مخصوص خود نیمایر است که با طرح بشقابپرندهی موزهی ملّی، در برازیلیا، و ساختمان موزهی هُنر معاصر نیتِروی، در نزدیکی ریو دو ژانیرو، مشهور شدند. گنبد ساختمان به شکل یک بشقابپرندهی غولپیکر به سمت میدان جلوی ساختمان مرکز فرهنگی بیرون زده است. این مرکز در محیطی ساخته شده است که طیّ دههی 1950 قلب صنعت فولاد محسوب میشده، یعنی قبل از اینکه این منطقه دچار رکود اقتصادی شود. شهردار آویلِس، پیلار والِرا، میگوید: «15 سال پیش مردم میگفتند آویلِس آیندهای برای جذب توریست نخواهد داشت، چون این شهر نمودی از یک شهر مخروبه و آلوده بود؛ امّا امروز همهچیز عوض شده است.» مرکز فرهنگی نیمایر که در مارس 2011 افتتاح شد، یک سالن کنفرانس، یک بُرج با منظرهای تماشایی، یک مجموعهی نمایشی و میدانی روباز و بزرگ دارد که بهعنوان عرصهای برای فعّالیتهای فرهنگی مورد استفاده قرار میگیرد.
این مجموعه شامل دو ساختمان است، که با یک میدان 15 هکتاری احاطه شدهاند. یکی از ساختمانها شامل موزه و فضاهای کنفرانس و جلسات است و یک سالن کنفرانس 1000 نفری با سازهی بتُنی و مارپیچی شکل و یک گالری هُنر، به مساحت 4100 متر مربّع به ارتفاع 20 متر در این ساختمان قرار دارند. دوّمین ساختمان نیز شامل گالریهای کوچکتر، یک سالن نمایش تئاتر، رستوران، بُرج رصدخانه و اتاقهای کنفرانس دیگر است.
پس از اینکه موزهی فوتوریستی گوگنهایم (که در سال 1997 توسّط فرانک گهری در بیلباؤ طرّاحی شده است) افتتاح شد و سبب جذب انبوه بازدیدکنندگان و افتتاح هُتلهای شیک و مدرن برای سکونت آنها گردید، اینک آویلِس امیدوار است که پا جای پای گوگنهایم بگذارد.
این سـاختمان برای دولت منطقـهای آستوریاس بین 40 تا 50 میلیـون یـورو (52 تا 65 میلیـون دلار) هزینه داشتـه و بودجـهی سـالیانـهای حدود 4 میلیـون یـورو به آن تعلـّق میگیرد.
در این مجموعه بهجای نمایشگاهها و کلکسیونهای دائمی، نمایشگاهها و فعّالیتهای موقّتی که هر شش ماه یکبار تغییر میکنند، نمایش داده میشوند؛ مثل کنسرت، نمایش فیلم و اجرای تئاتر. مدیر مرکز، ناتالیو گْروئِسو میگوید: «اوّلین موضوع نمایش داده شده در این بنا روشنایی است، چون این مرکز سمبلی برای این شهر است ــ شهری که سالها یکی از آلودهترین شهرهای اروپا بهشمار میرفت و اکنون فُرمهای سفید نیمایر نوری تازه بدان بخشیده است.» آویلِس وقتی صنعت فولاد در اوج قدرت بود با زنجیری از کارخانههای مخوف و ترسناک احاطه شده بود، امّا امروز بهسوی صنایعِ هایتِک و انرژیهای تجدیدشونده متمایل گشته است. این مرکز فرهنگی در قلب پروژهای واقع شده که «جزیرهی نوآوری» خوانده میشود؛ جایی که تکنولوژیها و مشاغل جدید در کنار امکانات ورزشی، فضاهای تفریحی و تفرّجگاهی بزرگ قرار گرفتهاند. والِرا میگوید: «در ابتدا در مورد همجواریهای مسکونی و ساکنین اندکی شک وجود داشت، ولی سرانجام آنها نیز جذب پروژه شدند.» نیمایر یکی از مشهورترین چهرههای پروژهی طرّاحی برازیلیا، پایتخت فرامدرن برزیل است که بیش از 600 پروژهی اجرا شده در سراسر جهان دارد. از جمله آثار او، میتوان طرّاحی ساختمان مرکزی سازمان ملل در نیویورک را نام برد. از میان جوایز بیشمار نیمایر میتوان به جایزهی پریتزکر در سال 1988 اشاره کرد که از نظر اعتبار، برای جامعهی معماری با جایزهی نوبل برابری میکند.
مرکز فرهنگی بینالمللی اُسکار نیمایر
معماری از اُسـکار نیمـایر
ترجمهی الناز رحیمی
آویلِس، آستوریاس، اسپانیا، 2011