مرکز خرید دُلچـه ویـتا پورتو
پرتغال، ساتِل مینْـدْلـیـن، 2003-2006

Dolce Vita, 2003-2006

شهر پورتو در پرتغال، خانه‌­ی تیم اف­سی پورتو دراگِنز از تیم‌های فوتبال طراز اوّل اروپا است. استادیوم آنها، به اسم مانوئل سالگادو، طرّاحی بسیار مدرن و فخیمی دارد. ساختمان مرکز خرید دُلچه ویتا پورتو در برابر این استادیوم به یک کوتوله می‌­مانَد. این دو پروژه با یک بولوار که بی‌­شباهت به یک درّه­‌ی شهری نیست، از یکدیگر جدا شده­‌اند. ساتل میندلین برای طرّاحی دُلچه ویتا کار سختی پیشِ رو داشت. دیوارهای بتُنی بلند استادیوم چنان حضور قاطعی دارند که دُلچه ویتا به­‌راحتی نمی­‌توانست در برابر آن قد علم کند. معماریِ این بنا به­‌مثابه یک مرکز تجاری مشکلی اساسی برای طرّاحانش ایجاد می‌­کرد، آنهم این بود که می‌­بایست آنقدر قابل رؤیت باشد تا مشتریان را به سمت خود جلب کند.
مایکل میندلین که از معماران اصلی شرکت ساتل میندلین و مجری پروژه است، به کانسپتی منحصربه­‌فرد برای این ساختمان رسید، که مطالعه‌­ای بود درباره‌­ی شفّافیت، نیمه‌­شفّاف­‌بودن و کِدِری، و بخشیدن نوعی خصوصیّت فیزیکی به نور که از طریق سیستم شیشه­‌کاری‌ها، و بازی نورهای متعارفی که در نقاط غیر متعارف به کار رفته‌­اند. او به همه­‌ی این‌ها یک سطح نوریِ بی­‌نظیر که با کامپیوتر کنترل می‌­شود را اضافه کرد. مایکل، به همراه شریکش دِیوید ساتل، کلّ سازه را طوری طرّاحی کرد که فضایی برای نورها و رنگ‌های متغیّر فراهم شود؛ طوری که جزئی درونی در معماری بنا باشند، نه عاملی که بعداً به آن اضافه شده. اِلِمان اصلیِ نمایی که رو به استادیوم قرار دارد، دیواره‌­ی تندیس­‌گونه‌­ی 90 متری با صفحات خمیده و شیشه­‌های رنگی است که با افه‌­های نورپردازی دراماتیکْ گویی جان گرفته است. این، به نمای جنوبی چنان حضور پُرقدرتی می‌­دهد که بتواند با تسلّط استادیوم بسیار بزرگتر در آن سوی خیابان رقابت کند. فضای فروشگاهی داخل از عجیب­ترین ترکیب شیشه و افه‌­های نوری سود می­‌بَرَد.
اگر از پایین به فضای مرکز خرید نگاه کنید، متوجّه می‌­شوید که یک آتریوم بیضی‌­شکل عمودی است. اگر خریدار از سمت ورزشگاه به استادیوم بیاید، به فروشگاه­‌های به طور مستقیم دسترسی خواهد داشت، ولی می­‌باید از پلّه‌­هایی با شیب بسیار ملایم بگذرد. هر یک از راه‌روهای بیضی­‌شکل که به فضای آتریوم اشراف دارند، سازه­‌هایِ طرّه­ایِ مستقلّی از شیشه و فولاد هستند. در زیر شیشه‌­های نیمه‌­شفّافِ این راه‌روها نورهای بالاتابی نصب شده که به این طبقات شیشه‌­ای درخششی رمزآلود می‌­دهد و نورهای پایین‌­تاب هم نور لازم را برای طبقه­‌ی زیرین فراهم می‌­کند.
در بالای این فضای بیضی‌­شکل، یک سقف «پروانه‌­ای» قرار گرفته که از پانل‌های شیشه­‌ای بُرش­‌خورده ساخته شده است. سینما، رستوران‌ها، و فود کُرت در طبقه­‌ی چهارم آتریوم قرار گرفته‌­اند. در پایین‌­ترین طبقه‌­ی آتریوم یک فوّاره­‌ی بیضوی طرّاحی شده که چراغ‌های نصب­‌شده درون آن افه­‌ای مه‌­آلود ایجاد می‌­کند. روی­ه‌م­رفته، این فُرم‌ها و موادّ تأثیرگذار که با سیستم نورپردازیِ پیچیده مورد تأکید قرار گرفته‌­اند، فضایی به وجود آورده‌­اند که مدام در حال تغییر است و به همین دلیل برای هر مشتری تجربه­‌ای­ست منحصربه­‌فرد و جذّاب. به علاوه، تدابیری برای ورود طرفداران فوتبال و چگونگی پخش­شدن آنها در فضای دپارتمان‌ها اندیشیده شده. بدین ترتیب، دُلچه ویتا مرکز خریدی لوکس و امروزی­ست که «میدانی شهری» را ایجا کرده: یک فضایِ شهریِ کلیدی برای عموم و همچنین طرفداران فوتبال.

نام پروژه: مرکز خرید دُلچـه ویـتا
معمار: ساتِل مینْـدْلـیـن
آدرس: پورتو، پرتغال
شرکت طرّاحی: ساتل میندلین
مساحت کل: 148,645 متر مربّع
سطح تجاری: 37,818 متر مربّع